Ekonomistlerin enflasyonda tepe beklentisi yılın birinci yarısı öncesi Mayıs ayına işaret ederken yılın ikinci yarısında ise yıllık enflasyonda bu yıl sonundaki baz etkisinin de takviyesiyle yüzde 30’a yanlışsız düşüş bekleniyor. Fakat bu beklentide, TL’nin daha fazla kıymet kaybetmeyeceği ve fiyatı kamu tarafınca yönlendirilen eserlerde yeni artırım olmayacağı ya da epeyce sonlu kalacağı var iseyımı bulunuyor. Türkiye için yılbaşındaki kestirimler genel olarak yıl ortasında TL’deki paha kaybı ve başka artırımlarla birlikte yılsonuna yanlışsız besbelli üst taraflı revize ediliyor.
TÜİK bilgilerine bakılırsa, TÜFE Aralık’ta bundan evvelki aya göre yüzde 9 beklentisinin çok üzerinde yüzde 13.58 arttı. Kasım ayında yüzde 21.31 olan yıllık TÜFE’deki artış ise yüzde 36.08’ya yükseldi. Reuters anketinde beklenti yüzde 30.6 idi.
TCMB’nin 2021 Ekim ayı sonunda yayımladığı enflasyon raporunda 2021 için enflasyon iddiası yüzde 18.4 idi. Hükümetin 2022-2024 yıllarını kapsayan planını içeren OVP’ye bakılırsa ise TÜFE yüzde 16.2 bekleniyordu.
Datalara nazaran, Yİ-ÜFE Aralık’ta yüzde 19.08 artarken, yıllık üretici fiyatları enflasyonu Kasım’daki yüzde 54.62’den yüzde 79.89’a yükseldi. TCMB’nin son devirde daha yakından izlediğini deklare ettiğı çekirdek enflasyon göstergelerinde de bozulma bariz seviyede. Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden “B” yıllık bazda Kasım’daki yüzde 18.43’ten yüzde 34.89’a, “C” ise yüzde 16.47’den yüzde 31.88’e yükseldi.
‘REFAH PAYI’ EKLEMESİ BEKLENİYOR
Öte yandan bugün açıklanan TÜİK dataları kamu çalışanları ve emeklilerin maaş artışlarını da belirliyor. TÜİK datalarına bakılırsa, memur ve memur emeklileri enflasyon farkı niçiniyle yüzde 22.48 ek artırım, Emekçi ve Bağ-Kur emeklileri ise yüzde 25.48 artırım alacak. Ayrıyeten Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bugün yapacağı açıklamada ilgili artışlara “refah payı” eklemesi de bekleniyor.
ENFLASYONDA EN MAKUS GERİDE KALMADI
Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucu Ortağı Haluk Bürümcekçi, “TL’de bugüne göre daha fazla kıymet kaybının gözlenmediği durumda bile enflasyonun bu yıl Mayıs sonuna kadar yükselişini koruyarak yüzde 40-45 aralığına çıkabileceğini daha sonrasındaki gerileme ile yılı yüzde 25-30 aralığında kapatabileceğini düşünüyoruz” dedi.
YÜKSELİŞİN DEVAM EDECEĞİNİN EN KIYMETLİ GÖSTERGELERİ
Ekonomistlere nazaran, minimum fiyata yapılan yüzde 50 artırım, elektirik fiyatlarına birtakım tarifelerde yüzde 125’e ulaşan artış, doğalgaz ve akaryakıtta yapılan artırımlar ve hepsinden değerlisi TL’nin son periyotta kayıplarının bir kısmını telafi etmesine karşın 2021 yılını yüzde 44 paha kaybı ile tamamlaması TÜFE için yükselişin devam edeceğinin en değerli göstergeleri.
TAMPON FONKSİYONU GÖRECEK
Merkez Bankası (TCMB), Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın düşük faiz daveti ile birfazlaca lider ve yönetici değişimi daha sonrası geçen yılın son aylarında 500 baz puan faiz indirimine gitmiş, siyaset faizini yüzde 14’e çekmişti. TCMB üretim, ihracat ve cari istikrarda fazla verilmesini önbakılırsan ekonomik plan çerçevesinde, enflasyonun kısa vadede oynak bir seyir izlemesini beklediğini belirtmişti. Bankaya nazaran “geçici” ögelerin tesirini kaybetmesi daha sonrasında mali duruş enflasyonun düşüş eğilimine dönmesini sağlayacak bir tampon fonksiyonu nazarancek.
Lakin bir müddetdir piyasa beklentileri TCMB içinde ahenk ortadan kalktı. Piyasada enflasyonu süreksiz görülmüyor ve TCMB’nin para siyaseti ise enflasyon ile uyumsuzluğu konusunda önemli tenkitler alıyor.
TCMB’nin müdahale edebileceği ve edemeyeceği kalemleri ayrıştırarak siyaset oluşturduğunu dediğini hatırlatan Spinn Consulting’den Ekonomist Hasret Derici Şengül, dataların TCMB’nin müdahale tesiri olan kalemleri de içerecek biçimde bir yükselişe ve talep kaynaklı genele yayılmış bir enflasyon döngüsüne işaret ettiğini vurguladı ve şu biçimde devam etti:
“Bu durum acil olduğundan faiz oranları acilen ve sert bir biçimde yükseltilmeli. Lakin TCMB’nin reaksiyonu büyük ihtimalle siyaset faizlerini sabit tutmak olacak. Yıllık enflasyon Mart ayında yüzde 40’lara, tahminen de yüzde 50 düzeyine ulaşacak. Ocak ayına kadar uygulanan tüm fiyat artışları da buna dahil edilecek. Bu doğal olarak makus bir durum.”
”BİR UYUYUN 6 AY daha sonra UYANIN…”
Erdoğan ile Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati dahil politikler ise enflasyonun süreksiz olduğunda hemfikir. Nebati enflasyon için, “Birkaç ay keyif sürecek kimileri. Enflasyon şu biçimde oldu, bu biçimde oldu (diye). Bu enflasyon önümüzdeki yıl geleceği noktalar…(için) heyecanlanıyorum. Hani şöyleki hayal edersiniz ya bir uyusam da 6 ay daha sonra uyansam diye… Bir uyuyun 6 ay daha sonra uyanın Türkiye’de… Çok farklı noktalarda olacağız” demişti. Erdoğan ise TL’de yılın son günlerindeki paha hasılatına dikkat çekmiş ve lokallerden TL’ye dönmelerini, esnafın da fiyatları artırdığı süratte düşürmesini istemişti.
TÜİK verisinin detaylarına bakıldığında enflasyonun pek geniş bir bantta artmasına rağmen biroldukca kalemde de yükselişler barizleşmiş durumda.
TÜİK datalarına bakılırsa Aralık ayında ulaştırma kaleminde enflasyon yüzde 28.5 artarken, yıllık enflasyon ise yüzde 53.66’ya geldi. Konut eşyası kümesinde aylık yüzde 16.54 olurken, yıllık enflasyon yüzde 41’e yaklaştı. Besinde ise aylık yüzde 16, yıllık yüzde 43.8 enflasyon görüldü.
”HER ŞEYİ ELİNE YÜZÜNE BULAŞTIRDIN”
CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu ise, “TÜİK yıllık tüketici enflasyonunu yüzde 36.08 düzeyinde ilan etti. Makyajladıkları sayılarda bile üretici enflasyonu yüzde 80’e dayanmış. Bu daha az üretim, daha fazla hayat pahalılığı demek. Ey Saraydaki iktisat dehası, dokunduğun her şeyi eline yüzüne bulaştırdın” dedi.
yatırım tavsiyesi içermez
TÜİK bilgilerine bakılırsa, TÜFE Aralık’ta bundan evvelki aya göre yüzde 9 beklentisinin çok üzerinde yüzde 13.58 arttı. Kasım ayında yüzde 21.31 olan yıllık TÜFE’deki artış ise yüzde 36.08’ya yükseldi. Reuters anketinde beklenti yüzde 30.6 idi.
TCMB’nin 2021 Ekim ayı sonunda yayımladığı enflasyon raporunda 2021 için enflasyon iddiası yüzde 18.4 idi. Hükümetin 2022-2024 yıllarını kapsayan planını içeren OVP’ye bakılırsa ise TÜFE yüzde 16.2 bekleniyordu.
Datalara nazaran, Yİ-ÜFE Aralık’ta yüzde 19.08 artarken, yıllık üretici fiyatları enflasyonu Kasım’daki yüzde 54.62’den yüzde 79.89’a yükseldi. TCMB’nin son devirde daha yakından izlediğini deklare ettiğı çekirdek enflasyon göstergelerinde de bozulma bariz seviyede. Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden “B” yıllık bazda Kasım’daki yüzde 18.43’ten yüzde 34.89’a, “C” ise yüzde 16.47’den yüzde 31.88’e yükseldi.
‘REFAH PAYI’ EKLEMESİ BEKLENİYOR
Öte yandan bugün açıklanan TÜİK dataları kamu çalışanları ve emeklilerin maaş artışlarını da belirliyor. TÜİK datalarına bakılırsa, memur ve memur emeklileri enflasyon farkı niçiniyle yüzde 22.48 ek artırım, Emekçi ve Bağ-Kur emeklileri ise yüzde 25.48 artırım alacak. Ayrıyeten Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bugün yapacağı açıklamada ilgili artışlara “refah payı” eklemesi de bekleniyor.
ENFLASYONDA EN MAKUS GERİDE KALMADI
Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucu Ortağı Haluk Bürümcekçi, “TL’de bugüne göre daha fazla kıymet kaybının gözlenmediği durumda bile enflasyonun bu yıl Mayıs sonuna kadar yükselişini koruyarak yüzde 40-45 aralığına çıkabileceğini daha sonrasındaki gerileme ile yılı yüzde 25-30 aralığında kapatabileceğini düşünüyoruz” dedi.
YÜKSELİŞİN DEVAM EDECEĞİNİN EN KIYMETLİ GÖSTERGELERİ
Ekonomistlere nazaran, minimum fiyata yapılan yüzde 50 artırım, elektirik fiyatlarına birtakım tarifelerde yüzde 125’e ulaşan artış, doğalgaz ve akaryakıtta yapılan artırımlar ve hepsinden değerlisi TL’nin son periyotta kayıplarının bir kısmını telafi etmesine karşın 2021 yılını yüzde 44 paha kaybı ile tamamlaması TÜFE için yükselişin devam edeceğinin en değerli göstergeleri.
TAMPON FONKSİYONU GÖRECEK
Merkez Bankası (TCMB), Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın düşük faiz daveti ile birfazlaca lider ve yönetici değişimi daha sonrası geçen yılın son aylarında 500 baz puan faiz indirimine gitmiş, siyaset faizini yüzde 14’e çekmişti. TCMB üretim, ihracat ve cari istikrarda fazla verilmesini önbakılırsan ekonomik plan çerçevesinde, enflasyonun kısa vadede oynak bir seyir izlemesini beklediğini belirtmişti. Bankaya nazaran “geçici” ögelerin tesirini kaybetmesi daha sonrasında mali duruş enflasyonun düşüş eğilimine dönmesini sağlayacak bir tampon fonksiyonu nazarancek.
Lakin bir müddetdir piyasa beklentileri TCMB içinde ahenk ortadan kalktı. Piyasada enflasyonu süreksiz görülmüyor ve TCMB’nin para siyaseti ise enflasyon ile uyumsuzluğu konusunda önemli tenkitler alıyor.
TCMB’nin müdahale edebileceği ve edemeyeceği kalemleri ayrıştırarak siyaset oluşturduğunu dediğini hatırlatan Spinn Consulting’den Ekonomist Hasret Derici Şengül, dataların TCMB’nin müdahale tesiri olan kalemleri de içerecek biçimde bir yükselişe ve talep kaynaklı genele yayılmış bir enflasyon döngüsüne işaret ettiğini vurguladı ve şu biçimde devam etti:
“Bu durum acil olduğundan faiz oranları acilen ve sert bir biçimde yükseltilmeli. Lakin TCMB’nin reaksiyonu büyük ihtimalle siyaset faizlerini sabit tutmak olacak. Yıllık enflasyon Mart ayında yüzde 40’lara, tahminen de yüzde 50 düzeyine ulaşacak. Ocak ayına kadar uygulanan tüm fiyat artışları da buna dahil edilecek. Bu doğal olarak makus bir durum.”
”BİR UYUYUN 6 AY daha sonra UYANIN…”
Erdoğan ile Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati dahil politikler ise enflasyonun süreksiz olduğunda hemfikir. Nebati enflasyon için, “Birkaç ay keyif sürecek kimileri. Enflasyon şu biçimde oldu, bu biçimde oldu (diye). Bu enflasyon önümüzdeki yıl geleceği noktalar…(için) heyecanlanıyorum. Hani şöyleki hayal edersiniz ya bir uyusam da 6 ay daha sonra uyansam diye… Bir uyuyun 6 ay daha sonra uyanın Türkiye’de… Çok farklı noktalarda olacağız” demişti. Erdoğan ise TL’de yılın son günlerindeki paha hasılatına dikkat çekmiş ve lokallerden TL’ye dönmelerini, esnafın da fiyatları artırdığı süratte düşürmesini istemişti.
TÜİK verisinin detaylarına bakıldığında enflasyonun pek geniş bir bantta artmasına rağmen biroldukca kalemde de yükselişler barizleşmiş durumda.
TÜİK datalarına bakılırsa Aralık ayında ulaştırma kaleminde enflasyon yüzde 28.5 artarken, yıllık enflasyon ise yüzde 53.66’ya geldi. Konut eşyası kümesinde aylık yüzde 16.54 olurken, yıllık enflasyon yüzde 41’e yaklaştı. Besinde ise aylık yüzde 16, yıllık yüzde 43.8 enflasyon görüldü.
”HER ŞEYİ ELİNE YÜZÜNE BULAŞTIRDIN”
CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu ise, “TÜİK yıllık tüketici enflasyonunu yüzde 36.08 düzeyinde ilan etti. Makyajladıkları sayılarda bile üretici enflasyonu yüzde 80’e dayanmış. Bu daha az üretim, daha fazla hayat pahalılığı demek. Ey Saraydaki iktisat dehası, dokunduğun her şeyi eline yüzüne bulaştırdın” dedi.
yatırım tavsiyesi içermez