Ped ve tampon üzere hijyen mamüllerine gelen artırımlara ve bu eserler üzerinden alınan yüzde 18 KDV’ye yönelik tenkitler sürüyor. TÜİK bilgilerine bakılırsa, geçtiğimiz yıl aralık ayında ünite fiyatı 0,6692 TL olan hijyenik pedler, bir yılda yüzde 51,04 zamlandı. Buna göre 2021 Aralık ayında “hijyenik bayan bağı” ünite fiyatı 1,0561 TL oldu lakin marketlerde hijyenik pedlerin ünite fiyatı 2 TL’yi aşıyor.
Türk Tabipleri Birliği Yüksek Onur Şurası üyesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Irmak Saraç, yaptığı açıklamada; “Geçici tarım emekçilerinde, emicilik sağlamak için yaprağın üzerine toprak koyduklarını duyuyoruz. Bu mamüllerin olağan koşullarda devlet tarafınca karşılanması, yüzde 18 KDV ile bunların lüks tüketim üzere satılmıyor olması lazım” dedi.
”BÖYLE OLMAMASI GEREKİYOR”
Saraç, “Regl döngüsü ortalama 21-35 gün içinde oluyor. 2-7 gün içinde bütün müddetleri olağan karşılıyoruz. Bir bayan üreme çağında her ay regl görüyor, bunları kullanmaya muhtaçlığı var. Ped, tampon kullanmayıp menstruel kap kullanan bayanlar da var, etrafa hassas. Bunların meblağları da fazlaca kıymetli, kolay ulaşılabilir eserler değil. Doğum denetim hapları da fazlaca kıymetli. Burada bütüncül olarak baktığımızda bayanın regl döngüsüne yönelik mamüllerin fazlaca kıymetli olduğunu görüyoruz. bu biçimde olmaması gerekiyor. Bu mamüllerin olağan kurallarda devlet tarafınca karşılanıyor olması lazım. Yüzde 18 KDV ile bunların lüks tüketim üzere satılmıyor olması lazım. Avrupa’daki kimi ülkelerde okullarda dağıtılıyor, kimi büyük firmalar çalışanlarına fiyatsız veriyor. Bunun örnekleri çoğaltılmalı” sözlerini kullandı.
”SAĞLIK DURUMUNU FALAN BÜSBÜTÜN GEÇMİŞ DURUMDAYIZ”
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi son sınıf öğrencisi Leylanur Mavili, “Pedler regl olan herkes için hijyenik bir gereksinimdir, lüks değildir. Bunların fiyatlı olması bile toplumsal devlet hukukuna terstir. Ama bırakın fiyatsız olmasını talep edebilmemizi bunlara günden güne artırım geliyor, güya lüksmüş üzere. Regl olan beşerler için bunu almak daha büyük eziyete dönüşüyor. Türkiye iktisadı niçiniyle ne yazık ki aydan aya buna ayırmam gereken bütçe artıyor lakin ayırabildiğim bütçe ya tıpkı kalıyor ya da azalıyor. Şu anda marketlerde ortalama markalar 50 liraya kadar satılıyor durumda. Ben en ucuzunu kullanmak durumundayım. Sıhhat durumunu falan büsbütün geçmiş durumdayız. En uygun fiyatlısı, alabileceğim hangisiyse onu kullanıyorum. Ancak çocuğu vakit esasen alamıyorum, geçen aydan kalan var ise onu kullanıyorum ya da regl olan başka arkadaşlarımla dayanışmaya çalışıyorum” dedi.
“KADIN TUVALETLERİNE PED KUTULARI KOYUYORUZ”
Üniversite öğrencisi Kurt, regl eseri fiyatları ile ilgili, “Biz ekonomik krizin bir kararı olarak şu an ped fiyatlarını bu kadar tartışıyoruz. Bir yandan bu durum fakirleşmenin ne kadar derinleştiğini de gösteriyor. Bayanlar ve lubunyaların (LGBTİQ+ bireyler)yoksullaşması, ezilmişlik biçimleri farklı olduğu için daha derinden yaşanıyor” dedi.
“Ben de regl olanlardan biriyim ve ayda bir paket harcıyorum ve o da bir markete girdiğimde ortalama 40-50 lira ediyor. KYK 800 lira ve bunun 50 lirasını pede veriyorum. Ped ya da tampon her vakit saklanılması, çekinilmesi gereken, alırken siyah poşete konulması gereken bir şey olarak karşımıza çıkıyordu daima çocukluğumuzdan beri. Bunun kararı olarak kantinlerde satılmıyor ve fazlaca hayli değerli. Bu ikisinin karşısında, ped dayanışma kutuları ile bayanların ve lubunyaların yalnız olmadığını ve daima birlikte dayanışarak bir ortada olduğumuzu gösterdiğimiz bir biçimde yapıyoruz. Bayan tuvaletlerine ped kutuları koyuyoruz, üzerine de güçlendirici, her insanın kendini düzgün hissetmesi ismine da birkaç cümle ekliyoruz. Yanında fazla ped olanın bıraktığı, yanında o an ped bulunmayan bir arkadaşımızın da alıp kullanabileceği bir biçimde işletiyoruz. Söylemek istediğim şey şu, biz ekonomik krizin bir kararı olarak şu an ped meblağlarını bu kadar tartışıyoruz. Bir yandan bu durum fakirleşmenin ne kadar derinleştiğini de gösteriyor. Bayanlar ve lubunyaların fakirleşmesi, ezilmişlik biçimleri farklı olduğu için daha derinden yaşanıyor. Bu yüzden, ped meblağları ve bayanlar ile lubunyaların fakirleşmesi daha fazla tartışılmalı, daha fazla gündeme getirilmeli.”
“KADINLARIN YÜZDE 82’Sİ HİJYENİK PEDE ERİŞEMİYOR”
11 ÜLKEDE PED VE TAMPON FİYATSIZ
Avustralya merkezli milletlerarası eğitim ve savunuculuk örgütü Küresel Citizen, 11 ülkede ped ve tamponun fiyatsız olduğunu bildirmişti.
Regl mamüllerinin fiyatsız olduğu ülkeler şöyleki:
İsviçre: 2020’de İsviçre, ped ve tamponu muhtaçlığı olan herkese fiyatsız sağlayan birinci ülke oldu.
Yeni Zelanda: Başbakan Jacinda Ardern, Şubat 2021’de tüm okulların fiyatsız ped ve tampon sağlayacağını duyurdu.
ABD: Illinois, Washington, New York, New Hampshire ve Virginia eyaletlerindeki devlet okullarında tampon ve pedler fiyatsız veriliyor.
Fransa: Île-de-France bölgesindeki liselerde organik regl eserleri fiyatsız.
Kenya: Devlet okullarındaki kız öğrencilere pedleri fiyatsız veriyor ve tampon üzerinden vergi alınmıyor.
Güney Afrika: Tampondan alınan vergiler kaldırıldı ve okullarda pedler fiyatsız dağıtılıyor.
Botsvana: Okul çağındaki tüm kız öğrencilere fiyatsız ped veriliyor.
Güney Kore: Başşehir Seoul’de 2018’de fiyatsız regl eserleri verilmesi 10 pilot bölgede başlatılmıştı.
Uganda: Ülkedeki tüm okullarda pedler fiyatsız veriliyor.
Zambia: Kırsal bölgelerdeki kızlara fiyatsız ped veriliyor.
Kanada: Britanya Kolumbiyası, Ontario, Noca Scotia, Prince Edward adası eyaletlerinde regl eserleri tüm öğrencilere fiyatsız veriliyor.
yatırım tavsiyesi içermez
Türk Tabipleri Birliği Yüksek Onur Şurası üyesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Irmak Saraç, yaptığı açıklamada; “Geçici tarım emekçilerinde, emicilik sağlamak için yaprağın üzerine toprak koyduklarını duyuyoruz. Bu mamüllerin olağan koşullarda devlet tarafınca karşılanması, yüzde 18 KDV ile bunların lüks tüketim üzere satılmıyor olması lazım” dedi.
”BÖYLE OLMAMASI GEREKİYOR”
Saraç, “Regl döngüsü ortalama 21-35 gün içinde oluyor. 2-7 gün içinde bütün müddetleri olağan karşılıyoruz. Bir bayan üreme çağında her ay regl görüyor, bunları kullanmaya muhtaçlığı var. Ped, tampon kullanmayıp menstruel kap kullanan bayanlar da var, etrafa hassas. Bunların meblağları da fazlaca kıymetli, kolay ulaşılabilir eserler değil. Doğum denetim hapları da fazlaca kıymetli. Burada bütüncül olarak baktığımızda bayanın regl döngüsüne yönelik mamüllerin fazlaca kıymetli olduğunu görüyoruz. bu biçimde olmaması gerekiyor. Bu mamüllerin olağan kurallarda devlet tarafınca karşılanıyor olması lazım. Yüzde 18 KDV ile bunların lüks tüketim üzere satılmıyor olması lazım. Avrupa’daki kimi ülkelerde okullarda dağıtılıyor, kimi büyük firmalar çalışanlarına fiyatsız veriyor. Bunun örnekleri çoğaltılmalı” sözlerini kullandı.
”SAĞLIK DURUMUNU FALAN BÜSBÜTÜN GEÇMİŞ DURUMDAYIZ”
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi son sınıf öğrencisi Leylanur Mavili, “Pedler regl olan herkes için hijyenik bir gereksinimdir, lüks değildir. Bunların fiyatlı olması bile toplumsal devlet hukukuna terstir. Ama bırakın fiyatsız olmasını talep edebilmemizi bunlara günden güne artırım geliyor, güya lüksmüş üzere. Regl olan beşerler için bunu almak daha büyük eziyete dönüşüyor. Türkiye iktisadı niçiniyle ne yazık ki aydan aya buna ayırmam gereken bütçe artıyor lakin ayırabildiğim bütçe ya tıpkı kalıyor ya da azalıyor. Şu anda marketlerde ortalama markalar 50 liraya kadar satılıyor durumda. Ben en ucuzunu kullanmak durumundayım. Sıhhat durumunu falan büsbütün geçmiş durumdayız. En uygun fiyatlısı, alabileceğim hangisiyse onu kullanıyorum. Ancak çocuğu vakit esasen alamıyorum, geçen aydan kalan var ise onu kullanıyorum ya da regl olan başka arkadaşlarımla dayanışmaya çalışıyorum” dedi.
“KADIN TUVALETLERİNE PED KUTULARI KOYUYORUZ”
Üniversite öğrencisi Kurt, regl eseri fiyatları ile ilgili, “Biz ekonomik krizin bir kararı olarak şu an ped fiyatlarını bu kadar tartışıyoruz. Bir yandan bu durum fakirleşmenin ne kadar derinleştiğini de gösteriyor. Bayanlar ve lubunyaların (LGBTİQ+ bireyler)yoksullaşması, ezilmişlik biçimleri farklı olduğu için daha derinden yaşanıyor” dedi.
“Ben de regl olanlardan biriyim ve ayda bir paket harcıyorum ve o da bir markete girdiğimde ortalama 40-50 lira ediyor. KYK 800 lira ve bunun 50 lirasını pede veriyorum. Ped ya da tampon her vakit saklanılması, çekinilmesi gereken, alırken siyah poşete konulması gereken bir şey olarak karşımıza çıkıyordu daima çocukluğumuzdan beri. Bunun kararı olarak kantinlerde satılmıyor ve fazlaca hayli değerli. Bu ikisinin karşısında, ped dayanışma kutuları ile bayanların ve lubunyaların yalnız olmadığını ve daima birlikte dayanışarak bir ortada olduğumuzu gösterdiğimiz bir biçimde yapıyoruz. Bayan tuvaletlerine ped kutuları koyuyoruz, üzerine de güçlendirici, her insanın kendini düzgün hissetmesi ismine da birkaç cümle ekliyoruz. Yanında fazla ped olanın bıraktığı, yanında o an ped bulunmayan bir arkadaşımızın da alıp kullanabileceği bir biçimde işletiyoruz. Söylemek istediğim şey şu, biz ekonomik krizin bir kararı olarak şu an ped meblağlarını bu kadar tartışıyoruz. Bir yandan bu durum fakirleşmenin ne kadar derinleştiğini de gösteriyor. Bayanlar ve lubunyaların fakirleşmesi, ezilmişlik biçimleri farklı olduğu için daha derinden yaşanıyor. Bu yüzden, ped meblağları ve bayanlar ile lubunyaların fakirleşmesi daha fazla tartışılmalı, daha fazla gündeme getirilmeli.”
“KADINLARIN YÜZDE 82’Sİ HİJYENİK PEDE ERİŞEMİYOR”
11 ÜLKEDE PED VE TAMPON FİYATSIZ
Avustralya merkezli milletlerarası eğitim ve savunuculuk örgütü Küresel Citizen, 11 ülkede ped ve tamponun fiyatsız olduğunu bildirmişti.
Regl mamüllerinin fiyatsız olduğu ülkeler şöyleki:
İsviçre: 2020’de İsviçre, ped ve tamponu muhtaçlığı olan herkese fiyatsız sağlayan birinci ülke oldu.
Yeni Zelanda: Başbakan Jacinda Ardern, Şubat 2021’de tüm okulların fiyatsız ped ve tampon sağlayacağını duyurdu.
ABD: Illinois, Washington, New York, New Hampshire ve Virginia eyaletlerindeki devlet okullarında tampon ve pedler fiyatsız veriliyor.
Fransa: Île-de-France bölgesindeki liselerde organik regl eserleri fiyatsız.
Kenya: Devlet okullarındaki kız öğrencilere pedleri fiyatsız veriyor ve tampon üzerinden vergi alınmıyor.
Güney Afrika: Tampondan alınan vergiler kaldırıldı ve okullarda pedler fiyatsız dağıtılıyor.
Botsvana: Okul çağındaki tüm kız öğrencilere fiyatsız ped veriliyor.
Güney Kore: Başşehir Seoul’de 2018’de fiyatsız regl eserleri verilmesi 10 pilot bölgede başlatılmıştı.
Uganda: Ülkedeki tüm okullarda pedler fiyatsız veriliyor.
Zambia: Kırsal bölgelerdeki kızlara fiyatsız ped veriliyor.
Kanada: Britanya Kolumbiyası, Ontario, Noca Scotia, Prince Edward adası eyaletlerinde regl eserleri tüm öğrencilere fiyatsız veriliyor.
yatırım tavsiyesi içermez