Fırıncılardan ekmeğe yeni artırım talebi

Salgın ile bir arada tüm kesimlerde olduğu üzere ekmek üretiminde de artan maliyetler artırımları birlikteinde getirdi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Halk Ekmek 2020 Eylül’de yüzde 33 ve 2021 Temmuz ayında yüzde 25 olmak üzere ekmeğin fiyatına 2 defa artırım yaptı.

İTO’ya bağlı fırınlar ve İstanbul Fırıncılar Odası ise nisan ayında yaptığı yüzde 21 artırımın akabinde, ağustos ayında ikinci bir artırım talebinde bulundular. Kelam konusu artırımlar ile birlikte İstanbul Halk Ekmek’te ekmeğin kilogram fiyatı yüzde 60’tan fazla artarak 3 TL’den 5 TL’ye çıktı.

Başka fırınlarda ise ekmek kilogram fiyatı 7,5 TL’den 9,09 TL’ye yükseldi. Talep edilen son artırımın kabul edilmesi durumunda bu fiyat 11 TL’ye ulaşmış olacak. Kesim temsilcileri, son artırımla birlikte halk ekmeğe olan talebin artmasını bekliyor.

“UN FİYATI İKİYE KATLANDI”

Dünya gazetesinden Yener Karadeniz’in haberine göre,
ekmek üretiminde en kıymetli girdi un. Salgınla birlikte un fiyatları adeta uçuşa geçti. Ekmeğin maliyeti içinde yüzde 30-35 hissesi bulunan undaki artış maliyetleri direkt etkiliyor. 2020’nin başında 103 TL olan un çuval fiyatı, hali hazırda 180 TL’ye kadar çıktı. Nisan ayından bu yana artış oranı yüzde 40’ı aştı. Personellik maliyetleri ise yüzde 22 yükselirken, güç maliyetleri yüzde 37 arttı.

Bu niçinle İBB’ye bağlı Halk Ekmek son bir yılda 2. sefer artırım yapmak zorunda kalırken, İstanbul Fırıncılar Odası ve İTO’ya bağlı fırınlar 2. artırım talebinde bulunmak durumunda kaldılar.

bu biçimde İstanbul’da ekmek tüketiminde yüzde 10 hissesi olan Halk Ekmek yüzde 66 oranında zamlanmış oldu. Başka fırınlarda yapılan artırım oranı ise şimdilik yüzde 21. (Yüzde 21 artırım daha talep edildi lakin onay süreci devam ediyor.)

“KİLOSU 3,5 TL ARTACAK”

İTO 12 No’lu Ekmek Un ve Unlu Mamuller Meslek Komitesi Lideri Hasan Demir, 2020’nin başından bu yana ikinci sefer tarife aldıklarını ve en son nisan ayında artırım yapıldığını aktardı. İkinci tarifenin talebini ise geçen ay ilettiklerini aktaran Demir, “Nisan ayında alınan tarife ile ekmeğe artırım yapıldı. Artık bir daha yüzde 20 civarında bir artırım teklifi yaptık. Birinci talebimiz 6 ay daha sonra karşılık buldu. Ekmeğin kilogram fiyatı 7,5 TL’den 9,09 TL’ye çıktı. Artık eylül ayına yetişmez ancak ekimde karar verilmesini bekliyoruz. Kabul edilirse fiyat 11 TL’ye çıkacak. Yılbaşına sarkabilir. Çünkü bir takvim yılı ortasında iki artırıma hayli sıcak bakılmıyor” açıklamasında bulundu.

Demir’in şu ayrıntıları verdi: “Biz komite olarak 8 Ağustos’ta talebimizi İTO idaresine sunduk. İTO talebimizi uygun görürse İTO, İBB, Tarım Vilayet Müdürlüğü, Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü ve esnaf birliklerinin temsilcilerinden oluşan 5’li komitesi toplantıya çağırıyor. Bu görüşmede münasebetler bedellendiriliyor. Komite kabul ya da ret istikametinde bir karar veriyor. Kabul edilirse Sanayi Bakanlığı’nın onayına gidiyor. Orası da onay verirse İTO meclisinde oylanıyor ve tarifeye bağlanıyor. Süreç yolunda giderse ekimde artırım gerçekleşecek.”

Hali hazırda 250 gramlık halk ekmek fiyatı 1,25 TL’den satılırken öbür fırınlarda ise tıpkı gramajda ekmeğin fiyatı 2,25 TL civarında. Hasan Demir, birinci sefer bu kadar sıklıkta ve yüksek oranlarda artırım yapılmasının niçinini ise girdi fiyatlarındaki süratli artışa bağladı.

“YILBAŞINA SARKARSA İFLASLAR OLUR”

Türkiye’de hali hazırda 25 bine yakın fırın var ve bu fırınlarda günde 100 milyon adete yakın ekmek üretiliyor. Bu ekmeklerin yüzde 75’i beyaz ekmek kalanı ise türevlerden oluşuyor. İstanbul ise yüzde 15-20 içinde tüketim ile birinci sırada. Yani İstanbul, Türkiye’deki toplam tüketimin yüzde 16 civarını tek başına gerçekleştiriyor. Bu pastada yüzde 10’a yakın hissesi İBB Halk Ekmek alıyor. İstanbul’da 2 bin 200’ü İTO’ya bağlı olmak üzere 3 bin 200 civarında fırın faaliyet gösteriyor. Lakin bu fırınlar artan maliyetleri fiyatlara yansıtamadıkları için kahırda. Hasan Demir, “Zam teklifi yılbaşından daha sonraya kalırsa önemli sorun olur. İflaslar kapanmalar yaşanabilir. Çünkü değirmenciler de vadeleri yüksek risk sebebi ile kısıyor. Kredi kartı ile satış yapma üzere modeller gelişiyor. Vadesiz satamıyor vadeli sattığı vakit bir çuval una 8-9 TL fark koyuyor” sözlerini kullandı.

“EKMEKLİK KALİTELİ UNDA AÇIK VAR”

Maliyetleri artıran bir öbür etken ise ekmeklik kaliteli undaki düşük üretim olduğunu vurgulayan Hasan Demir, “Aslında dışa bağımlı değiliz. Türkiye’nin ürettiği buğday Türkiye’ye yetiyor ancak tonaj olarak yetiyor. Kaliteli unda açık kelam konusu. Türkiye’de 18-20 milyon ton ortası üretim var. Tüketim ise 18 milyon ton. Fakat üretimin 3-4 milyon tona yakını ekmeklik un vasfında değil, yeme gidiyor. Dışardan ithal edip kaliteyi yükseltmeye çalışıyoruz. İthal buğdayı alıyor katma kıymet yükleyerek un olarak satıyoruz. Tahminen undaki ihracata sonlandırma getirilirse bu da bir tahlil olabilir” diye konuştu.

GRAMAJ YÜKSELTEREK MALİYET AZALTILIYOR

Bölüm, tedbir olarak maliyetleri azaltmaya yönelik çalışmalar da yapıyor. Bu çalışmalardan biri de ekmeğin gramajını büyüterek çıkan ekmek adedini düşürmek. Bu kapsamda Kadıköy, Sarıyer, Beşiktaş, Üsküdar ve Beykoz’da biroldukca fırın ekmeği 2 yerine 2,5 liradan satmaya başladı. Hasan Demir, “Ekmeği 50 gram büyüttük, bu artırım manasına gelmiyor. Ekmek büyüdükçe üretmek maliyet açısından kolaylaşıyor. İşçimize rahatlık sağlıyor. Tüketici açısından rastgele bir fark yok. 220 gram ekmeğe 2 TL ödüyorlardı, artık 275 gramlık ekmeğe 2,5 TL ödüyorlar. bu türlü çıkan ekmek adedi yüzde 10 düşüyor bu da maliyetleri bir daha yaklaşık yüzde 10 azaltıyor” dedi.

yatırım tavsiyesi içermez
 
Üst