Bilim Akademisi: bu biçimde devam ederse yaygın iflaslar kaçınılmaz

2011 yılında kurulan Bilim Akademisi, iktisatta yaşanan son gelişmelerle ilgili bir açıklama yayınladı.

Türk Lirası’nın Merkez Bankası’nın faiz indirimine başladığı Eylül ayından bu yana daima olarak bedel kaybetmekte olduğuna dikkat çekilen açıklamada, “Eylül başında 8,3 olan dolar/TL kuru 2,5 ayda %100 artarak 17 Aralık’ta 16,5’e ulaşmıştır. Öbür bir deyişle, 2,5 aylık müddette TL %50 oranında kıymet kaybetmiş, yurt haricinden alınan her eser ve hizmet %100 değerlenmiştir. Eylül ayından bu yana izlenen para siyasetiyle körüklenen TL’deki muazzam paha kaybı Aralık ayı ortası prestijiyle açık bir döviz kuru krizine dönüşmüştür” denildi.

Birtakım günlerde %10’u bile aşan oranlarda artan döviz kurunun ülke çapında piyasalarda Türk Lirası cinsinden fiyat oluşumunu imkansız hale getirdiği ve piyasalarda bir fiyatlama krizine yol açtığı lisana getirilen açıklamada, “Bu gelişmeler fazlaca kısa müddette ticaret kanallarının tahribatına, yatırımların ertelenmesine, üretim ve talebin süratle daralmasına yol açacaktır” vurgusu yapıldı.

“Eldeki kriz dünya konjonkçeşidinin değil, yakın periyotta ülkemizde uygulanan para siyasetinin esasen zayıf olan iktisadi temeller ile birleşmesinin direkt kararıdur” değerlendirmesinde bulunulan açıklamada, bu siyasetlerde ısrar edilmesi durumunda, ülke çapında peş peşe şirket iflas ve kapanmalarının ve işten çıkarmaların yaşanmasının beklenmesi gerektiği lisana getirildi.

Bilim Akademisi’nden yapılan açıklama şöyle:

“Türk lirası, Merkez Bankası’nın faiz indirimine başladığı Eylül ayından bu yana daima olarak paha kaybetmektedir. Eylül başında 8,3 olan dolar/TL kuru 2,5 ayda %100 artarak 17 Aralık’ta 16,5’e ulaşmıştır. Öbür bir deyişle, 2,5 aylık müddette TL %50 oranında kıymet kaybetmiş, yurt haricinden alınan her eser ve hizmet %100 değerlenmiştir. Eylül ayından bu yana izlenen para siyasetiyle körüklenen TL’deki muazzam paha kaybı Aralık ayı ortası prestijiyle açık bir döviz kuru krizine dönüşmüştür.

Eldeki kriz dünya konjonkçeşidinin değil, yakın periyotta ülkemizde uygulanan para siyasetinin aslına bakarsanız zayıf olan iktisadi temeller ile birleşmesinin direkt kararıdur. Bu zayıf iktisadi temellere karşın bu şiddette bir kriz makul bir para siyaseti ile önlenebilir bir sonuç iken, para siyasetinin kendisi krizi tetikleme ve derinleştirme aracı olmuştur.

Hükümet ve Merkez Bankası döviz piyasasındaki gelişmeler karşısında aciz kalmakta ve uygulanmakta olan siyasetin öncelikli olarak cari dengeyi sağlamaya yönelik yeni bir iktisat siyaseti olduğunu tez ederek, kurdaki denetimsiz yükselişin enflasyonda süratli bir artışa yol açtığını göz arkası etmektedir. Hükümetin argümanının bilakis, TL’nin değersizleşmesi şuurlu bir stratejinin değil, sürdürülemeyen makûs iktisat siyasetlerinin bir kararıdur. bu biçimdesi bir kriz ortamında Türkiye’de üreticilere kalıcı bir rekabet gücü kazandırılması imkansızdır.

Birtakım günlerde %10’u bile aşan oranlarda artan döviz kuru, ülke çapında piyasalarda Türk lirası cinsinden fiyat oluşumunu imkansız hale getirmiş, piyasalarda bir fiyatlama krizine yol açmıştır. Bu gelişmeler fazlaca kısa müddette ticaret kanallarının tahribatına, yatırımların ertelenmesine, üretim ve talebin süratle daralmasına yol açacaktır.

İktisat biliminin kuramları ve ampirik bulguları göz arkası edilerek uygulanan bu siyasetlerde ısrar edilmesi durumunda, ülke çapında peş peşe şirket iflas ve kapanmalarının ve işten çıkarmaların yaşanması beklenmelidir.

Kurdaki artışın yol açtığı yüksek fiyat artışlarının toplumun farklı kısımları ve üretim maliyetleri üzerinde yaratacağı olumsuz tesirleri nazaranbilen hükümet, bütün bu meselelere niye olan iktisat siyasetini değiştirmek yerine, bu tesirleri şimdilik bertaraf etmek için kamu bütçesinden çok yüklü harcamalar yapmak, birtakım vergi gelirlerinden vazgeçmek yolunda adımlar atmaktadır. Bunlara kur artışının dövize endeksli kamu borcu üzerinden getireceği yükleri de eklediğimizde 2022 yılında kamu bütçe açığının GSYH’ya oranının bütçede öngörülen %3,5’in fazlaca daha üzerine çıkması kaçınılmazdır. İzlenen siyasetin kararı olarak kısa vadede kamu borç stokunun sürdürülebilirliği sorunu ortaya çıkacaktır.

Bütün bunların ötesinde, son senelerda ülkede baş gösteren kurumsal erozyonun bir yansıması olarak kamu kurumları toplum nezdinde saygınlıklarını yitirmekte ve siyasi baskı altında bakılırsavlerini yapamaz pozisyona sürüklenmektedir. Kamuoyunun gerçek bir biçimde bilgilendirilmesi için ülke çapında toplanan istatistiki bilgileri işlemek ve yayınlamakla bakılırsavlendirilmiş olan TÜİK’in ilan ettiği tüketici enflasyonu, büyüme ve işgücü bilgileri toplumun bütün kesitlerince sorgulanmaktadır.

Fiyat istikrarının yanı sıra sürdürülebilir ve kapsayıcı büyümeye ulaşmak ve cari istikrarda kalıcı iyileştirmeleri gerçekleştirmek için uygulanacak siyasetlerin iktisadi akla uygun, öteki gelişmekte olan ülke tecrübelerinden ders çıkartmış ve Türkiye özeline uyumlulaştırılmış olması gerekir.

Ülkemizde bu tıp siyasetleri tasarlayacak yetkinlikte iktisatçılarımız vardır.

Hürmetlerimizle,

Bilim Akademisi İdare Kurulu”


yatırım tavsiyesi içermez
 
Üst