Akaryakıt ve LPG’de rekor meblağların niçini ne? ‘Hükümet önden yüklemeli artırım yaptı’

Karar gazetesi muharriri Oğuz Demir, “Akaryakıt meblağları bir daha niçin arttı?” başlıklı yazısında, arka arda gelen akaryakıt artırımlarının sebeplerini anlattı.

Yeni yılın birinci dakikalarında akaryakıta 1,21 TL, motorine 1 TL 29 kuruş, LPG’ye ise 0,78 kuruşluk artırımın akabinde gelen yeni artırımlarla birlikte yurttaş isyan etti.

Akaryakıt meblağlarına gelen artırımların sebebini köşesinde pahalandıran Oğuz Demir, “Hükümet önden yüklemeli artırım yaptı” dedi.

Demir şunları belirtti:

“Türkiye’de akaryakıt fiyatlarının temelde üç belirleyicisi var. Bunlardan birincisi dünyadaki petrol fiyatları. Bu fiyatlar akaryakıt, motorin ve LPG’nin milletlerarası piyasalardaki fiyatını belirliyor. İkincisi petrolümüz olmadığı için bu eserleri dışarıdan alıyoruz ve döviz cinsinden ödeme yapıyoruz. Bu niçinle doların TL cinsinden kıymeti ikinci belirleyici oluyor. Üçüncü belirleyicisi ise hayatımızın vazgeçilmezi vergiler. Akaryakıtta hem ÖTV birebir vakitte KDV var.

Durumu daha düzgün anlayabilmemiz için bundan tam bir yıl evvel petrol fiyatına, dolar/TL’ye, ÖTV ve KDV oranına ve sonuncu olarak da akaryakıt meblağlarına bakalım. Aklımız epeyce karışmasın diye de yalnızca akaryakıt üzerinden gidelim.

Tam bir yıl evvel 8 Ocak’ta Brent petrolün varil fiyatı 53 dolar düzeyindeymiş. Dolar/TL ise 7,34! bu vakitte uygulanan ÖTV meblağı ise litre başına 2,15 TL!

95 oktan akaryakıtın fiyatı 7,19 TL imiş.

2021 yılı Türkiye için dövizdeki dalgalanmaların sık yaşandığı bir yıl olurken, ekonomilerdeki toparlanma ile bir arada petrol talebinin ve petrol meblağlarının arttığı bir yıl oldu. Bu süreçte hem petrol fiyatlarındaki artış tıpkı vakitte dolar/TL’de rekor düzeylerin görülmesi niçiniyle pompa fiyatlarındaki artışı tutmak için artırımların bir kısmı ÖTV’den düşüldü.

25 Ekim 2021’e geldiğimizde devletin 2021 başında 2,15 TL olarak aldığı akaryakıttaki ÖTV sıfıra indi. Bu tarihte akaryakıtın fiyatı 8,37 TL’ye çıktı. Petrol varil fiyatı yılbaşına nazaran yüzde 30 artmış ve 83 dolar düzeyine çıkmıştı. 1 dolar ise 9,59 TL! Yani yılbaşına nazaran doların pahası de yüzde 30 artmıştı. Dolar/TL ve petrol fiyatlarındaki yüksek artışa karşın akaryakıt fiyatları ÖTV indirildiği için yılbaşına bakılırsa yüzde 16,5 artmıştı.

Lakin ÖTV sıfırlandığı için o saatten daha sonra yaşanacak tüm artışlar direkt fiyata yansıyacak hale gelmişti.

Gerçekten Aralık ayının 18’ine geldiğimizde dolar/TL’deki artış akaryakıt fiyatlarındaki artışın da ana kaynağı haline geldi. 18 Aralık günü dolar/TL 16,41 düzeyine çıktı. Petrol fiyatları ise Ekim’e göre daha düşüktü ve 73 dolardı. Yani dolar/TL’deki yüzde 60’a yakın paha artışı, petrol fiyatlarındaki düşüşe karşın akaryakıt meblağlarının rekor kırmasına niye oldu. Akaryakıtın litresi 11,6

TL’ye yükseldi ve bu fiyatta da ÖTV yoktu.

Hepimiz gözleri açık izledik.

20 Aralık günü alınan kararlar ve akabinde gece yapılan süreçlerle TL bedel kazandı. Petrol meblağları da sakin seyredince akaryakıt meblağlarının düşmesi kelam konusu oldu. Hatta 2 TL’ye yakın bir indirim gündeme geldi. Fakat 24 Aralık’ta akaryakıta bir daha ÖTV uygulaması başladı ve bu indirim gerçekleşmedi.

Akabinde da kurda ya da petrol meblağlarında yaşanan artışlar bir daha artırım olarak karşımıza çıkmaya devam etti.

Sonuncu olarak 20 Aralık’a göre dolar/TL düşmüş olsa da petrolün varil fiyatının 81 dolara çıkması ve uygulanan ÖTV ile akaryakıtın litre fiyatı son artırımla 13,60’a dayanmış oldu.

Anlayacağınız hükümet aslına bakarsan hepimiz artırımlı meblağları kanıksamışken bir indirim yapıp vergi ile daha sonradan artırım yapmak yerine, önden yüklemeli artırım yapmış oldu.

2021 yılında 50 milyar TL’nin üzerinde bir vergi gelirinden vazgeçen hükümet, 2022’de 70 milyar TL’ye ulaşması beklenen akaryakıttaki ÖTV gelirinden vazgeçmek istemedi.

niye istemedi?

Hiç hesapta yokken milyarlarca TL’ye mal olacak bir uygulamaya, dövize endeksli mevduat sistemine dönerseniz olağan olarak her kuruş gelir değerli hale gelir.”

bu biçimde da biz indirim beklerken karşılaştığımız artırım olur.

Ya da bir diğer deyişle tasarruf sahiplerinin tasarruflarını dövize çevirmemesi ve TL’de dövize endeksli olarak tutmasını sağlayacak şapkadan çıkan tavşanı beslemek bir daha bize kaldı.”

yatırım tavsiyesi içermez
 
Üst