Yurttaşın elektriğine bir artırım da nükleerden: Yeni artırım olarak yansıyacak

Güç fiyatları ve kurdaki çok yükselişin yanı sıra dağıtım ve iletimin yanlış özelleştirilmesi yüzünden elektriği çok değerli kullanmak zorunda kalan yurttaşa artık de nükleerin garanti yükü geliyor.

Devlet, önümüzdeki yıldan itibaren Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nden (NGS) 12.35 dolar/sent bedel ödeyerek elektriği zarurî olarak değerliye alacak. Değerli alınan elektrik yurttaşın aslına bakarsan ödemekte zorlandığı faturasına yeni artırım olarak yansıyacak.

Sözcü’den Erdoğan Süzer’in haberine göre, Üretilen elektriğin piyasa satış fiyatı son bir yılda TL bazında yaklaşık 5 kat, dolar bazında da 3.5 kat arttı. EPİAŞ (Enerji Piyasaları İşletme A.Ş.) bilgilerine göre, elektrik şirketleri geçen yıl şubatta ürettikleri elektriği ortalama 3.1 dolar/sentten piyasaya satıyorlardı. Bugün ise bu fiyat 10.5 sente kadar tırmandı. Birebir biçimde devletin aldığı elektrik de zamlanınca faturalar kabardı. Piyasaların olağana dönmesiyle meblağların bir daha düşmesi bekleniyor.

BÜYÜK FARK VAR

Fakat hükümetin değerli elektrik alım garantileri yüzünden, fiyatlar ileride düşse hatta bugünkü düzeylerde kalsa bile bilhassa Akkuyu NGS niçiniyle ek artırım baskısı oluşacak. Hükümetin 2010 yılında Rusya ile imzaladığı mutabakat gereği Akkuyu NGS’nin üreteceği elektriğin yüzde 50’si 15 yıl boyunca 12.35 sentten satın alınacak. Üstelik 2023 ve 2024’te devreye girecek birinci iki ünitenin yüzde 70 üretimi bu fiyattan alınacak. halbuki birebir elektriği hidroelektrik, rüzgar, jeotermal ve güneş gücünden üretenlere garanti olarak en çok 5.1 sent ile 8.6 sent ödenecek. Akkuyu’ya sağlanan çok yüksek alım garantisi sonunda faturalara gelecek yıldan itibaren küçük küçük artırım formunda yansımaya başlayacak.

AKKUYU’YA SAĞLANAN AVANTAJ GÜNEŞ VE RÜZGARA MAHZUR

Elektrik fiyatlarının pahalanmasında tesirli olan dolar bazlı YEKDEM (Yenilenebilir Güç Destekleme Mekanizması) alım garantileri, 1 Temmuz 2021’den daha sonra devreye girecek hidroelektrik (HES), rüzgar, jeotermal, güneş ve biyokütle santralleri için hem TL’ye çevrildi birebir vakitte yüzde 25-67 oranlarında indirime gidildi. Geçen yıl yapılan düzenlemeyle 7.3-13.3 sent aralığındaki alım garantisi 5.1-8.6 sente kadar düşürüldü. Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) nükleer garantisinin de aşağı çekilmesini isterken, nükleere sağlanan avantajın güneş ve rüzgar yatırımlarını engelleyeceği açıklamasını yapmıştı.

ELEKTRİK MALİYETİ 5’E KATLANDI

Elektrik fiyatlarının halkı perişan edecek biçimde olağanüstü artmasında en çok hükümetin kuru yükselten faiz sonucu tesirli oldu. Son bir yılda mesela dolar kuru 7.75 liradan 13.5 liraya yükselince elektriğin piyasadaki satış fiyatı da ortalamada 5 kat artarak 28.8 kuruştan 141.5 kuruşa fırladı. Üstelik bu fiyat, dövizdeki süratli tırmanışın çabucak hemen başlamadığı Mayıs 2016’da 8.6 kuruşa kadar gerilemişti. Dış piyasa şartları da kur artırımlarına eklenince fahiş artırım yapılan elektrik adeta lüks tüketime dönüştü.

yatırım tavsiyesi içermez
 
Üst