Yabancı uzmanlar kur garantili mevduatı kıymetlendirdi: Sürdürülebilir değil

Global finans piyasalarının gündeminden düşmeyen Türkiye iktisadı, bu sefer de yeni kur garantili eseriyle uzmanların gündeminde. Yeni tedbirleri “örtülü bir faiz artışı” olarak bakılırsan uzmanlar tüm vatandaşların vergileriyle finanse edilen Hazine’nin aldığı riskin epeyce büyük olduğuna, bu tahlilin adil ve sürdürülebilir olmadığına dikkat çekiyor.

Dünya’dan Hilal Sarı’nın haberine göre, Türkiye’de enflasyonla gayretin büsbütün bırakılmış olduğu izleniminin güçlendiği global finans piyasalarında uzmanlar dolarizasyonu engellemek için açıklanan yeni tedbirleri “örtülü bir faiz artışı” olarak görüyor. Birfazlaca kuruluş bu tedbirlerin Türkiye’nin mali konumunu daha da zayıflatabileceğinden telaşlı. Ayrıyeten vatandaştan alınan vergilerle az sayıda mevduat sahibine garanti sağlanarak Hazine üzerine fazlaca büyük bir risk alınmış olduğu değerlendirmeleri yapılıyor.

“ÖRTÜLÜ BİR FAİZ ARTIŞIDIR”

Türkiye ve gelişen piyasalar konusunda çalışmaları olan iktisat doçenti Erik Meyerrson TCMB’nin almış olduğu son tedbirler için “örtülü bir faiz artışıdır” diyor. Meyerrson Twitter’dan yaptığı açıklamada Bloomberg’in “Erdoğan’ın Lira’yı kurtarma planı mali riskleri olan örtülü bir faiz artışı” başlıklı haberinin linkini de paylaşarak “Erdoğan’ın yeni enstrümanının hoş bir özeti” sözlerini kullanıyor.

Meyerrson Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan yapılan 1 sayfalık ve yabancı yatırımcı nezdinde şimdilik ‘yeterince detaylandırılmamış’ olarak görülen açıklama için ise “Acele yapmışlar demiş üzere olmak da istemiyorum lakin bir cumhurbaşkanlığı sonucu, ek bütçe tasarısı, Meclis onayı yahut hukuki(msi) birkaç adım daha atılması gerekmez mi?” tabirlerini kullanarak Türkiye’de iktisat idaresinin ne kadar merkezileştiğine dikkat çekiyor.

Danışmanlık şirketi Teneo’da Türkiye analisti olarak nazaranv yapan ve görüşlerine Financial Times üzere yayınlarda yer verilen Wolfango Piccoli ise Hazine’nin 1 sayfalık bir basın bültenindeki bilgilerin hudutlu olduğuna dikkat çekerek “Hazine Erdoğan’ın TL mevduatına teşvik planının bilgilerinı gereğince açıklamayan bir basın bülteni yayımladı. Yasal bir desteği yahut geçerliliği olmayan bir basın açıklaması. Kervanı yolda düzüyorlar” paylaşımını yaptı.

TL’DE VOLATİLİTE SÜRECEK

Bank of Singapore sabit getiri araştırmaları yöneticisi Todd Schubert, Bloomberg’e yaptığı değerlendirmede “önlemler ferdî TL mevduatlarına olan inancı bir nebze tazeleyebilirse TL için en kötüsünün geride kalmış olabileceğini fakat günün sonunda faiz oranlarının enflasyona karşı inançlı bir çıpa sağlayacağı güne kadar TL’de volatilitenin süreceğini ve aşağı taraflı baskıların devam edeceğini” söylüyor.

ABD merkezli banka Wells Fargo’dan foreks stratejisti Brendan McKenna ise Erdoğan’ın açıklamalarının TL’ye yardımcı olabileceğini lakin bunun yalnızca itimat yardımıyla olacağını, planın işe yaraması için mevduat sahiplerinin bu siyasetin işleyebileceğine inanması gerektiğini belirtiyor. McKenna “Şu anda Türk kurumlara itimat azalmış durumda ve TL mevduat sahiplerini ikna etmekte zorlanılabilir” değerlendirmesini yapıyor.

Forex ödemeler şirketi Tempus Lider Yardımcısı John Doyle ise “Buradaki ön değerli nokta hükümetin kur dalgalanmalarına karşı muhafaza sağlayacağı. Lakin hükümet bu planı tam olarak nasıl yöneteceğine dair bir açıklama yapmadı” diyor.

Ünlü ekonomist Mohamed El-Erian da şu anda piyasaların alınan tedbirlerin bilgilerinı anlamaya çalıştığını söyleyerek kurdaki gün için hareketleri paylaştığı bir fotoğrafla volatilitenin hala yüksek olduğunu dikkat çekti.

OANDA piyasa analisti Jeffrey Halley de TL bir gün ortasında “rallilerin rallisini” yapmış olsa dahi hükümetin yeni tedbirleri nasıl yöneteceğine ait belirsizliğin devam ettiğini söylüyor. bir daha OANDA’dan kıdemli piyasa analisti Edward Moya ise Reuters’a yaptığı açıklamada “Eğer faiz indirimlerine devam edildiğini görürsek, yüksek volatilitenin devam edeceğini goreceğiz ve biroldukça yatırımcı bu tarihi yükselişe karşın TL’de yeni tabanları amaç olarak belirleyecek” diyor.

“FRENİ PATLAMIŞ BİR KAMYON”

İsviçre merkezli Swissquote Bank’tan kıdemli analist İpek Özkardeşkaya ise Reuters’a yaptığı açıklamada, Türkiye’deki mevcut ekonomik görünümü “freni patlamış bir kamyon” tabirleriyle nitelendirerek “Artık Türkiye oyunun kuralına bakılırsa oynanmadığı daha karmaşık bir surece giriyor” diyor.

Forex danışmanlığı şirketi Forexxtra’nın kurucusu ve CEO’su John Marley ise tedbirlerin TL’deki panik satışlarını durdurarak Merkez Bankası’na, hükümete ve cumhurbaşkanına “zaman kazandırdığını” belirterek “Ancak sorulması gereken bariz sorunun bu planın ekonomik olarak ne kadar sürdürülebilir ve fizibil olduğudur” diyor.

LinkedIn paylaşımında Marley “yeniden bir satış başlaması durumunda (Hazine tarafınca) yapılması gereken harcamanın boyutu ürkütücü bir süratle yükselecek – tıpkı vakitte iktisadı aslına bakarsanız zorluklarla gayret eden bir ülkede. Yani asıl soru şu sakinlik ve o sakinlik için gerekli olan Türk vatandaşlarının başkanlarına inancı devam edecek mi? Poker lisanıyla Erdoğan ‘rest’ (tüm paramı ortaya koyuyorum) demiş oldu” değerlendirmesini yaptı. Toronto merkezli Scotiabank’ın baş foreks stratejisti Shaun Osborne ise yeni tedbirlerin piyasadaki açığa satışları bir nebze karşılayabileceği görüşünde.

“İLAVE TL BASMASI GEREKECEK”

Medley Advisors gelişen piyasalar yöneticisi Nick Stadtmiller şöyleki diyor, “Eğer hükümetin lira mevduatlarına sağladığı garanti işe yaramazsa TCMB’nin mevduat sahiplerinin kur kayıplarını karşılaması için ek TL basması gerekecek, bu da TL’yi daha da zayıflatır – İçinde olunması en berbat açığa satış durumlarından bile daha berbat bir durum olur bu.”

Reuters anketlerinin en başarılı öngörülerini yapmakla bilinen foreks danışmanlık şirketi Monex Europe’tan foreks piyasaları analisti Ima Sammani ise “önlemlerin TL’nin daima yeni tabanlar gördüğü süreci sonlandıracağını fakat TL’nin geçen yılki seviyelere dönmesi için Merkez Bankası’nın daha fazla adım atması gerektiğini” belirtiyor.

20 milyar dolarlık varlık yönetmiş olan ve Kasım 2021’e kadar 6 yıl boyunca ING’nin Hollanda ve Almanya ofislerinde sabit getirili portföy idarelerinde üst seviye yöneticilik yapmış olan Alfonso Peccatiello ise şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Naçizane fikrim bunun ruhsal bir tedbir olduğu. Riski yok edemezsiniz lakin öbür bir yere yönlendirebilirsiniz. Erdoğan özel kesimin riskini hükümetin bilançosunun üzerine (Hazine’nin üstüne) almış oldu – pekala ona kim art çıkacak?”

Hazine’nin muhtemel bir kur artışında mevduat sahiplerine yapması gereken ödemeler bankada hiç bir tasarrufu bulunmayan düşük gelirli vatandaşlar da dahil herkesten alınan vergilerle gerçekleştirilecek.

yatırım tavsiyesi içermez
 
Üst