Uzmanlar, enflasyon düşse dahi fiyatların değişmeyeceğine dikkat çekti

Türkiye’nin gözü yarın açıklanacak enflasyon bilgilerinde. Hükümetin “enflasyonun köpüğünü alacağız” söylemi ve Türkiye İstatistik Kurumu liderini değiştirmesi enflasyon varsayımlarının bir daha gözden geçirilmesine yol açtı. Ekonomistlere bakılırsa şubatta yüzde 36 olarak açıklanan ve ocakta pik yapması beklenen enflasyon resmi sayılara nazaran düşürülse de yurttaşın yaşadığı hayat pahalılığı devam edecek. Ekonomistler “Enflasyonun düşmesi artış suratının düşmesi demek. Fiyatlar geriye gitmez” diyor.

Piyasada yapılan anketlere nazaran Ocak 2022 Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) için yapılan varsayımlar aylık yüzde 9.6 ile 15 içinde değişiyor. Yıllık enflasyon varsayımı ise yüzde 40-47 aralığında. Ekonomistlere bakılırsa enflasyonun köpüğünü almak argümanıyla yapılacak bir müdahale lakin şubat ayında tesirli olacak. Bunun için enflasyon sepetindeki mamüllerin tartılarının bir daha düzenlenmesi gerekiyor.

Prof. Dr. Erinç Yeldan enflasyon düşse bile vatandaşın yaşadığı hayat pahalılığının azalmayacağını belirtiyor. Bunun en bariz meselain 2003’te yaşandığını hatırlatan Yeldan, “O yıl enflasyon yüzde 8’lere düşmüştü lakin hayat pahalılığı düşmedi birebir biçimde devam etti” diyor. 1 kg etin fiyatının 220 liradan 150 liraya düşmesinin epey hayli düşük bir ihtimal olduğunu söyleyen Yeldan, “Enflasyon fiyat seviyesindeki yükselmedir, artış suratıdır. Hayat pahalılığını alım gücü belirler, onu da işsizlik, hane halkı gelirleri ve kişi başına düşen ulusal gelir belirler” diyor.

Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu ise fiyat yapışkanlığı kavramına dikkat çekiyor ve “Fiyatlar yükselir ve o fiyatlar daima geçmişteki maliyetler mazeret edilerek orada sabitlenir. Yurttaşlar da artık bu fiyatlara alışmak zorundadır” diye konuşuyor.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Ekim ayında İstanbul’da bir üstün markette alış veriş yaptığında enflasyon yüzde 19.89’du. Bu ay kestirimler yüzde 47-50 içinde. Artık merak edilen TÜİK Başkanı’nın değişmesi enflasyonu durduracak mı?

“ÖNCE GÜÇ DÜŞMELİ”


Fiyatlarda düşüş gerçekleşmeyeceğini söyleyen isimlerden biri de Prof. Dr. Taner Berksoy. “Fiyatlar üzerinde enflasyon marjı kadar bir baskı düşer ancak bu meblağların geri geleceği manasına gelmez. Siyasetle kontaklı bir şey tabi, düşüredebilirler lakin artış suratındaki kadar yüksek bir düşüş beklenemez” diyor. Enflasyonun en büyük sebebinin güç maliyetleri olduğunu söyleyen Berksoy, bu maliyetlere müdahale edilmediği sürece enflasyonda sınırlamanın mümkün olmadığını belirtiyor.

Resmi sayılarla enflasyonun “köpüğünün” alınabileceğini fakat bunun fiyatlar üzerinde tam zıddı bir tesir yapacağını söyleyen Prof. Dr. Duran Bülbül de piyasada güvensizliğin daha da hakim olacağını meblağların daha da artacağını söylüyor. Bülbül, “Bir fiyat düşüşü olacaksa hükümetin evvel inhisar olduğu konularda indirime gitmesi gerek. Güçte indirim şayet olmazsa market raflarında hiç olamaz” diyor.

Gedik Yatırım ekonomisti Serkan Gönençler ise enflasyon kestirimini açıklarken geçen ay bilhassa hizmet fiyatları üzerinde süren birikimli kur ve maliyet tesirleri, güç ve sigaraya yapılan artırımlar ve sebze-meyve fiyatlarındaki artışlara atıfla TÜFE’yi aylık bazda orta noktası yüzde 9.6 olmak üzere yüzde 9-11 aralığında yıllık TÜFE’nin yüzde 47’yi aşacağını bakılırsaceğiz” diyor.

İSTANBUL’DA ENFLASYON REKORU

Türkiye enflasyonunun öncü göstergesi niteliğinde olan İstanbul Ticaret Odası tarafınca açıklanan İstanbul enflasyonu ocak ayında 19 yılın rekorunu kırarak yüzde 50.91 olarak gerçekleşti. İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi bundan evvelki aya göre de yüzde 13.78 arttı.

ULAŞIM BİRİNCİ SIRADA

Toptan Eşya fiyatları İndeksinin ise aylık yüzde 6.03 artışla aylık yüzde 53.96 olduğunu belirleyen İTO’nun açıklaması şu biçimde: “Perakende fiyatlarda ocak ayında aylık bazda en ağır artış yüzde 26.69 ile ulaştırma ve haberleşme, yüzde 21.51 ile sıhhat ve şahsi bakım, yüzde 17.19 ile konut harcamalarında görüldü. Besin harcamalarında artış bundan evvelki aya nazaran yüzde 13.81 oldu. Giysi harcamaları ise 0.39 azaldı.

Toptan fiyatlara bakıldığında ise ocak ayında aylık bazda en ağır artış yüzde 20.43 ile yakacak ve güç unsurlarında, yüzde 9.82 ile besin unsurlarında, yüzde 7.22 ile inşaat materyallerinde görüldü.”

yatırım tavsiyesi içermez
 
Üst