Fitch Ratings, Türkiye’nin yüksek enflasyona karşı kırılganlığı da dahil olmak üzere bir epey faktörü münasebet göstererek kredi notunu daha da düşürdü.
Fitch, Türkiye’nin notunu BB-‘den B+’ya indirerek “yatırım yapılabilir seviyenin” dört basamak altına düşürerek, Mısır ve Bahreyn ile birebir düzeye getirdi. Derecelendirme şirketi, Türkiye’nin görünümünün negatif olduğunu da söylemiş oldu.
Siyaset kaynaklı olarak daha sık ve ağır olarak yaşanan finansal gerilim devirleri, Türkiye’nin yüksek enflasyon, düşük dış likidite ve zayıf siyaset güvenilirliği açısından kırılganlıklarını artırdı.
Fitch tarafınca yapılan açıklamada, IDR notunun düşürülmesine ait verilen sonucunın münasebetleri en önemli şöyle sıralandı:
Fitch, Türkiye’nin notunu BB-‘den B+’ya indirerek “yatırım yapılabilir seviyenin” dört basamak altına düşürerek, Mısır ve Bahreyn ile birebir düzeye getirdi. Derecelendirme şirketi, Türkiye’nin görünümünün negatif olduğunu da söylemiş oldu.
Siyaset kaynaklı olarak daha sık ve ağır olarak yaşanan finansal gerilim devirleri, Türkiye’nin yüksek enflasyon, düşük dış likidite ve zayıf siyaset güvenilirliği açısından kırılganlıklarını artırdı.
Fitch tarafınca yapılan açıklamada, IDR notunun düşürülmesine ait verilen sonucunın münasebetleri en önemli şöyle sıralandı:
- Siyaset kaynaklı daha sık ve ağır finansal gerilim devirleri, Türkiye’nin yüksek enflasyon, düşük dış likidite ve zayıf siyaset güvenilirliği açısından kırılganlıklarını artırdı. Fitch, yetkililerin döviz muhafazalı mevduatlar, hedeflenen kredi ve sermaye akışı tedbirleri de dahil olmak üzere enflasyonu düşürmeye yönelik siyaset reaksiyonunun makroekonomik ve finansal istikrar risklerini sürdürülebilir bir biçimde hafifçeletmesini beklemiyor.
- Ayrıyeten, Türkiye’nin genişlemeci siyaset karışımı; (derin negatif gerçek oranlar dahil) enflasyonu yüksek düzeylerde sabitleyebilir, kamu maliyesinin döviz kurundaki kıymet kaybına ve enflasyona maruz kalmasını artırabilir ve nihayetinde yurt içi inanç üzerinde baskı oluşturabilir. Kelam konusu durum ayrıyeten, memleketler arası rezervler üstündeki baskıları bir daha alevlendirebilir.
- Yetkililer, finansal sistemin ‘liralaşmasını’ teşvik etmek için daha geniş bir stratejiyle bir arada döviz muhafazalı mevduatların getirilmesinin döviz kuru istikrarını destekleyeceğini ve bunun kararında enflasyonist baskıların azaltılmasını kolaylaştıracağını düşünüyor. Gerçek kişi mudilerden şirketlere ve yurt haricindeki Türk vatandaşlarına genişletilen yeni sistem kapsamında, liradaki bedel kaybının nominal faiz oranından fazla olması durumunda vadeli mevduat sahiplerine kur farkı ödemesi yapılacak. 9 Şubat prestijiyle kur muhafazalı mevduatta 313 milyar TL birikti. Bu sayı, toplam mevduatın yüzde 5,8’ine denk geliyor. Getirilen vergi avantajlarıyla bir arada şirketlerin bu düzeneğe iştirakinin artması bekleniyor.
- Fitch’in görüşüne göre, yeni aracın itimadı sürdürülebilir bir biçimde düzgünleştirme kapasitesinin, yüksek ve yükselen enflasyonun olduğu bir ortamda hudutlu. Ayrıyeten, bu aracın yurt içi döviz talebini azaltmakta başarısız olması durumunda, faiz oranları kullanılmadan döviz kuru istikrarının korunması, kredilerin yeni döviz müdahalesi yahut verilen kredilerin dövize gitmemesi tarafındaki tedbirlerin yanı sıra ihracat gelirlerinin yüzde 25’inin satılmasını gerektiren yeni uygulamaya benzeri ek sermaye akışı tedbirleri gerektirecektir. Bu siyaset yansıları, yurt için itimat üzerinde olumsuz bir tesire sahip olabilir.
- Türkiye’nin döviz likiditesi tamponları, benzerlerine bakılırsa düşük ve bu durum yüksek finansal dolarizasyon, milletlerarası rezervlerin kırılgan yapısı ve değişten yatırımcı hassaslığına karşı hassaslığı kaynaklı olarak risk yaratıyor. Kasım ve aralık aylarında baskı altında kaldıktan daha sonra brüt rezerv 114,7 milyar dolara, net rezerv 16,3 milyar dolara yükseldi lakin merkez bankasının swap hariç net döviz konumu negatif bölgede olmaya devam ediyor.
- Son haftalarda azalan döviz oynaklığı ve döviz muhafazalı mevduatların devreye girmesi, lira mevduatlarının kısmen toparlanmasını sağladı ve dolarizasyonda bir ölçü bilakis dönmeye niye oldu. Plan, banka finansmanının istikrarına yönelik kısa vadeli riskleri azaltabilir, yakın vadede hassaslığı güzelleştirebilir ve sermaye oranları üstündeki baskıyı hafifçeletebilir. tıpkı vakitte, derinden negatif gerçek siyaset faizleri ve artan enflasyonun birleşimi, mesela mudilerin inancının sarsılması durumunda, finansal istikrar için riskler yaratır ve potansiyel olarak bankaların ve şirketlerin dış finansmana şimdiye kadarki esnek erişimini tehlikeye atabilir. Bu olumsuz senaryoda, döviz swapları ve mecburî karşılıklar dahil olmak üzere bankaların döviz varlıklarının değerli bir kısmının merkez bankasında tutulması niçiniyle resmi memleketler arası rezervler baskı altına girecek.
- Türk bankaları, yüksek dış borç ödemeleri, varlık kalitesi üstündeki tesir (yabancı para cinsinden kredilerin yüzde 41’i) ve yüksek mevduat dolarizasyonu (yüzde 61,5) niçiniyle döviz oynaklığına karşı hassastır. Buna ek olarak, Fitch, düzenleyici kurum, amortismanın sermaye oranları üstündeki tesirini yumuşatmak için düzenleyici toleransı uzatmış olsa da, yüzde 10’luk amortismanın dal ismi sermaye Tier 1 oranını yaklaşık 50 baz puan aşındırdığını iddia ediyor.
- İç cephede, yükselen enflasyon ve liranın 2021’deki keskin paha kaybı niçiniyle hükümete verilen dayanak baskı altında kalmaya devam ediyor. Haziran 2023’e kadar yapılacak olan genel seçimlerin yakınlaşmasının dış politikayı büyük ölçüde etkilemesini bekliyoruz.
- Jeopolitik tansiyonlar geçen yıl hafifçeledi ve Türkiye bölge ülkeleriyle bağlarını bir daha kurmaya çalıştı. tıpkı vakitte, Türkiye’nin 2019’da Rus S-400 füze sistemini satın alması, ABD’nin YPG ile işbirliği yapması ve Doğu Akdeniz’deki uyuşmazlıklar üzere kilit dış siyaset sıkıntıları çözülmemiş durumda. Rusya ile münasebetlerin evrimi, Türkiye’nin Ukrayna’ya verdiği dayanak ve silah satışları niçiniyle meçhuldür.