Yurttaşın hissesine açlık ve yoksulluk düştü. Ekonomik kriz, artan işsizlik, fahiş artırımlar niçiniyle artık milyonlarca haneye temel besin eseri bile girmiyor. Besinden, barınmaya, sağlıktan ısınmaya okul gereksinimlerine, engelli bakımına kadar biroldukca alanda milyonlarca yurttaş takviyeye muhtaç hale geldi. 2021 yılında 27 milyon 189 bin 433 kişi yardım aldı. Geçen yıl 5 milyon 903 bin 515 hane toplumsal yardımlardan faydalanırken bu hanelerden 2 milyon 476 bin 457’si nizamlı yardım, 5 milyon 276 bin 998’i müddetli yardım aldı, 1 milyon 849 bin 940 hane ise hem tertipli birebir vakitte periyodik yardımlardan faydalandı.
2021’de 2 milyon 830 bin 5370 hanede yaşayan 11 milyon 369 bin 761 kişi besin yardımı aldı. Besin yardımı alan kişi sayısı 2020’ye nazaran yüzde 157 artış gösterdi. Besin yardımı ise Ramazan ve Kurban bayramları olmak üzere yılda yalnızca iki sefer yapılıyor. Geçen yıl ayrıyeten Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafınca 3.7 milyon haneye patates ve soğan yardımı da yapıldı.
97.8 MİLYAR TL HARCAMA
– 2021’de tüm kamu kurumları tarafınca yapılan toplumsal yardım harcanması 97.8 milyar TL oldu. Toplumsal yardımların GSYH ortasındaki oranı yüzde 1.74 olarak gerçekleşti.
– Sigortalı bir işte çalışmayan yahut rastgele bir kapsamda toplumsal garantisi olmayan bireylerin ortalama aylık gelirlerinin kişi başı minimum fiyatın 1/3’nün altında olan vatandaşların genel sıhhat sigortası (GSS) primi genel bütçeden ödeniyor. 2021’de 9 milyon 482 bin 940 kişinin GSS primi devlet tarafınca ödendi. 2020’de bu sayı 7 milyon 810 bin 588 kişiydi.
– Kaideli Sıhhat Yardımları (ŞSY) kapsamında 2021’de 1 milyon 230 bin 12 bireye 494 milyon TL ödeme yapıldı.
– 2021’de, Engelli Aylığı kapsamında toplamda 631 bin 755 bireye 5 milyar 151 milyon TL, Engelli Yakını Aylığı (18 yaş altı) kapsamında 98 bin 116 kişi için 620 milyon TL ödeme yapıldı.
– Gereksinim sahibi olan vatandaşlardan 65 yaşını doldurmuş yaşlılara aylık bağlanıyor. 2021 yılında 836 bin 665 kişi için 7 milyar 458 milyon 919 bin 533 TL ödendi.
– Koşullu Eğitim Yardımı (ŞEY) kapsamında 2021’de 2 milyon 128 bin 750 bireye 898 milyon TL ödendi. ŞEY, toplumsal garantisi olmayan muhtaçlık sahibi ailelere, çocukların örgün eğitime devam etmeleri kuralıyla yapılıyor.
OY TEHDİDİ OLARAK KULLANILIYOR
Dr. Kılıç ve Dr. Demir’e göre, toplumsal yardım harcamaları siyasetçilerin cebinde çıkmıyor ve “Oy” tehdidi olarak kullanılıyor. halbuki toplumsal yardımlar aslında bir lütuf değil devletin karşılaması gereken yasal bir hak. Dr. Kılıç ve Demir, Türkiye’de yaşayan yurttaşların giderek daha fazla fakirleştiğini vurgulayarak şu tabirleri kullandı:
– Yoksulluk en çok çocukları, bayanları, yaşlıları ve özürlüleri toplumsal dışlanma riskiyle karşı karşıya bırakıyor. Kriz devirlerinde toplumsal yardımlar daha da artmalı. Fakirleşme ve besin kıtlığı artacak.
– Fiyatlı kesitin alım gücünün süratle gerilediği, enflasyon oranın arttığı, işsizliğin tırmandığı görülüyor. Fakirleşme ve geçim sıkıntısının şiddetlenmesi niçiniyle ailelerin birçok ömürlerini en minimum seviyede sürdürebilmek için komşularından, ailelerinden ve toplumsal yardım programlarından dayanak alıyor.
– Toplumsal yardımlardan yararlanan kişi sayısında ve toplumsal yardım program harcamalarında son senelerdaki artışın en kıymetli niçinleri içinde işsizlik, yoksulluk, eğitim ve sıhhat hakkına erişimde yaşanan sıkıntılar ve gelir eşitsizliğinin yattığı görülüyor.
– Türkiye toplumsal yardım istatistikleri bülteninin yayımdan kaldırılmasıyla gerçek yoksulluk envanterine ulaşılmıyor. Bu sayılar bir daha açıklanmalı.
yatırım tavsiyesi içermez
2021’de 2 milyon 830 bin 5370 hanede yaşayan 11 milyon 369 bin 761 kişi besin yardımı aldı. Besin yardımı alan kişi sayısı 2020’ye nazaran yüzde 157 artış gösterdi. Besin yardımı ise Ramazan ve Kurban bayramları olmak üzere yılda yalnızca iki sefer yapılıyor. Geçen yıl ayrıyeten Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafınca 3.7 milyon haneye patates ve soğan yardımı da yapıldı.
97.8 MİLYAR TL HARCAMA
– 2021’de tüm kamu kurumları tarafınca yapılan toplumsal yardım harcanması 97.8 milyar TL oldu. Toplumsal yardımların GSYH ortasındaki oranı yüzde 1.74 olarak gerçekleşti.
– Sigortalı bir işte çalışmayan yahut rastgele bir kapsamda toplumsal garantisi olmayan bireylerin ortalama aylık gelirlerinin kişi başı minimum fiyatın 1/3’nün altında olan vatandaşların genel sıhhat sigortası (GSS) primi genel bütçeden ödeniyor. 2021’de 9 milyon 482 bin 940 kişinin GSS primi devlet tarafınca ödendi. 2020’de bu sayı 7 milyon 810 bin 588 kişiydi.
– Kaideli Sıhhat Yardımları (ŞSY) kapsamında 2021’de 1 milyon 230 bin 12 bireye 494 milyon TL ödeme yapıldı.
– 2021’de, Engelli Aylığı kapsamında toplamda 631 bin 755 bireye 5 milyar 151 milyon TL, Engelli Yakını Aylığı (18 yaş altı) kapsamında 98 bin 116 kişi için 620 milyon TL ödeme yapıldı.
– Gereksinim sahibi olan vatandaşlardan 65 yaşını doldurmuş yaşlılara aylık bağlanıyor. 2021 yılında 836 bin 665 kişi için 7 milyar 458 milyon 919 bin 533 TL ödendi.
– Koşullu Eğitim Yardımı (ŞEY) kapsamında 2021’de 2 milyon 128 bin 750 bireye 898 milyon TL ödendi. ŞEY, toplumsal garantisi olmayan muhtaçlık sahibi ailelere, çocukların örgün eğitime devam etmeleri kuralıyla yapılıyor.
OY TEHDİDİ OLARAK KULLANILIYOR
Dr. Kılıç ve Dr. Demir’e göre, toplumsal yardım harcamaları siyasetçilerin cebinde çıkmıyor ve “Oy” tehdidi olarak kullanılıyor. halbuki toplumsal yardımlar aslında bir lütuf değil devletin karşılaması gereken yasal bir hak. Dr. Kılıç ve Demir, Türkiye’de yaşayan yurttaşların giderek daha fazla fakirleştiğini vurgulayarak şu tabirleri kullandı:
– Yoksulluk en çok çocukları, bayanları, yaşlıları ve özürlüleri toplumsal dışlanma riskiyle karşı karşıya bırakıyor. Kriz devirlerinde toplumsal yardımlar daha da artmalı. Fakirleşme ve besin kıtlığı artacak.
– Fiyatlı kesitin alım gücünün süratle gerilediği, enflasyon oranın arttığı, işsizliğin tırmandığı görülüyor. Fakirleşme ve geçim sıkıntısının şiddetlenmesi niçiniyle ailelerin birçok ömürlerini en minimum seviyede sürdürebilmek için komşularından, ailelerinden ve toplumsal yardım programlarından dayanak alıyor.
– Toplumsal yardımlardan yararlanan kişi sayısında ve toplumsal yardım program harcamalarında son senelerdaki artışın en kıymetli niçinleri içinde işsizlik, yoksulluk, eğitim ve sıhhat hakkına erişimde yaşanan sıkıntılar ve gelir eşitsizliğinin yattığı görülüyor.
– Türkiye toplumsal yardım istatistikleri bülteninin yayımdan kaldırılmasıyla gerçek yoksulluk envanterine ulaşılmıyor. Bu sayılar bir daha açıklanmalı.
yatırım tavsiyesi içermez