Minimum fiyat görüşmeleri başlamadan tartışmaları başladı. Emekçi, işveren ve hükümet kanadının ortak görüşü enflasyonun üzerinde bir taban fiyat artırımı yapılması. Hükümet kanadından Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, çalışanları enflasyona ezdirmeyeceklerini, işverene gelen ek yükün azaltılması için bir model üzerinde çalışıldığını açıklarken, personel kısmı; refah seviyesinin artmasını, bir kişilik çalışanın değil, 4 kişilik bir ailenin temel alınarak fiyatların belirlenmesini ve vergi dilimlerinin yapısının değiştirilerek minimum fiyatın vergi dışı bırakılmasını istiyor.
Patron bölümü ise; çalışanların enfl asyona karşı korunması taleplerini olumlu bulduklarını, birebir vakitte evvelki senelerda uygulanan, taban fiyatın bir kısmının kamu kaynaklarından karşılandığı patron takviyesinin de “hiç olmadığı kadar kıymetli hale geldiğini” vurguluyor. İTO Lideri Şekib Avdagiç, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada “Asgari fiyata enfl asyon oranında yapılacak artırımı patronun karşılamasını, enfl asyonun üstündeki kısmın ise minimum fiyat üstündeki vergi yükleri azaltılarak devlet tarafınca karşılanmasını makul bir tahlil olarak görüyoruz” açıklamasında bulunmuştu. İZTO Lideri Mahmut Özgener de, taban ücrettin vergiden muaf olması gerektiğini belirtmişti.
“TOPLUMU TATMİN EDECEK DÜZEYDE OLMALI”
Dünya gazetesinin aktardıklarına bakılırsa, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, Minimum Fiyat Tespit Komisyonu’nun birinci toplantısının 1 Aralık’ta yapılacağını belirterek, “Asgari fiyat toplumu tatmin edecek düzeyde olmalı” açıklamasını yaptı.
Bakan Alım, Türk-İş Bayan Emekçi Eğitim Semineri’nde yaptığı konuşmada, Türk-İş Lideri Ergün Atalay’ın ‘işçileri tatmin edecek bir minimum fiyat belirlenmesi’ istikametindeki davetine katıldığını söylemiş oldu. Alım, “Asgari fiyat konusunda sayın lideri hali hayli açık. Emeği koruyacak. Taban fiyat ismi üzerinde, bu sayı toplumu tatmin edecek, toplumda adalet hissini pekiştirecek, güçlendirecek. Burada işçiler sahipsiz değildir, devlet toplumsal devlettir ve buna sahip çıkmaktadır, kanaatini yerleştirecek bir düzeyde olacağına inanıyorum. Ben de bu anlayıştayım ve sayın Lider ile bu hususta uzlaşma arasındayiz” dedi.
Bakan Alım, örgütlü olan, çalışma hayatına ait yükümlülüklerini yerine getiren firmalara müspet katkı vermek hedefiyle planlanan ve bu kapsama giren işyerlerinin belirlenerek onurlandırılması için, işletme önüne “beyaz bayrak” çekme biçimindeki projenin de hayata geçirileceğini söylemiş oldu. Bakan Alım, “Primlerini yatırıyorsa, prim borcu yoksa, daha değerlisi sendikalıysa, o şirkete beyaz bayrak vereceğiz. Önündeki beyaz bayrağın üzerinde şu yazacak: ‘Burada düzgün iş vardır, örgütlü iş vardır’ yazacak” diye konuştu.
“ASGARİ FİYAT TESPİT KOMİTESİ ANTİDEMOKRATİK”
Yeni yılda geçerli olacak minimum fiyat sayısının bir buçuk aydır gündemde olduğunu lisana getiren Türkİş Genel Lideri Ergün Atalay, şu açıklamayı yaptı:
“Asgari fiyatı konuşmaya başladığımız vakit dolar 8,5 liraydı. Artık dolar 12 lirayı geçti. niçinini de anlamış değilim. Bu ülkede hepimizin yapacağı bir şey var, dayanışma içerisinde olacağız, dertlerimizi paylaşacağız. Taban fiyatın bir tarafı Türk-İş beş kişi, bir tarafı patronlarımız beş kişi, bir tarafta bakanlığımız beş kişi. Buna katılmıyorum. Anti demokratik bir kurum bu. 12 Eylül’den kalma. Birebiri Yüksek Hakem Şurasında var. Askerin yaptığı anayasanın bedelini ödüyoruz. Biz ne vakit kendimiz bir anayasa yaparsak bu biçimde olur. O denli bir anayasa yapalım, bayan yapsın, emekli yapsın, personel yapsın, çiftçi yapsın. Bu anayasaya hepimizin muhtaçlığı var.”
Minimum fiyat konusunda kamuoyuna bir sayı söylememeye ihtimam gösterdiğini söz eden Atalay, şunları kaydetti: “Biz bir sayı söylüyoruz ancak yetkililere söylüyoruz. Bu sayısı Maliye Bakanı biliyor, Çalışma Bakanı biliyor, Sayın Cumhurbaşkanımız da biliyor. Bunu kamuoyunda söylemiş olduğimiz vakit kendimizi bağlıyoruz. İki yıl evvel bir sayı söylemiş oldum, o periyotta 70 lira eksik verdiler bize. Patron, ‘Türk-İş’in dediği sayı ortada’ diyerek 70 lira vermedi. Makul bir sayıda buluşmak lazım. Bu paranın altında emekçi çalıştıramazsın. Bu sayı icrayı, evlenmeyi, boşanmayı ilgilendiriyor. Son senelerda 7 milyon insan bu sayıyla geçiniyor, daha doğrusu geçinemiyor.”
“TÜRKİYE’DE TABAN FİYAT BİR LİMİT DEĞİL, GEÇİM ÜCRETİ”
Hak-İş Genel Lideri Mahmut Arslan, “Kadına Yönelik Şiddetle Uğraş Günü” toplantısında yaptığı konuşmada; minimum fiyat tartışmalarına değinerek, Türk-İş’in, Hak-İş ve DİSK ile bu bahiste bir arada hareket etme daveti çerçevesinde bir ortaya gelerek bir dizi kararlar aldıklarını söylemiş oldu. “Üç konfederasyon taban fiyat sürecinde iş birliği yapabilmek için bir prensipler manzumesini oluşturacağız. Hangi unsurlar etrafında birlikte yürüteceğiz?” diyen Arslan, bu prensipleri bu hafta içerisinde sonuçlandırmaya çalışacaklarını söylemiş oldu. Arslan “Taban fiyat tespit kurulundan evvel bu unsurları kamuoyuyla paylaşacağız.” dedi. Mevzuatta yalnızca en büyük konfederasyonun minimum fiyat tespit kuruluna katıldığını anımsatan Arslan, “Asgari Fiyat Tespit Komitesinin değiştirilmesini istiyoruz. her insanın orada üye oranında temsil edilmesini, hatta emekli emekçilerin de buralarda temsil edilmesi ve geniş bir temsille geniş bir platformda konuşularak taban fiyatın belirlenmesini istiyoruz” tabirlerini kullandı.
Batıda minimum fiyatın istisnai bir fiyat olduğuna, İspanya’da çalışanların yüzde 1’i, Fransa’da yüzde 8’inin minimum fiyatla çalıştığına dikkati çeken Arslan, şöyleki devam etti: “Orada minimum fiyat bir limittir. Bunun altında kimse çalıştırılamaz limitidir. Türkiye’de minimum fiyat bir limit değil, bir geçim fiyatı. Zira çalışanlarımızın yüzde 42’si, 6.5 milyon insan minimum fiyatla çalışıyor. Bu fiyatlar minimum fiyat değil, onların geçim fiyatı. bu biçimde bu sistemi buna göre bir daha gözden geçireceğiz. Bir kişilik çalışanı değil, 4 kişilik bir aileyi temel almalıyız. Vergi dilimlerinin bugünkü yapısının büsbütün değişmesini, ücretlilerin vergi yükünün en azından taban fiyat oranındaki tamamının vergi dışı bırakılmasını istiyoruz. Yeni minimum fiyatın enfl asyonun üzerinde fakat hem de bir geçim fiyatı olacak biçimde bir daha planlanmasını istiyoruz.”
FİYAT ARTACAK, EK YÜK NASIL PAYLAŞILACAK?
? Taban fiyatın en az enfl asyon kadar olması ve bir ölçü da üstünde belirlenmesine yönelik beklentiler Hükümet yetkililerinin de tekraren yaptığı açıklamayla canlı tutulmuştu. Kamunun artışın bir kısmını patrona yansıtmama istikametinde eğilimi olduğu da Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı’nın açıklamalarıyla beklenti haline geldi. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, patrona gelen ek yükün azaltılması için bir model üzerinde çalışıldığını açıklamıştı. Gelir vergisinde bir mahsuplaşma olupolmayacağı istikametindeki soruya “onu çabucak hemen açıklamıyorum” diyerek, gelir vergisi üzerinde bir çalışma yapıldığını ima etmişti. Bakan Vedat Alım bütçeden karşılığı ayrılarak ödenmesi biçiminde bir model üzerinde çalışıldığını deklare etti. Buna karşılık, bu modelin Hazine’ye ek yük, ek borçlanma muhtaçlığı doğurmaması için sigorta prim ve gelir vergisinden mahsup yoluyla bir modelin uygulanabileceği belirtiliyor. Patronun yükünü azaltmadaki araçlardan birinin meblağ olarak 27,15 TL’ye denk gelen binde 7,59’luk damga vergisinin sıfırlanması olduğu bedellendiriliyor. Gelir vergisinde ise minimum geçim indirimi niçiniyle epey fazla hareket alanı bulunmasa da, gelir vergisi dilimlerinde birinci dilimin artışıyla yeni bir alan oluşacağı, gelir vergisi matrahının düşürülmesine yönelik bir düzenleme yapılabileceği kaydedildi. Fiyattaki gelir vergisi matrahı, belirlenen brüt fiyattan SGK emekçi primi payı ile işsizlik sigortası personel payı düşüldükten daha sonraki kısım olarak belirleniyor.
DİSK’TEN 5 BİN 200 LİRA TABAN FİYAT TALEBİ
? DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, yoksulluk sonu, besin meblağları artışı ve ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılı taban fiyatının net 5 bin 200 lira olması gerektiğini söylemişti. Çerkezoğlu şu açıklamayı yapmıştı: “Gerek yoksulluk hududu, gerek besin fiyatları artışı, gerekse ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılında taban fiyat net 5 bin 200 lira olmalıdır. Dört kişilik bir ailenin minimum geçim koşullarını belirleyen yoksulluk hududunun Kasım 2021 prestijiyle 10 bin 200 lirayı aştığı, aralık ayında bunun daha da artacağını öngorerek, bir hanede iki kişi çalıştığında en azından bir yoksulluk hududu kadar gelir girebilmeli. Bu niçinle 2022 yılı taban fiyatı en az net 5 bin 200 lira olmalıdır. En düşük emekli aylığı, minimum fiyat düzebir daha yükseltilmelidir.”
TABAN FİYATI 15 KİŞİLİK KURUL BELİRLEYECEK
? Bakan Alım, yeni yılda geçerli olacak minimum fiyat sayısının personel, patron ve hükümet temsilcilerinden oluşan Minimum Fiyat Tespit Komitesince belirleneceğini anımsattı. Komitenin, birinci toplantısını Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının konut sahipliğinde 1 Aralık’ta yapacağını belirten Alım, toplantının yüz yüze gerçekleştirileceğini vurguladı. Minimum Fiyat Tespit Komisyonu’nda personel tarafını Türkİş, patron tarafını Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil edecek. Emekçi, patron ve hükümet temsilcilerinden 5’er üyenin olduğu komite, aralık ayı sonuna kadar yapacağı dört toplantıyla yeni yılda geçerli olacak taban fiyat sayısını belirleyecek. Taban fiyat mevcutta brüt 4 bin 203 lira 56 kuruş, net 2 bin 825 lira 90 kuruş olarak uygulanıyor.
TİSK: PATRON TAKVİYESİ HİÇ OLMADIĞI KADAR DEĞERLİ
Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Lideri Özgür Burak Akkol, 1 Aralık’ta başlayacağı açıklanan Minimum Fiyat Tespit Kurulu çalışmalarının süratle tamamlanması görüşüne katıldıklarını, çalışanların enfl asyona karşı korunması talebini de olumlu bulduklarını deklare etti. Akkol, evvelki senelerda uygulanan, taban fiyatın bir kısmının kamu kaynaklarından karşılandığı patron takviyesinin de “hiç olmadığı kadar değerli hale geldiğini” belirtti. Akkol, çalışanların enfl asyona karşı korunması konusunda anlayış birliği ortasında olunduğunu kaydettiği açıklamasında, “Çalışma arkadaşlarımızın sürdürülebilir refahı için, enfl asyon karşısında korunacak bir taban fiyat belirlenmesinden yanayız. Çalışma arkadaşlarımızın hayat kalitesini düzgünleştiren ve büyük-küçük bütün işletmelerimize paha katan her türlü sonucun her vakit destekçisiyiz. birebir vakitte bu yıl, taban fiyat müzakerelerinin global boyutta devam eden olağanüstü ekonomik koşulların gölgesinde gerçekleşeceğini de unutmamalıyız” tabirine yer verdi. Global olarak artan emtia fiyatları, güç ve taşıma maliyet artışları, çip krizinin devam ettiğini, hizmet bölümünün çabucak hemen tam toparlanamadığını vurgulayan Akkol, “Bu niçinle, minimum fiyat için, gerek global enfl asyon, gerek ülkemizin rekabetçiliğini etkileyen öbür faktörler de kıymetlendirilerek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanmasını kıymetli buluyoruz. beraberinde, minimum fiyat patron dayanağının bu yıl da devam etmesinin, hiç olmadığı kadar değerli olduğunun ve yeni istihdam yaratılmasında kayda bedel bir yarar sağlayacağının da altını da bir kere daha çizmek isterim” dedi.
GTO: PATRONA VERGİ YÜKÜ OLUŞTURMASIN
Gaziantep Ticaret Odası Lideri Tuncay Yıldırım, patronlar olarak işletmeleri ayakta tutabilmek ve istihdama devam edebilmek için, personellerin de ömür standartlarını insani biçimde devam ettirebilmesi için öngörülebilirlik istediklerini söylemiş oldu. Yıldırım: “O niçinle patronu ve emekçiyi koruyan, enfl asyon ile erimeyen, patrona vergi yükü oluşturmayan, taban fiyat dayanağına sahip bir ‘Asgari Fiyat Sistemi ve Tutarı’ belirlenmeli“ açıklamasını yaptı.
BTSO: “VERGİ YÜKÜ HAFİFLETİLMELİ”
Türkiye’nin üretim ve ihracat üssü Bursa’da, kayıtlı istihdam sayısının yaklaşık 860 bin olduğunu belirten Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Lideri İbrahim Burkay, bu sayının yarısından fazlasının sanayi bölgelerinde çalıştığına dikkat çekti. Burkay, “Tedarik zincirlerinin bozulduğu, üretim ve nakliyat maliyetlerinin rekor düzeyleri gördüğü bir periyotta, minimum fiyat toplumsal ve ekonomik ömrün bütünlüğünü koruyacak takviyeler ve üretim sisteminin sürdürülebilirliğini sağlayacak siyasetler gözetilerek belirlenmeli. Yüksek enfl asyon ve yüksek faiz oranlarıyla gayret ettiğimiz bu biçimdesine sıkıntı bir devirde taban fiyat üstündeki vergi yükünün hafifçel etilmesi hem çalışanlarımız birebir vakitte işletmelerimiz için kritik kıymet arz etmektedir” açıklamasını yaptı.
KSO: ÇALIŞANA DA PATRONA DE DAYANAKLAR ARTIRILMALI
Kocaeli Sanayi Odası Lideri Ayhan Zeytinoğlu ise şu açıklamayı yaptı: “Asgari fiyat üzerinde 1.500 TL üzere bir vergi ve prim yükü bulunuyor. Bu yük kaldırılırsa emekçimizin eline daha fazla fiyat geçecek ve ekonomik olarak rahatlayacaktır. Ayrıyeten taban fiyat üzerinden kaldırılacak olan prim ve vergi yükleriyle birlikte, gelir vergisi dilimlerinde yapılacak düzenleme tüm çalışanlar açısından dolaylı olarak gelir artışı sağlayacaktır. Burada kıymetli bir nokta daha var. Bahse işletmelerin devamlılığı açısından da bakmak gerekir. Patrona minimum fiyat dayanağının artırılması ve patronun üstündeki maliyetlerin hafifçel etilmesi bizleri de rahatlatacaktır.”
yatırım tavsiyesi içermez
Patron bölümü ise; çalışanların enfl asyona karşı korunması taleplerini olumlu bulduklarını, birebir vakitte evvelki senelerda uygulanan, taban fiyatın bir kısmının kamu kaynaklarından karşılandığı patron takviyesinin de “hiç olmadığı kadar kıymetli hale geldiğini” vurguluyor. İTO Lideri Şekib Avdagiç, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada “Asgari fiyata enfl asyon oranında yapılacak artırımı patronun karşılamasını, enfl asyonun üstündeki kısmın ise minimum fiyat üstündeki vergi yükleri azaltılarak devlet tarafınca karşılanmasını makul bir tahlil olarak görüyoruz” açıklamasında bulunmuştu. İZTO Lideri Mahmut Özgener de, taban ücrettin vergiden muaf olması gerektiğini belirtmişti.
“TOPLUMU TATMİN EDECEK DÜZEYDE OLMALI”
Dünya gazetesinin aktardıklarına bakılırsa, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, Minimum Fiyat Tespit Komisyonu’nun birinci toplantısının 1 Aralık’ta yapılacağını belirterek, “Asgari fiyat toplumu tatmin edecek düzeyde olmalı” açıklamasını yaptı.
Bakan Alım, Türk-İş Bayan Emekçi Eğitim Semineri’nde yaptığı konuşmada, Türk-İş Lideri Ergün Atalay’ın ‘işçileri tatmin edecek bir minimum fiyat belirlenmesi’ istikametindeki davetine katıldığını söylemiş oldu. Alım, “Asgari fiyat konusunda sayın lideri hali hayli açık. Emeği koruyacak. Taban fiyat ismi üzerinde, bu sayı toplumu tatmin edecek, toplumda adalet hissini pekiştirecek, güçlendirecek. Burada işçiler sahipsiz değildir, devlet toplumsal devlettir ve buna sahip çıkmaktadır, kanaatini yerleştirecek bir düzeyde olacağına inanıyorum. Ben de bu anlayıştayım ve sayın Lider ile bu hususta uzlaşma arasındayiz” dedi.
Bakan Alım, örgütlü olan, çalışma hayatına ait yükümlülüklerini yerine getiren firmalara müspet katkı vermek hedefiyle planlanan ve bu kapsama giren işyerlerinin belirlenerek onurlandırılması için, işletme önüne “beyaz bayrak” çekme biçimindeki projenin de hayata geçirileceğini söylemiş oldu. Bakan Alım, “Primlerini yatırıyorsa, prim borcu yoksa, daha değerlisi sendikalıysa, o şirkete beyaz bayrak vereceğiz. Önündeki beyaz bayrağın üzerinde şu yazacak: ‘Burada düzgün iş vardır, örgütlü iş vardır’ yazacak” diye konuştu.
“ASGARİ FİYAT TESPİT KOMİTESİ ANTİDEMOKRATİK”
Yeni yılda geçerli olacak minimum fiyat sayısının bir buçuk aydır gündemde olduğunu lisana getiren Türkİş Genel Lideri Ergün Atalay, şu açıklamayı yaptı:
“Asgari fiyatı konuşmaya başladığımız vakit dolar 8,5 liraydı. Artık dolar 12 lirayı geçti. niçinini de anlamış değilim. Bu ülkede hepimizin yapacağı bir şey var, dayanışma içerisinde olacağız, dertlerimizi paylaşacağız. Taban fiyatın bir tarafı Türk-İş beş kişi, bir tarafı patronlarımız beş kişi, bir tarafta bakanlığımız beş kişi. Buna katılmıyorum. Anti demokratik bir kurum bu. 12 Eylül’den kalma. Birebiri Yüksek Hakem Şurasında var. Askerin yaptığı anayasanın bedelini ödüyoruz. Biz ne vakit kendimiz bir anayasa yaparsak bu biçimde olur. O denli bir anayasa yapalım, bayan yapsın, emekli yapsın, personel yapsın, çiftçi yapsın. Bu anayasaya hepimizin muhtaçlığı var.”
Minimum fiyat konusunda kamuoyuna bir sayı söylememeye ihtimam gösterdiğini söz eden Atalay, şunları kaydetti: “Biz bir sayı söylüyoruz ancak yetkililere söylüyoruz. Bu sayısı Maliye Bakanı biliyor, Çalışma Bakanı biliyor, Sayın Cumhurbaşkanımız da biliyor. Bunu kamuoyunda söylemiş olduğimiz vakit kendimizi bağlıyoruz. İki yıl evvel bir sayı söylemiş oldum, o periyotta 70 lira eksik verdiler bize. Patron, ‘Türk-İş’in dediği sayı ortada’ diyerek 70 lira vermedi. Makul bir sayıda buluşmak lazım. Bu paranın altında emekçi çalıştıramazsın. Bu sayı icrayı, evlenmeyi, boşanmayı ilgilendiriyor. Son senelerda 7 milyon insan bu sayıyla geçiniyor, daha doğrusu geçinemiyor.”
“TÜRKİYE’DE TABAN FİYAT BİR LİMİT DEĞİL, GEÇİM ÜCRETİ”
Hak-İş Genel Lideri Mahmut Arslan, “Kadına Yönelik Şiddetle Uğraş Günü” toplantısında yaptığı konuşmada; minimum fiyat tartışmalarına değinerek, Türk-İş’in, Hak-İş ve DİSK ile bu bahiste bir arada hareket etme daveti çerçevesinde bir ortaya gelerek bir dizi kararlar aldıklarını söylemiş oldu. “Üç konfederasyon taban fiyat sürecinde iş birliği yapabilmek için bir prensipler manzumesini oluşturacağız. Hangi unsurlar etrafında birlikte yürüteceğiz?” diyen Arslan, bu prensipleri bu hafta içerisinde sonuçlandırmaya çalışacaklarını söylemiş oldu. Arslan “Taban fiyat tespit kurulundan evvel bu unsurları kamuoyuyla paylaşacağız.” dedi. Mevzuatta yalnızca en büyük konfederasyonun minimum fiyat tespit kuruluna katıldığını anımsatan Arslan, “Asgari Fiyat Tespit Komitesinin değiştirilmesini istiyoruz. her insanın orada üye oranında temsil edilmesini, hatta emekli emekçilerin de buralarda temsil edilmesi ve geniş bir temsille geniş bir platformda konuşularak taban fiyatın belirlenmesini istiyoruz” tabirlerini kullandı.
Batıda minimum fiyatın istisnai bir fiyat olduğuna, İspanya’da çalışanların yüzde 1’i, Fransa’da yüzde 8’inin minimum fiyatla çalıştığına dikkati çeken Arslan, şöyleki devam etti: “Orada minimum fiyat bir limittir. Bunun altında kimse çalıştırılamaz limitidir. Türkiye’de minimum fiyat bir limit değil, bir geçim fiyatı. Zira çalışanlarımızın yüzde 42’si, 6.5 milyon insan minimum fiyatla çalışıyor. Bu fiyatlar minimum fiyat değil, onların geçim fiyatı. bu biçimde bu sistemi buna göre bir daha gözden geçireceğiz. Bir kişilik çalışanı değil, 4 kişilik bir aileyi temel almalıyız. Vergi dilimlerinin bugünkü yapısının büsbütün değişmesini, ücretlilerin vergi yükünün en azından taban fiyat oranındaki tamamının vergi dışı bırakılmasını istiyoruz. Yeni minimum fiyatın enfl asyonun üzerinde fakat hem de bir geçim fiyatı olacak biçimde bir daha planlanmasını istiyoruz.”
FİYAT ARTACAK, EK YÜK NASIL PAYLAŞILACAK?
? Taban fiyatın en az enfl asyon kadar olması ve bir ölçü da üstünde belirlenmesine yönelik beklentiler Hükümet yetkililerinin de tekraren yaptığı açıklamayla canlı tutulmuştu. Kamunun artışın bir kısmını patrona yansıtmama istikametinde eğilimi olduğu da Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı’nın açıklamalarıyla beklenti haline geldi. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, patrona gelen ek yükün azaltılması için bir model üzerinde çalışıldığını açıklamıştı. Gelir vergisinde bir mahsuplaşma olupolmayacağı istikametindeki soruya “onu çabucak hemen açıklamıyorum” diyerek, gelir vergisi üzerinde bir çalışma yapıldığını ima etmişti. Bakan Vedat Alım bütçeden karşılığı ayrılarak ödenmesi biçiminde bir model üzerinde çalışıldığını deklare etti. Buna karşılık, bu modelin Hazine’ye ek yük, ek borçlanma muhtaçlığı doğurmaması için sigorta prim ve gelir vergisinden mahsup yoluyla bir modelin uygulanabileceği belirtiliyor. Patronun yükünü azaltmadaki araçlardan birinin meblağ olarak 27,15 TL’ye denk gelen binde 7,59’luk damga vergisinin sıfırlanması olduğu bedellendiriliyor. Gelir vergisinde ise minimum geçim indirimi niçiniyle epey fazla hareket alanı bulunmasa da, gelir vergisi dilimlerinde birinci dilimin artışıyla yeni bir alan oluşacağı, gelir vergisi matrahının düşürülmesine yönelik bir düzenleme yapılabileceği kaydedildi. Fiyattaki gelir vergisi matrahı, belirlenen brüt fiyattan SGK emekçi primi payı ile işsizlik sigortası personel payı düşüldükten daha sonraki kısım olarak belirleniyor.
DİSK’TEN 5 BİN 200 LİRA TABAN FİYAT TALEBİ
? DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, yoksulluk sonu, besin meblağları artışı ve ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılı taban fiyatının net 5 bin 200 lira olması gerektiğini söylemişti. Çerkezoğlu şu açıklamayı yapmıştı: “Gerek yoksulluk hududu, gerek besin fiyatları artışı, gerekse ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılında taban fiyat net 5 bin 200 lira olmalıdır. Dört kişilik bir ailenin minimum geçim koşullarını belirleyen yoksulluk hududunun Kasım 2021 prestijiyle 10 bin 200 lirayı aştığı, aralık ayında bunun daha da artacağını öngorerek, bir hanede iki kişi çalıştığında en azından bir yoksulluk hududu kadar gelir girebilmeli. Bu niçinle 2022 yılı taban fiyatı en az net 5 bin 200 lira olmalıdır. En düşük emekli aylığı, minimum fiyat düzebir daha yükseltilmelidir.”
TABAN FİYATI 15 KİŞİLİK KURUL BELİRLEYECEK
? Bakan Alım, yeni yılda geçerli olacak minimum fiyat sayısının personel, patron ve hükümet temsilcilerinden oluşan Minimum Fiyat Tespit Komitesince belirleneceğini anımsattı. Komitenin, birinci toplantısını Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının konut sahipliğinde 1 Aralık’ta yapacağını belirten Alım, toplantının yüz yüze gerçekleştirileceğini vurguladı. Minimum Fiyat Tespit Komisyonu’nda personel tarafını Türkİş, patron tarafını Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil edecek. Emekçi, patron ve hükümet temsilcilerinden 5’er üyenin olduğu komite, aralık ayı sonuna kadar yapacağı dört toplantıyla yeni yılda geçerli olacak taban fiyat sayısını belirleyecek. Taban fiyat mevcutta brüt 4 bin 203 lira 56 kuruş, net 2 bin 825 lira 90 kuruş olarak uygulanıyor.
TİSK: PATRON TAKVİYESİ HİÇ OLMADIĞI KADAR DEĞERLİ
Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Lideri Özgür Burak Akkol, 1 Aralık’ta başlayacağı açıklanan Minimum Fiyat Tespit Kurulu çalışmalarının süratle tamamlanması görüşüne katıldıklarını, çalışanların enfl asyona karşı korunması talebini de olumlu bulduklarını deklare etti. Akkol, evvelki senelerda uygulanan, taban fiyatın bir kısmının kamu kaynaklarından karşılandığı patron takviyesinin de “hiç olmadığı kadar değerli hale geldiğini” belirtti. Akkol, çalışanların enfl asyona karşı korunması konusunda anlayış birliği ortasında olunduğunu kaydettiği açıklamasında, “Çalışma arkadaşlarımızın sürdürülebilir refahı için, enfl asyon karşısında korunacak bir taban fiyat belirlenmesinden yanayız. Çalışma arkadaşlarımızın hayat kalitesini düzgünleştiren ve büyük-küçük bütün işletmelerimize paha katan her türlü sonucun her vakit destekçisiyiz. birebir vakitte bu yıl, taban fiyat müzakerelerinin global boyutta devam eden olağanüstü ekonomik koşulların gölgesinde gerçekleşeceğini de unutmamalıyız” tabirine yer verdi. Global olarak artan emtia fiyatları, güç ve taşıma maliyet artışları, çip krizinin devam ettiğini, hizmet bölümünün çabucak hemen tam toparlanamadığını vurgulayan Akkol, “Bu niçinle, minimum fiyat için, gerek global enfl asyon, gerek ülkemizin rekabetçiliğini etkileyen öbür faktörler de kıymetlendirilerek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanmasını kıymetli buluyoruz. beraberinde, minimum fiyat patron dayanağının bu yıl da devam etmesinin, hiç olmadığı kadar değerli olduğunun ve yeni istihdam yaratılmasında kayda bedel bir yarar sağlayacağının da altını da bir kere daha çizmek isterim” dedi.
GTO: PATRONA VERGİ YÜKÜ OLUŞTURMASIN
Gaziantep Ticaret Odası Lideri Tuncay Yıldırım, patronlar olarak işletmeleri ayakta tutabilmek ve istihdama devam edebilmek için, personellerin de ömür standartlarını insani biçimde devam ettirebilmesi için öngörülebilirlik istediklerini söylemiş oldu. Yıldırım: “O niçinle patronu ve emekçiyi koruyan, enfl asyon ile erimeyen, patrona vergi yükü oluşturmayan, taban fiyat dayanağına sahip bir ‘Asgari Fiyat Sistemi ve Tutarı’ belirlenmeli“ açıklamasını yaptı.
BTSO: “VERGİ YÜKÜ HAFİFLETİLMELİ”
Türkiye’nin üretim ve ihracat üssü Bursa’da, kayıtlı istihdam sayısının yaklaşık 860 bin olduğunu belirten Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Lideri İbrahim Burkay, bu sayının yarısından fazlasının sanayi bölgelerinde çalıştığına dikkat çekti. Burkay, “Tedarik zincirlerinin bozulduğu, üretim ve nakliyat maliyetlerinin rekor düzeyleri gördüğü bir periyotta, minimum fiyat toplumsal ve ekonomik ömrün bütünlüğünü koruyacak takviyeler ve üretim sisteminin sürdürülebilirliğini sağlayacak siyasetler gözetilerek belirlenmeli. Yüksek enfl asyon ve yüksek faiz oranlarıyla gayret ettiğimiz bu biçimdesine sıkıntı bir devirde taban fiyat üstündeki vergi yükünün hafifçel etilmesi hem çalışanlarımız birebir vakitte işletmelerimiz için kritik kıymet arz etmektedir” açıklamasını yaptı.
KSO: ÇALIŞANA DA PATRONA DE DAYANAKLAR ARTIRILMALI
Kocaeli Sanayi Odası Lideri Ayhan Zeytinoğlu ise şu açıklamayı yaptı: “Asgari fiyat üzerinde 1.500 TL üzere bir vergi ve prim yükü bulunuyor. Bu yük kaldırılırsa emekçimizin eline daha fazla fiyat geçecek ve ekonomik olarak rahatlayacaktır. Ayrıyeten taban fiyat üzerinden kaldırılacak olan prim ve vergi yükleriyle birlikte, gelir vergisi dilimlerinde yapılacak düzenleme tüm çalışanlar açısından dolaylı olarak gelir artışı sağlayacaktır. Burada kıymetli bir nokta daha var. Bahse işletmelerin devamlılığı açısından da bakmak gerekir. Patrona minimum fiyat dayanağının artırılması ve patronun üstündeki maliyetlerin hafifçel etilmesi bizleri de rahatlatacaktır.”
yatırım tavsiyesi içermez