Kurumun, tarım eserleri alanında yürütülen bölüm incelemesi kapsamında hazırladığı “Yaş Zerzevat ve Meyve Bölüm İncelemesi Raporu” tamamlandı.
Yaş zerzevat ve meyveler, fazlaca sayıda el değiştirerek, toplayıcı, simsar, kurulcu, tüccar üzere ortacılar yoluyla tüketiciye ulaştırılıyor. Yaş meyve ve sebzede üretici örgütlenmesinin arzulanan seviyede olmaması, pazarlama kanalının uzamasına ve tüketicinin ödediği paradan üreticinin eline geçen ölçünün düşmesine yol açıyor.
Nihai eser fiyatlarında yaşanan fiyat artışı yahut düşüşü daha sonraki yıl üretimini de direkt etkilerken, üretim eksikliği yahut fazlalığı ortaya çıkıyor. Bu durum, ziraî eser fiyatlarındaki istikrarsızlığın en değerli niçinlerinden birini oluşturuyor.
Tarımsal eserler, iklim, hava şartları, kuraklık, hastalık, coğrafya üzere faktörlere bağlı olması niçiniyle de etkileniyor. Yaş meyve ve sebzelerin çabuk bozulabilir eserler olmaları, depolama imkanlarının yetersiz, raf ömürlerinin kısa olması da fiyat hareketliliğine niye oluyor. Türkiye’de bu mamüllerin pazarlanması özel bölüm tarafınca yapılırken, üreticiden tüketiciye olan pazarlama kanalında çoklukla kurulcu, tüccar ve perakendeciler misyon alıyor.
Tarımsal üretim gerçekleştiren oyuncular kıymetli oranda rekabet ederken, bu oyuncular gereksinimleri olan girdileri sıklıkla “oligopol” piyasalardan sağlıyor. Kelam konusu sorunun üreticiler üstündeki etkisinin hafifçeletilmesi gerekiyor. Bu imkanın sağlanamadığı durumda ise tarım sanayisinin karlılıktan uzaklaşması ve üretim ölçüsünün azalması ve ötürüsıyla eser meblağlarının artması bekleniyor.
“ÜLKE ÇAPINDA MERKEZ BİRLİĞİ OLUŞTURULSUN” ÖNERİSİ
Küçük çiftçiler, mamüllerini satarken sıklıkla aracı tüccar ya da komitecilerle karşı karşıya kalıyor. Bu elden ele geçişler kararında eserin fiyatı artıyor ve bu yüksek fiyat tüketici talebinin düşmesine niye oluyor.
Üretici ile tüketici içinde rol oynayan aracıları ortadan kaldırma ve aracıların elde ettiği çıkarı en aza indirme konusunda tarım satış kooperatiflerinin kıymetli bir rolü bulunuyor.
Raporda, bağımsız olarak faaliyet gösteren bir tarım satış kooperatifinin, lokal aracılarla rekabet edebilmesine, kimi aracıları ortadan kaldırabilmesine ve ortaklarına kimi teknik avantajlar sağlayabilmesine rağmen birtakım mamüllerin imalatını ya da ihracatını elinde bulunduran büyük tüccar ve sanayicilerle rekabet etmesi için bölge çapında birlikler ve ülke çapında bir merkez birliği oluşturmaları önerildi.
“ALICI GÜCÜN BERBATA KULLANILMASI ÖNLENMELİ”
Söz konusu raporda zincir marketlerin hisseleri da ele alındı. Buna göre, sırf 4 teşebbüs pazarın yarısından fazlasına hakim durumda. Pazardaki en büyük 10 oyuncuya bakıldığında ise bu sayı yüzde 63 düzeylerine ulaşıyor. Sayılar, organize perakende pazarı içerisinde ağırlaşma oranlarının yıllar prestijiyle önemli oranda arttığını gösteriyor.
Perakende dalında süpermarketlerin hissesinin artıyor olması mamüllerin üretildiği, paketlendiği ve tedarik edildiği pazarı da şekillendirmeye başladı. Bu ağırlaşmanın neticelerindan biri de bu yapıların tedarik zincirindeki alıcı gücünün artışı olarak ortaya çıktı. Satışların peşin, ödemelerin uzun vadeye yayılması zincir marketlere kıymetli bir fon kaynağı yaratıyor.
Tarımsal üreticilerin, zincirin öbür aktörleri karşısında müzakerelerinde epeyce az pazarlık gücüne sahip olduğu belirtilen raporda, tedarik zincirindeki öbür aktörlerin güçlerinin sonlandırılması durumunda, çiftçilerin gelirlerinin artırılması, arz güvenliği ve tüketici fiyatlarının makul düzeylere gelmesi, hedeflere bir arada ulaşılabilmesinin mümkün hale geleceği söz edildi.
Perakendecilerin gücü, tedarikçiler üstündeki tesirlerinin yanı sıra tüketici tercihlerinin azalması, daha yüksek fiyatlar ve inovasyon üstündeki sonuçları ile tüketiciyi de etkiliyor. Perakendeciler pazarda sahip oldukları güç niçiniyle tüketici talebini, tüketicilerin neyi, nasıl ve nerede satın aldıklarını şekillendiriyor.
Süpermarketlerin perakende düzeyindeki pazar gücü ve tedarik düzeyinde sahip oldukları alıcı gücü birbirini güçlendiriyor. Pazar gücü arttıkça perakendeci daha uygun şartlarda alım yapabilir ve daha düşük fiyatlarla bu eserler tüketiciye sunulabilir. Bu durum da pazar gücünün artmasına niye oluyor.
Raporda, süratli tüketim malları perakendeciliği alanında faaliyet gösteren teşebbüslerin gerek pazar hisseleri gerekse alıcı güçleri kıymetli ölçüde arttığından alıcı gücünün berbata kullanılmasını önlemek gayesiyle düzenlemeler yapılması gerektiği bildirildi.
“TARIMSAL GİRDİLERDE YERLİ ÜRETİM SAĞLANMALI”
Raporda, tarım piyasalarında hem arz güvenliği birebir vakitte fiyat istikrarı açısından alınması gereken tedbirlere ait tekliflere de yer verildi.
Buna göre, Türkiye’de ziraî üretim, en değerli girdi kalemleri olan akaryakıt, gübre, tohum ve ilaçta ithalata ve ötürüsı ile döviz kuruna bağımlı olunması niçiniyle çok maliyetli. Bu niçinle kısa devirde kelam konusu girdilerin sübvanse edilmesi, uzun periyotta ise bu alanlarda olabildiğince yerli üretimin sağlanması hem fiyatlar birebir vakitte arz güvenliği için değer taşıyor.
Yeterli üretimin sağlanması için ihracat ve ithalat siyasetleri da dahil olmak üzere, “üretim planlaması” yapılması, bunun için Tarım ve Orman Bakanlığı nezdinde komite oluşturulması, destekleme siyasetleri, üretim planlaması kapsamında bir daha ele alınması rapordaki tavsiyeler içinde yer aldı.
Tedarik zincirinin uzunluğunun kısaltılması için aracıların (tüccar, komiteciler, nakliyeciler, depolama) üstlendikleri işlevlerin üretici birlikleri vasıtası ile yerine getirilmesi, bu çerçevede üretici birliklerinin bir daha yapılandırılması, Tarım ve Orman ile Ticaret bakanlıkları önderliğinde kurul oluşturulması gerektiği açıklandı.
Raporda, çiftçilerin gelirlerinin artırılmasına yönelik takviye sistemlerinin artırılması, ziraî dayanaklar ekim öncesi açıklanması ve bunun uzun periyotlu olması, zarurî fiyat bildirimleri yanında üretim, kapasite, stok, ticaret üzere piyasa bilgilerine çiftçilerin ulaşması için piyasa şeffaflığının artırılmasına yönelik sistemlerin hayata geçirilmesi önerildi.
İstenmeyen üretim ölçüsü dalgalanmasının önüne geçmek için tarım dalında çiftçilerin üretim tercihlerini şekillendirmeleri için aktüel ekim bilgilerinin olabildiğince şeffaf biçimde paylaşılması rapordaki tavsiyeler içinde yer aldı.
Tarımsal üretimin devamlılığın sağlanabilmesini için risk idaresi kapsamında ziraî sigortaların yaygınlaştırılması ve muhafazanın artırılması gerektiği belirtilen raporda, tarımın finansmanı için yeni sistemler geliştirilmesi ve finansman maliyetlerinin aşağıya çekilmesinin değerine işaret edildi.
Raporda, zincir marketlerin alıcı güçlerinin sonlandırılması için Ticaret Bakanlığı nezdinde haksız ticaret uygulamalarına yönelik önlemlerin hayata geçirilmesi ve bu uygulamaların sıkı bir biçimde denetlenmesi gerektiği de kaydedildi.
yatırım tavsiyesi içermez
Yaş zerzevat ve meyveler, fazlaca sayıda el değiştirerek, toplayıcı, simsar, kurulcu, tüccar üzere ortacılar yoluyla tüketiciye ulaştırılıyor. Yaş meyve ve sebzede üretici örgütlenmesinin arzulanan seviyede olmaması, pazarlama kanalının uzamasına ve tüketicinin ödediği paradan üreticinin eline geçen ölçünün düşmesine yol açıyor.
Nihai eser fiyatlarında yaşanan fiyat artışı yahut düşüşü daha sonraki yıl üretimini de direkt etkilerken, üretim eksikliği yahut fazlalığı ortaya çıkıyor. Bu durum, ziraî eser fiyatlarındaki istikrarsızlığın en değerli niçinlerinden birini oluşturuyor.
Tarımsal eserler, iklim, hava şartları, kuraklık, hastalık, coğrafya üzere faktörlere bağlı olması niçiniyle de etkileniyor. Yaş meyve ve sebzelerin çabuk bozulabilir eserler olmaları, depolama imkanlarının yetersiz, raf ömürlerinin kısa olması da fiyat hareketliliğine niye oluyor. Türkiye’de bu mamüllerin pazarlanması özel bölüm tarafınca yapılırken, üreticiden tüketiciye olan pazarlama kanalında çoklukla kurulcu, tüccar ve perakendeciler misyon alıyor.
Tarımsal üretim gerçekleştiren oyuncular kıymetli oranda rekabet ederken, bu oyuncular gereksinimleri olan girdileri sıklıkla “oligopol” piyasalardan sağlıyor. Kelam konusu sorunun üreticiler üstündeki etkisinin hafifçeletilmesi gerekiyor. Bu imkanın sağlanamadığı durumda ise tarım sanayisinin karlılıktan uzaklaşması ve üretim ölçüsünün azalması ve ötürüsıyla eser meblağlarının artması bekleniyor.
“ÜLKE ÇAPINDA MERKEZ BİRLİĞİ OLUŞTURULSUN” ÖNERİSİ
Küçük çiftçiler, mamüllerini satarken sıklıkla aracı tüccar ya da komitecilerle karşı karşıya kalıyor. Bu elden ele geçişler kararında eserin fiyatı artıyor ve bu yüksek fiyat tüketici talebinin düşmesine niye oluyor.
Üretici ile tüketici içinde rol oynayan aracıları ortadan kaldırma ve aracıların elde ettiği çıkarı en aza indirme konusunda tarım satış kooperatiflerinin kıymetli bir rolü bulunuyor.
Raporda, bağımsız olarak faaliyet gösteren bir tarım satış kooperatifinin, lokal aracılarla rekabet edebilmesine, kimi aracıları ortadan kaldırabilmesine ve ortaklarına kimi teknik avantajlar sağlayabilmesine rağmen birtakım mamüllerin imalatını ya da ihracatını elinde bulunduran büyük tüccar ve sanayicilerle rekabet etmesi için bölge çapında birlikler ve ülke çapında bir merkez birliği oluşturmaları önerildi.
“ALICI GÜCÜN BERBATA KULLANILMASI ÖNLENMELİ”
Söz konusu raporda zincir marketlerin hisseleri da ele alındı. Buna göre, sırf 4 teşebbüs pazarın yarısından fazlasına hakim durumda. Pazardaki en büyük 10 oyuncuya bakıldığında ise bu sayı yüzde 63 düzeylerine ulaşıyor. Sayılar, organize perakende pazarı içerisinde ağırlaşma oranlarının yıllar prestijiyle önemli oranda arttığını gösteriyor.
Perakende dalında süpermarketlerin hissesinin artıyor olması mamüllerin üretildiği, paketlendiği ve tedarik edildiği pazarı da şekillendirmeye başladı. Bu ağırlaşmanın neticelerindan biri de bu yapıların tedarik zincirindeki alıcı gücünün artışı olarak ortaya çıktı. Satışların peşin, ödemelerin uzun vadeye yayılması zincir marketlere kıymetli bir fon kaynağı yaratıyor.
Tarımsal üreticilerin, zincirin öbür aktörleri karşısında müzakerelerinde epeyce az pazarlık gücüne sahip olduğu belirtilen raporda, tedarik zincirindeki öbür aktörlerin güçlerinin sonlandırılması durumunda, çiftçilerin gelirlerinin artırılması, arz güvenliği ve tüketici fiyatlarının makul düzeylere gelmesi, hedeflere bir arada ulaşılabilmesinin mümkün hale geleceği söz edildi.
Perakendecilerin gücü, tedarikçiler üstündeki tesirlerinin yanı sıra tüketici tercihlerinin azalması, daha yüksek fiyatlar ve inovasyon üstündeki sonuçları ile tüketiciyi de etkiliyor. Perakendeciler pazarda sahip oldukları güç niçiniyle tüketici talebini, tüketicilerin neyi, nasıl ve nerede satın aldıklarını şekillendiriyor.
Süpermarketlerin perakende düzeyindeki pazar gücü ve tedarik düzeyinde sahip oldukları alıcı gücü birbirini güçlendiriyor. Pazar gücü arttıkça perakendeci daha uygun şartlarda alım yapabilir ve daha düşük fiyatlarla bu eserler tüketiciye sunulabilir. Bu durum da pazar gücünün artmasına niye oluyor.
Raporda, süratli tüketim malları perakendeciliği alanında faaliyet gösteren teşebbüslerin gerek pazar hisseleri gerekse alıcı güçleri kıymetli ölçüde arttığından alıcı gücünün berbata kullanılmasını önlemek gayesiyle düzenlemeler yapılması gerektiği bildirildi.
“TARIMSAL GİRDİLERDE YERLİ ÜRETİM SAĞLANMALI”
Raporda, tarım piyasalarında hem arz güvenliği birebir vakitte fiyat istikrarı açısından alınması gereken tedbirlere ait tekliflere de yer verildi.
Buna göre, Türkiye’de ziraî üretim, en değerli girdi kalemleri olan akaryakıt, gübre, tohum ve ilaçta ithalata ve ötürüsı ile döviz kuruna bağımlı olunması niçiniyle çok maliyetli. Bu niçinle kısa devirde kelam konusu girdilerin sübvanse edilmesi, uzun periyotta ise bu alanlarda olabildiğince yerli üretimin sağlanması hem fiyatlar birebir vakitte arz güvenliği için değer taşıyor.
Yeterli üretimin sağlanması için ihracat ve ithalat siyasetleri da dahil olmak üzere, “üretim planlaması” yapılması, bunun için Tarım ve Orman Bakanlığı nezdinde komite oluşturulması, destekleme siyasetleri, üretim planlaması kapsamında bir daha ele alınması rapordaki tavsiyeler içinde yer aldı.
Tedarik zincirinin uzunluğunun kısaltılması için aracıların (tüccar, komiteciler, nakliyeciler, depolama) üstlendikleri işlevlerin üretici birlikleri vasıtası ile yerine getirilmesi, bu çerçevede üretici birliklerinin bir daha yapılandırılması, Tarım ve Orman ile Ticaret bakanlıkları önderliğinde kurul oluşturulması gerektiği açıklandı.
Raporda, çiftçilerin gelirlerinin artırılmasına yönelik takviye sistemlerinin artırılması, ziraî dayanaklar ekim öncesi açıklanması ve bunun uzun periyotlu olması, zarurî fiyat bildirimleri yanında üretim, kapasite, stok, ticaret üzere piyasa bilgilerine çiftçilerin ulaşması için piyasa şeffaflığının artırılmasına yönelik sistemlerin hayata geçirilmesi önerildi.
İstenmeyen üretim ölçüsü dalgalanmasının önüne geçmek için tarım dalında çiftçilerin üretim tercihlerini şekillendirmeleri için aktüel ekim bilgilerinin olabildiğince şeffaf biçimde paylaşılması rapordaki tavsiyeler içinde yer aldı.
Tarımsal üretimin devamlılığın sağlanabilmesini için risk idaresi kapsamında ziraî sigortaların yaygınlaştırılması ve muhafazanın artırılması gerektiği belirtilen raporda, tarımın finansmanı için yeni sistemler geliştirilmesi ve finansman maliyetlerinin aşağıya çekilmesinin değerine işaret edildi.
Raporda, zincir marketlerin alıcı güçlerinin sonlandırılması için Ticaret Bakanlığı nezdinde haksız ticaret uygulamalarına yönelik önlemlerin hayata geçirilmesi ve bu uygulamaların sıkı bir biçimde denetlenmesi gerektiği de kaydedildi.
yatırım tavsiyesi içermez