Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAG) kurucusu ve Yeditepe Üniversitesi öğretim nazaranvlisi Prof. Dr. Veysel Ulusoy, baskılanan döviz kurunun eninde sonunda üste süratlice tırmanacağına dikkat çekti.
ENAG’ın taraflı data monopolünü bir modül da olsa kırdığını vurgulayan Ulusoy, davalara, soruşturmalara karşı tahlillerini halkla paylaşmaya kararlı olduklarını söylemiş oldu. Prof. Dr. Veysel Ulusoy ile iktisattaki son gelişmeleri ve ENAG’a yönelik atakları, davaları konuştuk.
– Evvel TÜİK, ENAG’ın bilgi yayımlanmaması için ihtiyati önlem talebinde bulundu, artık de hazırlanan yasa taslağına göre, araştırmacılar TÜİK’in onaylamadığı bir metodoloji ile oluşturulan istatistikleri açıklarsa üç yıla kadar mahpus cezası alabilecek. ENAG ne yapıyor ki bu kadar rahatsız oluyorlar?
ENAG hayli açık bir biçimde misyonunu yapıyor. Türkiye’nin tüm datalarının paydası olan, halkın gerçek gelirini ortaya çıkaran, fakirliğin ne demek olduğunun karşılığını veren, milletlerarası karşılaştırmaları yapabilme imkanını sağlıyor. Sokağa yansıyan gerçeği görme fırsatı veren fiyat datalarını topluyoruz ve kamuoyuyla paylaşıyoruz. Bu süreç siyasi gelecek derdi bulunan biroldukça kimse ve kümesi rahatsız ediyor.
– ENAG nasıl bir küme, araştırma metotodolojinize yönelik tenkitler var, nedir sizin formülünüz?
7 ile 10 içinde bir araştırma kümemiz var. Metodolojiyi eleştirenlerin enflasyonu hesaplamak ya da varsayım etmek için nasıl bir yol izlendiğini bilmediklerini, biliyorlarsa da niyetlerinin âlâ olmadığını düşünüyorum. Tüm açıklamalar enagrup.org sayfasında ve bir makale olarak Dergipark’ta (devletin makale havuzu) mevcut. Bu makaleyi web sayfasından 2 bin 500’e yakın kişi indirmiş ve incelemiş. Bu bir rekordur temelinde.
Sistemimiz günlük 200 binden çok bilgi ile TÜİK sepetinin birebirini, tıpkı yüklü olarak, matematik ve istatistik biliminin beraberliğiyle enflasyonu hesaplamak üzerine heyeti bir sistemdir.
– Sizin TÜİK’e alternatif data hazırlama maksadınız var mı, araştırma tahlil manasında nasıl bir farklılık getirdiniz?
ENAG rastgele bir kurum ya da kuruluşun alternatifi değildir ancak tamamlayıcı nazaranvi vardır. Ortada bir boşluk yahut sistemik kusur varsa onu akademik çalışmalarla ortaya çıkarma vazifesi vardır. ENAG’ın başta data sıhhati sorunu olmak üzere biroldukca mevzuyu gündeme taşıdığı ve taraflı data inhisarını bir kesim da olsa kırdığını düşünüyorum.
DATALARI AÇIKLAMAKTA KARARLIYIZ
– ENAG’ın baskılar, davalar karşısındaki tavrıne olacak?
ENAG açılan ve bundan daha sonra açılma mümkünlüğü fazla olan soruşturma yahut davalara karşı yaklaşımı hayli açıktır ve kararlıyız. Bilgilerimizi ekonomik tahlillerle birlikte halkla buluşturacağız.
BASİRETSİZ TÜCCAR MANTIĞI
– Türkiye iktisadı nereye gidiyor, hükümetin uyguladığı siyasetleri nasıl görüyorsunuz?
Türkiye iktisadını yönetmek için bir ekonomik siyaset uygulanmıyor. Günlük mali kaynak bulunması üzerine kurulmuş bir basiretsiz tüccar mantığı mevcut. Bu mantık aslında bir çaresizliğin, bir ekonomik yıkımın bir kararıdur. Buna karşın halkın refahının artırılması gayesiyle önerilen biroldukca yaklaşıma da göz kapatmak tahminen de en tehlikeli davranışı karşımıza getirmektedir. Ekonomik siyasette şahsi tasarruflar, yapısal uygulamalarda sıradan boşluklar olduğunda yararlı olabilir. Ancak son 10-12 yıldan bu yana tüm ekonomik kararlarda şahsi karar süreci uygulamaya konulmakta. Bunun en sıradan örneği kırmızı ete gelen son periyot fahiş artırımlardan daha sonra et ithalinin bile TV ekranlarında canlı yayına bahis olması ve sonucun orada verilmesidir. İşte bu ve gibisi kurumsal olmayan ekonomik kararlar ülkenin geldiği durumun aynadaki yansımasıdır.
– Krizden çıkış için hangi adımlar atılmalı?
Krizden çıkışın başlangıç noktası yapısal ıslahatların uygulanmasıdır. bir evvel de ekonomiyi yöneten aklın ve metodolojinin esaslı bir değişime uğramasıdır. Öncelik hukukun kurallarının yeniden işler hale getirilmesidir. Onun şemsiye niteliğindeki yapısının altına mali sağlıktan, iş yapabilme özgürlüğüne, dış ticaretin önündeki mahzurları kaldırmaktan, devlet ortaklı tarım işletmelerinin hayata geçirilmesine kadar birfazlaca olgu var. Bu olgular ve uygulamaların kararlı ve şeffaf halde halkla birlikte ve halka açık biçimde yönetilmesi de temeldir. Gördüğümüz fotoğraf beklenenden hayli daha farklı bir görünüme gitmekte. Rasyonel mikro ve makroekonomik yaklaşımları uygulamayan ekonomilerde çöküşün ne demek olduğunu görmek için fazla uzağa gitmeye gerek yok.
HAYAT PAHALILIĞI DAHA DA ARTACAK
– TÜİK’in deklare ettiğı enflasyon ile ENAG’ın enflasyonu içinde önemli fark var. Önümüzdeki günlerde Türkiye’de enflasyon seyri ne olacak?
Bir ülkede bilgiler halka ve firmalara istikamet verirler. TÜİK’in bilgilerinin de bu kapsamda kıymetlendirilmesi faydalı olur. ENAG olarak günlük, birçok vakitte saatlik fiyat verileriye enflasyon hesaplıyoruz. Artık bu bilgilerin yalnızca hane halkının enflasyonu öğrenmesinin yanında firmaların, bilhassa de ihracat ve ithalat yapan firmaların günlük fiyat bilgileri stratejilerini belirleme imkanı doğuyor. ENAG’ın hayli yakında AB ülkeleri yanında ABD ve Latin Amerika ülkelerinin de günlük fiyat datalarını elde etmesiyle Türkiye’deki firmaların bu bilgi setine ulaşmasını sağlayacağız. Bu fiyat ayrıntıları ihracat ve ithalat yapan firmaların sipariş alırken ve verirken fiyat etiketi oluşturmada faydalı olacak. Türkiye’de bu inatla gidildiği, sloganlarla iktisat yönetildiği taktirde hayat pahalılığının boyutlarının daha nereye varacağını belirtmeye gerek bile yok.
Ortada ne bir maliye ne de para siyasetinin olmadığı gerçeğiyle iktisadın dümensiz bir biçimde yol aldığı açıktır.
FİRMALAR GELECEKTEN UMUTSUZ
– Şu anda iktisattaki temel problemler neler?
Türkiye ekonomisindeki en temel sorun Merkez Bankası’nın rezerv eksikliği ile ortaya çıkan döviz şokları ve onun yarattığ maliyet temelli enflasyondur. birebir vakitte ortaya çıkan fakirlik, işsizlik, gelirsizlik ve geleceğin kaybolmasıdır. Geleceğini nazaranmeyen firmalar ve ulusal gelirin yüzde 65’ini harcamalarıyla şekillendiren tüketiciler iktisatta tüm makro istikrarları altüst eder. Yatırımlar bugünün geleceğe taşınan kıymeti olduğundan, bunu oluşturacak çerçeveyi sağlamak hükümetlerin işidir. Şu anda gelecekten umutlu olan ortalama bir firma ve tüketici yok. Uzun bir süre de olmayacak. Zira zayıf olan sermaye birikimimizi şimdiden erittik ve geri kalanını da hayatta kalmak için kullanıyoruz. Bunların tümünün restore edilmesi vakit alacak.
– Yıl sonu büyüme, işsizlik, kur ve cari açık öngörüleriniz neler?
bu vakitte de cari açık büyüyecek ve ulusal gelir ortasındaki oranı yükselecek. Büyüme cılız yapıda olacak. Baskılanan döviz kuru eninde sonunda üste süratlice tırmanacak. Gerçek gelirler düşecek. Kurun seçim maksatlı baskılandığı gerçeği eninde sonunda bir devalüasyon olgusunu çıkaracaktır.
yatırım tavsiyesi içermez
ENAG’ın taraflı data monopolünü bir modül da olsa kırdığını vurgulayan Ulusoy, davalara, soruşturmalara karşı tahlillerini halkla paylaşmaya kararlı olduklarını söylemiş oldu. Prof. Dr. Veysel Ulusoy ile iktisattaki son gelişmeleri ve ENAG’a yönelik atakları, davaları konuştuk.
– Evvel TÜİK, ENAG’ın bilgi yayımlanmaması için ihtiyati önlem talebinde bulundu, artık de hazırlanan yasa taslağına göre, araştırmacılar TÜİK’in onaylamadığı bir metodoloji ile oluşturulan istatistikleri açıklarsa üç yıla kadar mahpus cezası alabilecek. ENAG ne yapıyor ki bu kadar rahatsız oluyorlar?
ENAG hayli açık bir biçimde misyonunu yapıyor. Türkiye’nin tüm datalarının paydası olan, halkın gerçek gelirini ortaya çıkaran, fakirliğin ne demek olduğunun karşılığını veren, milletlerarası karşılaştırmaları yapabilme imkanını sağlıyor. Sokağa yansıyan gerçeği görme fırsatı veren fiyat datalarını topluyoruz ve kamuoyuyla paylaşıyoruz. Bu süreç siyasi gelecek derdi bulunan biroldukça kimse ve kümesi rahatsız ediyor.
– ENAG nasıl bir küme, araştırma metotodolojinize yönelik tenkitler var, nedir sizin formülünüz?
7 ile 10 içinde bir araştırma kümemiz var. Metodolojiyi eleştirenlerin enflasyonu hesaplamak ya da varsayım etmek için nasıl bir yol izlendiğini bilmediklerini, biliyorlarsa da niyetlerinin âlâ olmadığını düşünüyorum. Tüm açıklamalar enagrup.org sayfasında ve bir makale olarak Dergipark’ta (devletin makale havuzu) mevcut. Bu makaleyi web sayfasından 2 bin 500’e yakın kişi indirmiş ve incelemiş. Bu bir rekordur temelinde.
Sistemimiz günlük 200 binden çok bilgi ile TÜİK sepetinin birebirini, tıpkı yüklü olarak, matematik ve istatistik biliminin beraberliğiyle enflasyonu hesaplamak üzerine heyeti bir sistemdir.
– Sizin TÜİK’e alternatif data hazırlama maksadınız var mı, araştırma tahlil manasında nasıl bir farklılık getirdiniz?
ENAG rastgele bir kurum ya da kuruluşun alternatifi değildir ancak tamamlayıcı nazaranvi vardır. Ortada bir boşluk yahut sistemik kusur varsa onu akademik çalışmalarla ortaya çıkarma vazifesi vardır. ENAG’ın başta data sıhhati sorunu olmak üzere biroldukca mevzuyu gündeme taşıdığı ve taraflı data inhisarını bir kesim da olsa kırdığını düşünüyorum.
DATALARI AÇIKLAMAKTA KARARLIYIZ
– ENAG’ın baskılar, davalar karşısındaki tavrıne olacak?
ENAG açılan ve bundan daha sonra açılma mümkünlüğü fazla olan soruşturma yahut davalara karşı yaklaşımı hayli açıktır ve kararlıyız. Bilgilerimizi ekonomik tahlillerle birlikte halkla buluşturacağız.
BASİRETSİZ TÜCCAR MANTIĞI
– Türkiye iktisadı nereye gidiyor, hükümetin uyguladığı siyasetleri nasıl görüyorsunuz?
Türkiye iktisadını yönetmek için bir ekonomik siyaset uygulanmıyor. Günlük mali kaynak bulunması üzerine kurulmuş bir basiretsiz tüccar mantığı mevcut. Bu mantık aslında bir çaresizliğin, bir ekonomik yıkımın bir kararıdur. Buna karşın halkın refahının artırılması gayesiyle önerilen biroldukca yaklaşıma da göz kapatmak tahminen de en tehlikeli davranışı karşımıza getirmektedir. Ekonomik siyasette şahsi tasarruflar, yapısal uygulamalarda sıradan boşluklar olduğunda yararlı olabilir. Ancak son 10-12 yıldan bu yana tüm ekonomik kararlarda şahsi karar süreci uygulamaya konulmakta. Bunun en sıradan örneği kırmızı ete gelen son periyot fahiş artırımlardan daha sonra et ithalinin bile TV ekranlarında canlı yayına bahis olması ve sonucun orada verilmesidir. İşte bu ve gibisi kurumsal olmayan ekonomik kararlar ülkenin geldiği durumun aynadaki yansımasıdır.
– Krizden çıkış için hangi adımlar atılmalı?
Krizden çıkışın başlangıç noktası yapısal ıslahatların uygulanmasıdır. bir evvel de ekonomiyi yöneten aklın ve metodolojinin esaslı bir değişime uğramasıdır. Öncelik hukukun kurallarının yeniden işler hale getirilmesidir. Onun şemsiye niteliğindeki yapısının altına mali sağlıktan, iş yapabilme özgürlüğüne, dış ticaretin önündeki mahzurları kaldırmaktan, devlet ortaklı tarım işletmelerinin hayata geçirilmesine kadar birfazlaca olgu var. Bu olgular ve uygulamaların kararlı ve şeffaf halde halkla birlikte ve halka açık biçimde yönetilmesi de temeldir. Gördüğümüz fotoğraf beklenenden hayli daha farklı bir görünüme gitmekte. Rasyonel mikro ve makroekonomik yaklaşımları uygulamayan ekonomilerde çöküşün ne demek olduğunu görmek için fazla uzağa gitmeye gerek yok.
HAYAT PAHALILIĞI DAHA DA ARTACAK
– TÜİK’in deklare ettiğı enflasyon ile ENAG’ın enflasyonu içinde önemli fark var. Önümüzdeki günlerde Türkiye’de enflasyon seyri ne olacak?
Bir ülkede bilgiler halka ve firmalara istikamet verirler. TÜİK’in bilgilerinin de bu kapsamda kıymetlendirilmesi faydalı olur. ENAG olarak günlük, birçok vakitte saatlik fiyat verileriye enflasyon hesaplıyoruz. Artık bu bilgilerin yalnızca hane halkının enflasyonu öğrenmesinin yanında firmaların, bilhassa de ihracat ve ithalat yapan firmaların günlük fiyat bilgileri stratejilerini belirleme imkanı doğuyor. ENAG’ın hayli yakında AB ülkeleri yanında ABD ve Latin Amerika ülkelerinin de günlük fiyat datalarını elde etmesiyle Türkiye’deki firmaların bu bilgi setine ulaşmasını sağlayacağız. Bu fiyat ayrıntıları ihracat ve ithalat yapan firmaların sipariş alırken ve verirken fiyat etiketi oluşturmada faydalı olacak. Türkiye’de bu inatla gidildiği, sloganlarla iktisat yönetildiği taktirde hayat pahalılığının boyutlarının daha nereye varacağını belirtmeye gerek bile yok.
Ortada ne bir maliye ne de para siyasetinin olmadığı gerçeğiyle iktisadın dümensiz bir biçimde yol aldığı açıktır.
FİRMALAR GELECEKTEN UMUTSUZ
– Şu anda iktisattaki temel problemler neler?
Türkiye ekonomisindeki en temel sorun Merkez Bankası’nın rezerv eksikliği ile ortaya çıkan döviz şokları ve onun yarattığ maliyet temelli enflasyondur. birebir vakitte ortaya çıkan fakirlik, işsizlik, gelirsizlik ve geleceğin kaybolmasıdır. Geleceğini nazaranmeyen firmalar ve ulusal gelirin yüzde 65’ini harcamalarıyla şekillendiren tüketiciler iktisatta tüm makro istikrarları altüst eder. Yatırımlar bugünün geleceğe taşınan kıymeti olduğundan, bunu oluşturacak çerçeveyi sağlamak hükümetlerin işidir. Şu anda gelecekten umutlu olan ortalama bir firma ve tüketici yok. Uzun bir süre de olmayacak. Zira zayıf olan sermaye birikimimizi şimdiden erittik ve geri kalanını da hayatta kalmak için kullanıyoruz. Bunların tümünün restore edilmesi vakit alacak.
– Yıl sonu büyüme, işsizlik, kur ve cari açık öngörüleriniz neler?
bu vakitte de cari açık büyüyecek ve ulusal gelir ortasındaki oranı yükselecek. Büyüme cılız yapıda olacak. Baskılanan döviz kuru eninde sonunda üste süratlice tırmanacak. Gerçek gelirler düşecek. Kurun seçim maksatlı baskılandığı gerçeği eninde sonunda bir devalüasyon olgusunu çıkaracaktır.
yatırım tavsiyesi içermez