Toplumcu Niyet Enstitüsü tarafınca dün İstanbul’da düzenlenen İktisat Seminerleri Programı çerçevesinde Prof. Dr. Daron Acemoğlu bir konuşma yaptı.
Prof. Acemoğlu, Covid-19 devrinde fizikî iştirak ortamında verilen konferansta; teknoloji alanındaki büyük dönüşüm ve sıçramaların, global ölçekte yaşanılan demografik değişimlerin ve toplumsal bağlarda gerek sınıfsal, gerek sosyo-politik gelişmelerin dünyadaki ekonomik büyümeyi destekleyeceğinin beklendiğini belirtti.
Prof. Acemoğlu, önümüzdeki devirde dünyada barış ve refahın sağlanmasının bir yanda büyümenin kalitesi, öteki yanda ise süratli, sürdürülebilir ve paylaşımcı olması ile mümkün olacağına dikkat çekerek, “Refah ve barış hem kurumsal ekonomik birebir vakitte kurumsal siyasal iştirakçi süreçlerin beraberinde ve birlikte sağlıklı yürütülmesi ile mümkündür…” dedi.
“Dünyada ve Türkiye’de Verimlilik Sorunu ve Tahlil Önerileri” başlıklı konuşmasında, yapay zeka, makina öğrenmesi üzere teknolojilerin verimlilik alanında sağlayacağı gelişmelerin toplumsal yapılarda nasıl derin yarılma ve eşitsizliklere niye olabileceğine değinen Acemoğlu, Ekonomik büyümenin “kalitesinin” değerli olduğunu, “kaliteli büyümenin,” kredi/dış kaynak temelli değil, toplam faktör girdileri temelli büyümeye dayalı olduğunu anlattı.
ÜRETİMDE VE TÜKETİMDE TEKNOLOJİYİ HAKİKAT PAHALANDIRMAK
Acemoğlu konuşmasında bilhassa 1980’li senelerdan bu yana toplumsal bedellerdeki erozyonunun, dünyada ucuz kaynak maliyetleri ile desteklenen düşük katma kıymetli yatırımların, birbirini destekleyen ve rekabet eden kurumsal yapıların zayıflamasının ve eğitimdeki gerilemenin verimlilik üstündeki olumsuz tesirleri üzerinde durdu.
Acemoğlu ayrıyeten, yaşanmakta olan ve bundan daha sonra da yaşanacağı bilinen doğal afetlerin bir uyarıcı olduğunu; ekoloji tabanlı bir iktisat nizamına geçişte bir fırsat oluşturduğunu; bu biçimdece yüksek katma pahalı, verimli ve hem üretimde tıpkı vakitte tüketimde teknolojiyi hakikat pahalandıran bir yapının kuralabileceğini belirtti.
“DEMOGRAFİK DEĞİŞİMLERLE, TEKNOLOJİ İLE BAŞA ÇIKMAK MÜMKÜN”
Faizlerin düşük olmasının kalitesiz büyümeye bir kaç taraftan katkıda bulunduğunu da anlatan Acemoğlu, şunları söylemiş oldu:
“Birincisi; makûs sistemlerin sürekliliğine yardımda bulunuyor. Çok berbat, yanlış siyasetlerle bir beş sene yaşayabilecek sistemler artık 15-20 sene yaşayabiliyorlar. İkincisi ise; kaynakları artırarak yanlışsız tahlillere yapılması gereken yatırımların aciliyetini azaltıyor. Bunun ne kadar sürecek bir sorun olduğundan emin değilim. Zira gerçek demografik değişim iklim, otomasyon ve iş gücü kadar olmasa da fazlaca değerli bir sorundur. Birden çok etkilediği istikamet var. Bunların birincisi; iş gücü daha fazlaca yaşlanacak. İkincisi; yatırım ve tasarruf istikrarı bozulmaya başlayabilir. Yatırım yapacak genç insan daha az. Birtakım ekonomistler bu niçinden dolayı düşük faizlerin daha değerli olacağını vurguluyor. bununla birlikte demografik değişim ile birlikte epey yanlışsız bir biçimde yatırımla başa çıkan ülkeler var. Bunları görüyoruz; Güney Kore, Almanya, Japonya… Bu ülkelerin makro-ekonomik performansına bakarsanız başkalarına bakılırsa hiç de makûs değil. Demografik değişimlerle süratle gelişen teknolojinin seçeneklerini uygulayarak başa çıkmak mümkün.“
“DEVLETİN ROLÜ ARTACAK”
Gelecekte “devlet”in rolünün daha yüksek olacağını beklendiğini kaydeden Acemoğlu, son olarak şu sözleri kullandı:
“Bu ABD için de AB için de geçerli. Ancak bu da iki tane soru getiriyor: Devletin getirdiği artı ekonomik güç ve siyasi güç nasıl kullanılacak? Kimi gelişmiş olan ülkeler de koridordan dışarı atılabilecekler mi? İkinci Dünya Savaşı daha sonrasındaki dünyanın tecrübesi şu ki; Şayet devletin rolü artarsa hem de toplumun gücü ve demokrasisinin kalitesini artırabilirsek koridorun ortasında ilerlemek mümkün.“
yatırım tavsiyesi içermez
Prof. Acemoğlu, Covid-19 devrinde fizikî iştirak ortamında verilen konferansta; teknoloji alanındaki büyük dönüşüm ve sıçramaların, global ölçekte yaşanılan demografik değişimlerin ve toplumsal bağlarda gerek sınıfsal, gerek sosyo-politik gelişmelerin dünyadaki ekonomik büyümeyi destekleyeceğinin beklendiğini belirtti.
Prof. Acemoğlu, önümüzdeki devirde dünyada barış ve refahın sağlanmasının bir yanda büyümenin kalitesi, öteki yanda ise süratli, sürdürülebilir ve paylaşımcı olması ile mümkün olacağına dikkat çekerek, “Refah ve barış hem kurumsal ekonomik birebir vakitte kurumsal siyasal iştirakçi süreçlerin beraberinde ve birlikte sağlıklı yürütülmesi ile mümkündür…” dedi.
“Dünyada ve Türkiye’de Verimlilik Sorunu ve Tahlil Önerileri” başlıklı konuşmasında, yapay zeka, makina öğrenmesi üzere teknolojilerin verimlilik alanında sağlayacağı gelişmelerin toplumsal yapılarda nasıl derin yarılma ve eşitsizliklere niye olabileceğine değinen Acemoğlu, Ekonomik büyümenin “kalitesinin” değerli olduğunu, “kaliteli büyümenin,” kredi/dış kaynak temelli değil, toplam faktör girdileri temelli büyümeye dayalı olduğunu anlattı.
ÜRETİMDE VE TÜKETİMDE TEKNOLOJİYİ HAKİKAT PAHALANDIRMAK
Acemoğlu konuşmasında bilhassa 1980’li senelerdan bu yana toplumsal bedellerdeki erozyonunun, dünyada ucuz kaynak maliyetleri ile desteklenen düşük katma kıymetli yatırımların, birbirini destekleyen ve rekabet eden kurumsal yapıların zayıflamasının ve eğitimdeki gerilemenin verimlilik üstündeki olumsuz tesirleri üzerinde durdu.
Acemoğlu ayrıyeten, yaşanmakta olan ve bundan daha sonra da yaşanacağı bilinen doğal afetlerin bir uyarıcı olduğunu; ekoloji tabanlı bir iktisat nizamına geçişte bir fırsat oluşturduğunu; bu biçimdece yüksek katma pahalı, verimli ve hem üretimde tıpkı vakitte tüketimde teknolojiyi hakikat pahalandıran bir yapının kuralabileceğini belirtti.
“DEMOGRAFİK DEĞİŞİMLERLE, TEKNOLOJİ İLE BAŞA ÇIKMAK MÜMKÜN”
Faizlerin düşük olmasının kalitesiz büyümeye bir kaç taraftan katkıda bulunduğunu da anlatan Acemoğlu, şunları söylemiş oldu:
“Birincisi; makûs sistemlerin sürekliliğine yardımda bulunuyor. Çok berbat, yanlış siyasetlerle bir beş sene yaşayabilecek sistemler artık 15-20 sene yaşayabiliyorlar. İkincisi ise; kaynakları artırarak yanlışsız tahlillere yapılması gereken yatırımların aciliyetini azaltıyor. Bunun ne kadar sürecek bir sorun olduğundan emin değilim. Zira gerçek demografik değişim iklim, otomasyon ve iş gücü kadar olmasa da fazlaca değerli bir sorundur. Birden çok etkilediği istikamet var. Bunların birincisi; iş gücü daha fazlaca yaşlanacak. İkincisi; yatırım ve tasarruf istikrarı bozulmaya başlayabilir. Yatırım yapacak genç insan daha az. Birtakım ekonomistler bu niçinden dolayı düşük faizlerin daha değerli olacağını vurguluyor. bununla birlikte demografik değişim ile birlikte epey yanlışsız bir biçimde yatırımla başa çıkan ülkeler var. Bunları görüyoruz; Güney Kore, Almanya, Japonya… Bu ülkelerin makro-ekonomik performansına bakarsanız başkalarına bakılırsa hiç de makûs değil. Demografik değişimlerle süratle gelişen teknolojinin seçeneklerini uygulayarak başa çıkmak mümkün.“
“DEVLETİN ROLÜ ARTACAK”
Gelecekte “devlet”in rolünün daha yüksek olacağını beklendiğini kaydeden Acemoğlu, son olarak şu sözleri kullandı:
“Bu ABD için de AB için de geçerli. Ancak bu da iki tane soru getiriyor: Devletin getirdiği artı ekonomik güç ve siyasi güç nasıl kullanılacak? Kimi gelişmiş olan ülkeler de koridordan dışarı atılabilecekler mi? İkinci Dünya Savaşı daha sonrasındaki dünyanın tecrübesi şu ki; Şayet devletin rolü artarsa hem de toplumun gücü ve demokrasisinin kalitesini artırabilirsek koridorun ortasında ilerlemek mümkün.“
yatırım tavsiyesi içermez