Merkez Bankası faiz indiriyor, döviz ve altın yükseliyor! İşte faiz sonucunın sonuçları

İş dünyası 16 Aralık 2021 Merkez Bankası faiz sonucuna olumsuz karşılık verdi. Faiz sonucu öncesi 15,28 TL düzeyine kadar yükselen dolar biraz düşse de . Dolar/TL kuru, Merkez Bankası’nın sonucunı açıklamasından saniyeler evvel 15,49 TL düzeyine yükselen dolar, Merkez Bankası’nın faiz indirimi sonucunın akabinde saat 14.01 prestijiyle 15,60 TL düzeyinden süreç görüyor. Daha evvel de piyasaların beklentisi siyaset faizinin yükseltilmesiyken faiz indirimine gidilmesi, Türk lirasının süratle paha kaybetmesine niye olmuştu.


MERKEZİ BANKASI FAİZ KARARI NE OLDU?

Merkez Bankası Para Siyaseti Konseyi, 16 Aralık 2021 Perşembe günü gerçekleşen toplantısında siyaset faizini .

Merkez Bankası; eylül, ekim ve kasımda toplamda 400 baz puanlık faiz indirimi yapmıştı. bu biçimdelikle Merkez Bankası’nın aralık ayında yaptığı 100 baz puan faiz indirimiyle, toplamda 500 baz puanlık indirim yapıldı.

FAİZ KARARINDAN EVVELKİ SON DURUM

Faiz sonucundan evvel en kritik gelişmelerden biri, döviz piyasasına satım tarafında yapılan müdahaleler oldu.


Merkez Bankası’nın 1 Aralık 2021 tarihli birinci müdahalesi yaklaşık 650 milyon dolar, 3 Aralık 2021’deki ikinci müdahalesi yaklaşık 400 milyon dolar, 10 Aralık’taki üçüncü müdahalesi ise yaklaşık 500 milyon dolar düzeyindeydi. Merkez Bankası’nın dördüncü ve 2,5 milyar dolarlık son müdahalesi ile birlikte toplam fiyat yaklaşık 4 milyar düzeyine yükseldi.

Tüketici fiyatları kasımda yıllık yüzde 21,31 arttı. bu biçimdelikle yıllık tüketici enflasyonunda Kasım 2018’den bu yana en yüksek düzey kaydedildi.


Üretici meblağlarında yıllık artış ise yüzde 54,62 ile 2002’den bu yana en yüksek düzeye çıktı.

Bu sayıların akabinde tüketici ve üretici enflasyonu içindeki fark rekor kırdı.

FAİZLERİN DÜŞÜRÜLMESİ NE MANAYA GELİYOR?

Klâsik iktisat teorisinde, faizlerin yüksek tutulmasının enflasyonu aşağı çekme ve ilgili ülkenin para ünitesini de güçlendirme istikametinde bir tesiri olacağı düşünülüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, enflasyonu düşürmek için faizlerin indirilmesi görüşünü savunuyor.

Enflasyon ve faiz oranları içinde yakın bir bağ bulunuyor. Faiz ayrıyeten döviz kurunu da etkileyen ögeler içinde yer alıyor. Uygulanan siyasetlerle bunlar içinde bir istikrar kurulmaya çalışılıyor.


Merkez Bankası’nın piyasadaki para arzını yönetebilmek için sahip olduğu araçlardan birisi siyaset faiz oranları.

Siyaset faiz oranlarında yapılan değişiklikler piyasadaki oyuncuların borç alma ve verme maliyetlerini değiştirdiğinden hem bankaların uyguladığı faizleri birebir vakitte tahvil, pay senedi üzere varlıkların bedelini etkiliyor.

Faiz oranlarının seviyesi, bireylerin ve kurumların kaynaklarını tasarrufa ya da harcamaya yöneltmesinde belirleyici oluyor.

Örneğin, faiz oranlarının düşük olduğu bir ortamda tasarruf üzerinden elde edilecek gelir de düşük olduğundan harcama eğilimi artıyor.

FAİZLERİN DÜŞÜRÜLMESİNİN RİSKLERİ NELER?

ötürüsıyla faiz oranlarının düşürülmesinin tüketim harcamalarını artırması ve ekonomik büyümeyi desteklemesi bekleniyor.

Lakin tüketim harcamalarının artması birlikteinde enflasyonun yükselmesi riskini getiriyor.

Bir öteki mevzu da faizlerin düşük olduğu bir ortamda kredi alma ve verme eğiliminin artmasının piyasadaki lokal para ünitesi ölçüsünün yükselmesine niye olması. Bu da enflasyon riski yaratan bir öteki öge olarak ortaya çıkıyor.

Bu niçinle genel kabul nazarann iktisat teorisinde, faiz oranlarının düşük tutulmasının enflasyon yaratacağı ve enflasyonun arttığı bir devirde de fiyat artışlarını dizginlemek için faiz artırımına gidilmesi gerektiği görüşü bulunuyor.

FAİZLER NASIL DÜŞÜRÜLÜR VE ARTIRILIR?

Bankalar müşterilerine kredi verdiklerinde para yaratır. Faizler düştüğünde yaratılan para ölçüsünün azaldığını, arttığında ise yaratılan paranın azaldığını söyleyebiliriz.

Faiz arttığında birebir eseri almak için takas edilmesi gereken ‘para’ ölçüsü da artar. Bu da enflasyona yol açar. Zıddı durumda, yani Merkez Bankası faizi artırdığında ise daha az ölçüde borçlanma olur ve daha az ölçüde para yaratılır. Bu da enflasyonu azaltır.

Kendi inisiyatifindeki faiz oranıyla ülkenin ekonomik büyümesine dair süreçte bulunabilmesi o merkez bankasının bağımsız para siyasetine sahip olduğunu gösterir.

Ama bankanın finansal istikrarı sağlayabilmek için faiz haricinde, sermaye hareketlerini ve para ünitesinin öbür para üniteleri karşısındaki bedelini de göz önünde bulundurması gerekir.
 
Üst