Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Konut Fiyat Endeksi’ne göre İstanbul’da konut meblağları son bir yılda ikiye katlanırken, İzmir’de birinci kere metrekare fiyatı 10 bin TL’yi aştı.
Şubat ayında yeni konutlar endeksi yıllık yüzde 102,2 yükseldi. Yeni olmayan konutların fiyatlarındaki artış oranı da yüzde 95,3 arttı gösterdi.
Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu (TEMFED) Lideri Hacı Ali Taylan, yalnızca son 6 ayda gayrimenkul fiyatlarında ve kiralarında asgarî yüzde 100 artış olduğunu lakin talepte hiç bir azalma olmadığını söylüyor:
“Bundan 5-6 ay evvel 600-700 bin liraya sattığımız daireleri şu an 1 milyon 400 bin ila 1 milyon 600 bin lira ortası satıyoruz. Şu an gayrimenkule epeyce ağır bir talep var lakin fiyat artışının önüne geçemiyoruz”
Son 6 aydaki fiyat artışının birden fazla bölgede yüzde 150’yi bulduğunu söyleyen Taylan, “Eylül’den beri Dolar/TL kuru yüzde 80 arttı ancak gayrimenkul fiyatlarındaki artış neredeyse bunun iki katı arttı. Yani gayrimenkul meblağları tarihte birinci defa doların önüne geçti. bu biçimde bir şeyi 40 yıllık dal ömrümde görmedim” diyor.
Ekonomistler ise geliri resmî enflasyon kadar artan çalışanların konut sahibi olabilmelerinin giderek daha da zorlaştığını söylüyor.
Gelecek Partisi İktisat Siyasetleri Lideri Kerim Rota, Merkez Bankası Konut Endeksi datalarına göre son 2,5 yılda Türkiye’de konut edinebilme müddetinin 2010’a kıyasla “8 yıl uzadığını” lisana getirdi.
Kerim Rota’ya bakılırsa, Türkiye’de son 2,5 yılda vatandaşların konut edinebilme imkânı daha da fazlaca zorlaştı:
“Yüksek enflasyon sebebiyle alternatif yatırım imkanları da ortadan kaybolunca, konut sahibi olma müddeti 370-380 aylara kadar çıktı. Yani 2019 sonundan bu yana artık konut sahibi olabilmek, bizden üç kat süratle uzaklaştı.
“2019’un sonunda itibaren enflasyonun epey altında bir faiz siyaseti uygulanmaya başlandı. Bu da konut kredilerinin gerçek olarak ucuzlamasına sebep oldu ve konut talebinde artış yarattı”
Ancak uzmanlara bakılırsa bu talebi karşılayacak kâfi konut stoku da bulunmuyordu. Çünkü Türkiye’de inşaat kesimi 2017 yılından bu yana kademeli bir daralma sürecine girmiş, 2018 kur krizi ve 2019 faiz siyasetinin da tesiriyle müteahhitler konut üretiminden uzaklaşmıştı.
2018 yılındaki kur krizi ile inşaat bölümünde dövize endeksli çelik ve çimento üzere maliyetlerde yaşanan fiyat artışları ve 2019 faiz siyasetinin da tesiriyle, müteahhitler konut üretiminden uzaklaşmıştı.
KONUT FİYATLARI VE KİRALAR niye ARTIYOR?
Son senelerdaki yaşanan maliyet artışı hem yeni inşa edilen konutların meblağlarını artırırken, tıpkı vakitte konut üretiminin azalmasına sebep olarak arzın azalmasına ve mevcut meskenlerin de fiyatlarının artmasına niye oluyor.
Sektör temsilcileri ise tüm bu fiyat artışlarına karşın konut talebinde azalma olmadığını, bilakis önemli bir talep karşısında yeteri kadar konut stoku bulunmadığını belirtiyor.
Ancak dal temsilcilerine bakılırsa konut satış ve kira fiyatlarındaki artışın tek sebebi, inşaat kesiminde yaşanan dövize bağlı maliyet artışı değil. Türk Lirası’na duyulan güvensizliğin gayrimenkulü tekrar yatırım aracına dönüştürdüğü ve yatırımcıların paralarını ağır halde gayrimenkule çevirmek istediği görülüyor.
‘ARTIŞIN ÖNLENMESİ İÇİN EVVEL İNŞAAT DALINDAKİ GİRDİ MALİYETLERİ SABİTLENMELİ’
BBC Türkçe’ye konuşan uzmanlar, sıfır konutlarda yaşanan fiyat artışının ikinci el konut satışlarını ve kiraları da etkilediğini vurguluyor.
Hacı Ali Taylan, “Bankada faizler yüzde 15-17 düzeyindeyse, meskene bağladığınız paranın getirisinin onun altında olmaması gerekiyor. O yüzden kira artışının niçinini mesken fiyatlarındaki artışa bağlıyoruz” diyor.
Konut maliyetlerindeki değişkenlik sebebiyle piyasadaki konut fiyatlarının da değişkenlik gösterdiğini söyleyen uzmanlara bakılırsa, konut fiyatlarındaki artışın önlenmesi için en evvel inşaat dalındaki girdi maliyetlerinin sabitlenmesi gerekiyor.
Türkiye Hazır Beton Birliği’nin (THBB) 2021 yılı dal raporuna göre, Türkiye’de hazır beton üretim maliyeti yaklaşık %70 oranında döviz kuruna bağlı.
THBB, inşaat bölümünün 2017 yılından bu yana “ciddi bir daralma” sürecine girdiğini ve bir türlü ivme kazanamadığını belirtiyor.
8 çeyreklik küçülmeden daha sonra 2020 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 3,2’lik büyüme yakalandığı, bunda ise pandemi kısıtlamaları niçiniyle geciken gayrimenkul talepleri ve konut kredi faizlerinin düşmesinin tesirli olduğu lakin 2020 son çeyreğinde bir daha yüzde 15’lik “oldukça keskin bir daralma” yaşandığını kaydediliyor.
Kerim Rota ise “Hem konut üretimindeki azalmada birebir vakitte birden çok mülk edinme formunda gerçekleşen yapay talepte, gerçekçi olmayan para siyasetinin baş sorumlu konut meblağları olduğunu düşünüyorum” diyerek şu biçimde açıklıyor:
“2018 yılında bir anda bir kur kriziyle karşılaştık ve 2019/2020 senelerında konut üretimi doğal olarak yavaşladı. Krizi nazarann müteahhitler hayli daha az konut üretmeye başladılar ve bunun berbat tesirlerini artık görmeye başladık”
“Bu çılgınlık 2019’un sonundan itibaren başladı. Faizler indirildi, tasarruf faizleri enflasyonun fazlaca altında kaldı ve beşerler ya dövize ya da gayrimenkule yöneldi.”
Hacı Ali Taylan, “Geçen yıl Ağustos ayında demir 6 lirayken, şu an 17 lira. Yeni gayrimenkul projesi üretilmiyor. ötürüsıyla da biz eldeki mevcut stokla yürüyoruz” diyor.
Öte yandan Taylan, Türkiye’de hali hazırda yüzde 33’lük kısmın konut gereksinimi olduğunu söylüyor:
“Türkiye’de gayrimenkul sahipliği yüzde 65-67 düzeyinde, yani yüzde 33’lük bir bölümün hala konutu yok. aslına bakarsan bu biçimde bir açık varken bir de yeni arz oluşmamaya başladı”
“Türkiye’deki nüfus artışı ve TL’deki kıymet kaybı niçiniyle gayrimenkulün önemli bir yatırım aracına dönüşmüş olması niçiniyle talep arttı lakin talebi karşılayacak arz oluşmadığı için fiyatlar yükseldi.”
yatırım tavsiyesi içermez
Şubat ayında yeni konutlar endeksi yıllık yüzde 102,2 yükseldi. Yeni olmayan konutların fiyatlarındaki artış oranı da yüzde 95,3 arttı gösterdi.
Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu (TEMFED) Lideri Hacı Ali Taylan, yalnızca son 6 ayda gayrimenkul fiyatlarında ve kiralarında asgarî yüzde 100 artış olduğunu lakin talepte hiç bir azalma olmadığını söylüyor:
“Bundan 5-6 ay evvel 600-700 bin liraya sattığımız daireleri şu an 1 milyon 400 bin ila 1 milyon 600 bin lira ortası satıyoruz. Şu an gayrimenkule epeyce ağır bir talep var lakin fiyat artışının önüne geçemiyoruz”
Son 6 aydaki fiyat artışının birden fazla bölgede yüzde 150’yi bulduğunu söyleyen Taylan, “Eylül’den beri Dolar/TL kuru yüzde 80 arttı ancak gayrimenkul fiyatlarındaki artış neredeyse bunun iki katı arttı. Yani gayrimenkul meblağları tarihte birinci defa doların önüne geçti. bu biçimde bir şeyi 40 yıllık dal ömrümde görmedim” diyor.
Ekonomistler ise geliri resmî enflasyon kadar artan çalışanların konut sahibi olabilmelerinin giderek daha da zorlaştığını söylüyor.
Gelecek Partisi İktisat Siyasetleri Lideri Kerim Rota, Merkez Bankası Konut Endeksi datalarına göre son 2,5 yılda Türkiye’de konut edinebilme müddetinin 2010’a kıyasla “8 yıl uzadığını” lisana getirdi.
Kerim Rota’ya bakılırsa, Türkiye’de son 2,5 yılda vatandaşların konut edinebilme imkânı daha da fazlaca zorlaştı:
“Yüksek enflasyon sebebiyle alternatif yatırım imkanları da ortadan kaybolunca, konut sahibi olma müddeti 370-380 aylara kadar çıktı. Yani 2019 sonundan bu yana artık konut sahibi olabilmek, bizden üç kat süratle uzaklaştı.
“2019’un sonunda itibaren enflasyonun epey altında bir faiz siyaseti uygulanmaya başlandı. Bu da konut kredilerinin gerçek olarak ucuzlamasına sebep oldu ve konut talebinde artış yarattı”
Ancak uzmanlara bakılırsa bu talebi karşılayacak kâfi konut stoku da bulunmuyordu. Çünkü Türkiye’de inşaat kesimi 2017 yılından bu yana kademeli bir daralma sürecine girmiş, 2018 kur krizi ve 2019 faiz siyasetinin da tesiriyle müteahhitler konut üretiminden uzaklaşmıştı.
2018 yılındaki kur krizi ile inşaat bölümünde dövize endeksli çelik ve çimento üzere maliyetlerde yaşanan fiyat artışları ve 2019 faiz siyasetinin da tesiriyle, müteahhitler konut üretiminden uzaklaşmıştı.
KONUT FİYATLARI VE KİRALAR niye ARTIYOR?
Son senelerdaki yaşanan maliyet artışı hem yeni inşa edilen konutların meblağlarını artırırken, tıpkı vakitte konut üretiminin azalmasına sebep olarak arzın azalmasına ve mevcut meskenlerin de fiyatlarının artmasına niye oluyor.
Sektör temsilcileri ise tüm bu fiyat artışlarına karşın konut talebinde azalma olmadığını, bilakis önemli bir talep karşısında yeteri kadar konut stoku bulunmadığını belirtiyor.
Ancak dal temsilcilerine bakılırsa konut satış ve kira fiyatlarındaki artışın tek sebebi, inşaat kesiminde yaşanan dövize bağlı maliyet artışı değil. Türk Lirası’na duyulan güvensizliğin gayrimenkulü tekrar yatırım aracına dönüştürdüğü ve yatırımcıların paralarını ağır halde gayrimenkule çevirmek istediği görülüyor.
‘ARTIŞIN ÖNLENMESİ İÇİN EVVEL İNŞAAT DALINDAKİ GİRDİ MALİYETLERİ SABİTLENMELİ’
BBC Türkçe’ye konuşan uzmanlar, sıfır konutlarda yaşanan fiyat artışının ikinci el konut satışlarını ve kiraları da etkilediğini vurguluyor.
Hacı Ali Taylan, “Bankada faizler yüzde 15-17 düzeyindeyse, meskene bağladığınız paranın getirisinin onun altında olmaması gerekiyor. O yüzden kira artışının niçinini mesken fiyatlarındaki artışa bağlıyoruz” diyor.
Konut maliyetlerindeki değişkenlik sebebiyle piyasadaki konut fiyatlarının da değişkenlik gösterdiğini söyleyen uzmanlara bakılırsa, konut fiyatlarındaki artışın önlenmesi için en evvel inşaat dalındaki girdi maliyetlerinin sabitlenmesi gerekiyor.
Türkiye Hazır Beton Birliği’nin (THBB) 2021 yılı dal raporuna göre, Türkiye’de hazır beton üretim maliyeti yaklaşık %70 oranında döviz kuruna bağlı.
THBB, inşaat bölümünün 2017 yılından bu yana “ciddi bir daralma” sürecine girdiğini ve bir türlü ivme kazanamadığını belirtiyor.
8 çeyreklik küçülmeden daha sonra 2020 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 3,2’lik büyüme yakalandığı, bunda ise pandemi kısıtlamaları niçiniyle geciken gayrimenkul talepleri ve konut kredi faizlerinin düşmesinin tesirli olduğu lakin 2020 son çeyreğinde bir daha yüzde 15’lik “oldukça keskin bir daralma” yaşandığını kaydediliyor.
Kerim Rota ise “Hem konut üretimindeki azalmada birebir vakitte birden çok mülk edinme formunda gerçekleşen yapay talepte, gerçekçi olmayan para siyasetinin baş sorumlu konut meblağları olduğunu düşünüyorum” diyerek şu biçimde açıklıyor:
“2018 yılında bir anda bir kur kriziyle karşılaştık ve 2019/2020 senelerında konut üretimi doğal olarak yavaşladı. Krizi nazarann müteahhitler hayli daha az konut üretmeye başladılar ve bunun berbat tesirlerini artık görmeye başladık”
“Bu çılgınlık 2019’un sonundan itibaren başladı. Faizler indirildi, tasarruf faizleri enflasyonun fazlaca altında kaldı ve beşerler ya dövize ya da gayrimenkule yöneldi.”
Hacı Ali Taylan, “Geçen yıl Ağustos ayında demir 6 lirayken, şu an 17 lira. Yeni gayrimenkul projesi üretilmiyor. ötürüsıyla da biz eldeki mevcut stokla yürüyoruz” diyor.
Öte yandan Taylan, Türkiye’de hali hazırda yüzde 33’lük kısmın konut gereksinimi olduğunu söylüyor:
“Türkiye’de gayrimenkul sahipliği yüzde 65-67 düzeyinde, yani yüzde 33’lük bir bölümün hala konutu yok. aslına bakarsan bu biçimde bir açık varken bir de yeni arz oluşmamaya başladı”
“Türkiye’deki nüfus artışı ve TL’deki kıymet kaybı niçiniyle gayrimenkulün önemli bir yatırım aracına dönüşmüş olması niçiniyle talep arttı lakin talebi karşılayacak arz oluşmadığı için fiyatlar yükseldi.”
yatırım tavsiyesi içermez