İnşaat bölümü çöktü: Yeni artırımlar yolda

Maliyet hesaplaması yapamayan bölümün daha öngörülebilir bir ortam için yatırımlarda beklemeye geçmesiyle inşaat kesiminin yılı daralmayla tamamlaması beklenirken, bu durum kesim istihdamı için de risk yaratıyor.

Türkiye iktisadının yaklaşık yüzde 5’ini oluşturan ve evvelki senelerda büyümenin itici güçlerinden olan inşaat kesimi, ekim ayında açıklanan son datalara nazaran, 1.9 milyon direkt istihdamla Türkiye’deki toplam istihdamın yüzde 6.3’ünü sağlıyor.

İnşaat bölümü üçüncü çeyrekte yüzde 6.7 küçülürken bunun büyümeye negatif tesiri ise 0.43 puan oldu. Kesim birinci dokuz ayı yüzde 0.1 küçülme ile tamamlamıştı.

EN KIYMETLİ SORUN MALİYET ARTIŞI

İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Lideri Nazmi Durbakayım, “Sektörün en değerli sıkıntılarından biri dizginlenmesi giderek güçleşen maliyet artışı. Bir öbür değerli bahis, bozulan finansman yapılarından kaynaklanan ve inşaat müddetlerinde yaşanan gecikmeler” dedi.

Durbakayım, dalın aşmaya çalıştığı bir öbür sorunun da yüksek faiz yükü olduğunu söylemiş oldu.

YILLIK YÜZDE 41.9 ARTIŞ

TÜİK datalarına nazaran, üretici enflasyonu Kasım’da yıllık yüzde 54.62’ye yükseldi.

TÜİK’in deklare ettiğı son datalara bakılırsa, inşaat maliyet endeksindeki artış ise Ekim’de yıllık yüzde 41.9 olarak gerçekleşti.

Lakin biroldukca ekonomist ve işdünyası temsilcisine bakılırsa, fiyat artışları gerçek olarak, resmi dataların epeyce üzerinde seyrediyor.

“Resmi bilgiler inşaat maliyetlerinde son bir yılda yüzde 42 oranında artış gösteriyor. Gerçekte ise geçtiğimiz devirdeki maliyet artışı yüzde 100’ün üzerinde gerçekleşti” diyen Durbakayım’ın verdiği bilgiye bakılırsa, inşaatların en kıymetli maliyet kalemlerinden nervürlü inşaat demiri meblağları Eylül’den bu yana yüzde 70, hazır beton ise yüzde 44 artış kaydetti.

Çimento, alüminyum profil, membran, seramik üzere eserlerde de son üç ayda yüzde 22-84 ortası fiyat artışları yaşandı.

TL dün dolar karşısında 14.99’a kadar yükselerek yeni doruğunu görürken; TL’nin dolar karşısındaki bu yılki paha kaybı 14.99 rekoruna göre yüzde 50’yi aştı. TL’deki kayıpların yüzde 45 ile büyük kısmı Eylül ayı başından beri, yani TCMB’nin birinci faiz indirimi sinyalinden itibaren gerçekleşti.

”MALİYET ARTIŞI YÜZDE 60’A ULAŞTI”

Maliyetlerdeki öngörülemezlik ve niçiniyle Halkalı’da planladıkları konut projesini 2022’nin ikinci çeyreğine ertelediklerini söyleyen Babacan Holding İdare Şurası Lideri İbrahim Babacan, “Tahminlerimiz alaşağı oldu. Son altı ayda metrekare maliyetlerde yüzde 60-70 düzeylerinde artış yaşandı. Bu hiç bir matematiği kaldırmıyor” dedi.

”FİYATLARI ARTTIRACAĞIZ”

Babacan, Beylikdüzü’nde altı ay evvel başladıkları bir öbür projedeki tüm fizibilite çalışmaları ile yatırım öngörüsünün de altüst olduğunu belirterek, “Projeyi başlattık lakin olağanüstü maliyet artışları zorluyor. Fizibilite çalışmamızda 1 milyar liralık yatırım öngörüsü yapmıştık. Yatırım maliyetimiz altı ay ortasında 1.6 milyar liraya geldi” dedi ve ekledi:

“Gerek dövizdeki artış, gerek beton, çimento, demir üzere mamullerdeki artışlar niçiniyle yüzde 60 maliyet artışı yaşadık. Şu anda piyasanın hazmetmesini bekliyoruz. Fakat belirsizlik devam ederse ya meblağları artıracağız ya projeyi yavaşlatacağız.”

Babacan, maliyet artışlarının tamamının fiyatlara yansıtılması durumunda ise vatandaşın alım gücünün bir öbür mani olarak bölümün karşısına çıkacağını belirtti.

”MALİYETLERDEKİ ARTIŞLAR SÜRECEK”

İnşaat Gereci Sanayicileri Derneği İktisat Danışmanı Can Fuat Gürlesel ise, son gelişmelerin akabinde inşaat bölümünün son çeyrekte daralma kaydetmesinin beklendiğine işaret etti.

“(Kurda) 8 liralardan 14 liralara o kadar süratli geldik ki bu durum şu anda epeyce yıpratıcı olmaya başladı” diyen Gürlesel, TL’nin bedelinin 2022’de de belirleyici olacağını söylemiş oldu. Gürlesel, minimum fiyatta beklenen yüzde 35 civarındaki artış başta olmak üzere maliyetlerdeki artışların da süreceğine işaret etti.

2022’DE DE İNŞAATLARI OLUMSUZ ETKİLEYECEK

Gürlesel, “2022’de yüksek enflasyon ve faizler inşaat bölümünü negatif etkilemeye devam edecek. Yüksek inşaat maliyetleri yeni inşaat başlangıçlarını değerli ölçüde olumsuz etkilemeye devam edecek” dedi.

tıpkı vakitte, hükümetin seçim iktisadına yönelik atacağı kimi adımların kesime bir ölçü dayanak verebileceğine işaret eden Gürlesel, “Seçime yaklaştığımız bir yıl olduğu için muhtemelen inşaat bölümü iktisat idaresi tarafınca desteklenecek bir alan olacaktır. Kamu bankaları yeni kredi paketleri, faiz indirimleri, yeni kamu dayanakları, vergi ve harç indirimleri gorebiliriz” diye konuştu.

yatırım tavsiyesi içermez
 
Üst