Enerji piyasalarında fiyatların artması kararı, vadeli güç süreçleri yapılan finans piyasalarında marj davetleri 1,5 trilyon dolara ulaştı ve bu durumun yeni bir finansal krizi tetiklemesinden telaş ediliyor. Bu niçinle hükümetler rekor fiyatlar niçiniyle aslında kârları fazlaca kuvvetli biçimde artan güç şirketlerine milyarlarca Euro büyüklükte finansal dayanak paketleriyle takviye olmaya çalışıyor. Dünya’dan Hilal Sarı’nın haberi şöyleki:
FİNLANDİYA: AVRUPA’DA GÜÇ KESİMİNİN ‘LEHMAN BROTHERS’ ANI
Almanya, İsviçre, Finlandiya, İsveç ve son olarak yeni başbakanıyla İngiltere, güç piyasalarının işleyişinin sürebilmesi için acil finansman paketleri açıklayan ülkeler. Kremlin’in gazı yaptırımlar kalkana kadar kesmesi Finlandiya İktisat Bakanı’nın da tabirleriyle 2008 finansal krizinin sembolü haline gelmiş Lehman Brothers’ın güç bölümündeki versiyonuna yol açabilir. Salı günü Finlandiya’da devlete ilişkin güç şirketi Fortum’a 2,35 milyar euro (2,3 milyar dolar) geçiş kredisi sağlandı. İsviçre, yenilenebilir güç üretimi ve ticareti yapan Axpo’ya 4 milyar franka varan (4,1 milyar dolar) kredi çizgisi açtı. Kredi talebi Axpo’dan geldi fakat şirket çabucak hemen bu krediyi kullanmadı. İktisat Bakanı geçtiğimiz günlerde “en berbat senaryoda finansal krize yol açabilir” diyen İsveç’te de 33 milyar dolarlık bir acil likidite paketi belirtildi. Bloomberg’e konuşan kaynaklara nazaran İngiltere’de Centrica bankalarla kredilerinin genişletilmesi için görüşüyor. İtalyan A2A FT’ye yaptığı açıklamada şu an likidite sorunu yaşamadıklarını lakin nakit teminat gereksinimlerinde hayli önemli bir artış olduğunu aktarıyor. Uzmanlar en kuvvetli güç şirketlerinin bile teminat yükü niçiniyle epeyce önemli bir baskı altında olduğunu aktarıyor.
Kuzey Avrupa ülkelerinin ana güç türev piyasasını işleten Nasdaq, hükümetlerin deklare ettiğı acil finansman paketleri daha sonrası Avrupa’daki otoritelerin sıkı regülasyonlar niçiniyle yalnızca nakit üzere likit varlıklarla teminat kabul ettiğini belirtmiş, hükümetlerin paketlerinin piyasaların istikrarını destekleyeceğini açıklamıştı.
‘ENERJİ PİYASASINDA SÜREÇLER DURMA NOKTASINA GELEBİLİR’
Bu risk hala devam ediyor. Norveç’in devlete ilişkin güç şirketi Equinor’un Kıdemli Lider Yardımcısı Helge Haugane, salı günü yaptığı açıklamada “Hükümetler en az 1,5 trilyon doları bulmuş olan marj davetlerinin karşılanması için sağladıkları likiditeyi artırmazsa Avrupa’daki güç trade’i durma noktasına gelebilir” uyarısı yaptı.
“MARJ DAVETLERİNDE PATLAMA YAŞANIYOR”
Danske Bank’tan Baş Kredi Analisti Jakob Magnussen de “Marj davetlerinde şu an sahiden bir patlama yaşanıyor. Bilhassa küçük güç şirketleri için önemli bir sorun bu. Aslında vadeler dolunca ve şirketler elektriğini satınca paralarını alacaklar, fakat şu anda fazlaca büyük bir kısa vadeli finansman açığı oluştu ve biroldukça banka güç dalındaki kredileri epey süratli artırmak istemeyebilir” değerlendirmesini yapıyor
Enerji şirketleri bir yandan artan doğalgaz ve elektrik fiyatlarıyla büyük kârlar elde etseler de, hanehalkları ve şirketlere güç akışını yönetebilmek için genelde gereksinim duydukları teminatlar hayli süratli artıyor. Financial Times’da yer alan bir tahlile bakılırsa bankalar finansmanını geri çektiğinde güç kesiminde bir domino tesiri görülebilir ve bu durum güç tedariğinin istikrarına bir tehdit olarak da görülüyor. FT’ye konuşan öteki bir trader da “Şu anda güç piyasasında varolmak için elinizde bulunması gereken nakit imkansız seviyelere yaklaşıyor” diyor.
TRADER’LAR ‘ACİL DAYANAK VERİN’ DEMİŞTİ
Mart ayında emtia piyasalarında benzeri bir likidite problemi yaşanmış, Avrupa’nın en büyük güç traderları hükümete ve merkez bankalarına “acil destek” daveti yapmıştı. Financial Times’da yer alan habere göre BP, Shell üzere güç devlerinin ve Vitol ve Trafigura üzere emtia tüccarlarının yer aldığı Avrupa Güç Tüccarları Federasyonu tarafınca hükümetlere ve merkez bankalarına gönderilen mektupta “doğalgaz ve elektrik piyasalarının işleyişinin devam edebilmesi için kesimin zaman-kısıtlı acil likidite takviyesine gereksinim duyduğu” vurgulanmıştı.
ELEKTRİKTEKİ KISA DURUMLAR SIKIŞTIRIYOR
AVRUPA ACİL DEVALAR ARIYOR
1-DOĞALGAZA DA TAVAN FİYAT GETİRECEKLER
Avrupa doğalgazda tavan fiyat uygulaması getirerek krizi ve bu kışı atlatmaya çalışacak. Kremlin’in yaptırımlar kalkana kadar gaz akışı olmayacağını söylemesi ve Gazprom’un Kuzey Akım 1’deki tüm akışı kesmesi, birlik genelinde biroldukça hükümetin acil durum planlarına geçmesiyle sonuçlandı. AB üyeleri artık de toptan doğalgaz satışlarında tavan fiyat uygulamasına geçmeye hazırlanıyor. Avrupa Komisyonu’nun üye ülkelere tavsiyesi üzerine her ülke kendi güç miksine göre bir acil durum toptan satış tavan fiyatı belirleyerek piyasaların düzgün işleyebilmesi ve faaliyetlerin nizamlı devam edebilmesi için uğraşacak. TTF haberlerle %6,5 düşüşle 230 euro/MWh seviyesinde.
2-DOĞALGAZ VE ELEKTRİĞİ PAYLAŞACAKLAR
Ayrıca AB üyeleri doğalgaz ve elektriği paylaşma planları da yapıyor. Fransa ve Almanya kışın birbirlerine yardım etme kelamı verdi. Ukrayna’da da Başbakan 30 milyar metreküplük doğalgaz stoklarının bir kısmını AB ülkelerine gönderebileceklerini söylemiş oldu.
3-NÜKLEER SANTRALLERİ YİNE ÇALIŞTIRACAKLAR
Doğalgaz fiyatlarında yaşanan rallinin endüstride faaliyetleri tehlikeye sokması ve birfazlaca ülkede endüstriden kesinti yapılıp hanehalklarına güç sağlanmasını önnazarann acil durum planlarının hazırlanması, Avrupa genelinde milyarlarca euro maliyetle kapatılması planlananan biroldukca nükleer tesisin kapatılmasını da erteliyor. Fransa’da 32 nükleer reaktörün bir daha faaliyete geçeceği açıklamalarının akabinde, Almanya’da da güç şirketi E.ON hükümetin 2022 sonunda kapatılması planlanan Isar 2 nükleer tesisin güç krizini atlatmak için faaliyete hazır biçimde tutulması talebini değerlendirdiklerini duyurdu. Lakin kapatıp açması kolay olmayan ve epeyce maliyetli olan nükleer tesislerin hazırda beklemesine ait fizibilite meseleleri sürüyor. Büyük olasılıkla hükümetin güç şirketini maddi manada desteklemesi gerekecek.
yatırım tavsiyesi içermez
FİNLANDİYA: AVRUPA’DA GÜÇ KESİMİNİN ‘LEHMAN BROTHERS’ ANI
Almanya, İsviçre, Finlandiya, İsveç ve son olarak yeni başbakanıyla İngiltere, güç piyasalarının işleyişinin sürebilmesi için acil finansman paketleri açıklayan ülkeler. Kremlin’in gazı yaptırımlar kalkana kadar kesmesi Finlandiya İktisat Bakanı’nın da tabirleriyle 2008 finansal krizinin sembolü haline gelmiş Lehman Brothers’ın güç bölümündeki versiyonuna yol açabilir. Salı günü Finlandiya’da devlete ilişkin güç şirketi Fortum’a 2,35 milyar euro (2,3 milyar dolar) geçiş kredisi sağlandı. İsviçre, yenilenebilir güç üretimi ve ticareti yapan Axpo’ya 4 milyar franka varan (4,1 milyar dolar) kredi çizgisi açtı. Kredi talebi Axpo’dan geldi fakat şirket çabucak hemen bu krediyi kullanmadı. İktisat Bakanı geçtiğimiz günlerde “en berbat senaryoda finansal krize yol açabilir” diyen İsveç’te de 33 milyar dolarlık bir acil likidite paketi belirtildi. Bloomberg’e konuşan kaynaklara nazaran İngiltere’de Centrica bankalarla kredilerinin genişletilmesi için görüşüyor. İtalyan A2A FT’ye yaptığı açıklamada şu an likidite sorunu yaşamadıklarını lakin nakit teminat gereksinimlerinde hayli önemli bir artış olduğunu aktarıyor. Uzmanlar en kuvvetli güç şirketlerinin bile teminat yükü niçiniyle epeyce önemli bir baskı altında olduğunu aktarıyor.
Kuzey Avrupa ülkelerinin ana güç türev piyasasını işleten Nasdaq, hükümetlerin deklare ettiğı acil finansman paketleri daha sonrası Avrupa’daki otoritelerin sıkı regülasyonlar niçiniyle yalnızca nakit üzere likit varlıklarla teminat kabul ettiğini belirtmiş, hükümetlerin paketlerinin piyasaların istikrarını destekleyeceğini açıklamıştı.
‘ENERJİ PİYASASINDA SÜREÇLER DURMA NOKTASINA GELEBİLİR’
Bu risk hala devam ediyor. Norveç’in devlete ilişkin güç şirketi Equinor’un Kıdemli Lider Yardımcısı Helge Haugane, salı günü yaptığı açıklamada “Hükümetler en az 1,5 trilyon doları bulmuş olan marj davetlerinin karşılanması için sağladıkları likiditeyi artırmazsa Avrupa’daki güç trade’i durma noktasına gelebilir” uyarısı yaptı.
“MARJ DAVETLERİNDE PATLAMA YAŞANIYOR”
Danske Bank’tan Baş Kredi Analisti Jakob Magnussen de “Marj davetlerinde şu an sahiden bir patlama yaşanıyor. Bilhassa küçük güç şirketleri için önemli bir sorun bu. Aslında vadeler dolunca ve şirketler elektriğini satınca paralarını alacaklar, fakat şu anda fazlaca büyük bir kısa vadeli finansman açığı oluştu ve biroldukça banka güç dalındaki kredileri epey süratli artırmak istemeyebilir” değerlendirmesini yapıyor
Enerji şirketleri bir yandan artan doğalgaz ve elektrik fiyatlarıyla büyük kârlar elde etseler de, hanehalkları ve şirketlere güç akışını yönetebilmek için genelde gereksinim duydukları teminatlar hayli süratli artıyor. Financial Times’da yer alan bir tahlile bakılırsa bankalar finansmanını geri çektiğinde güç kesiminde bir domino tesiri görülebilir ve bu durum güç tedariğinin istikrarına bir tehdit olarak da görülüyor. FT’ye konuşan öteki bir trader da “Şu anda güç piyasasında varolmak için elinizde bulunması gereken nakit imkansız seviyelere yaklaşıyor” diyor.
TRADER’LAR ‘ACİL DAYANAK VERİN’ DEMİŞTİ
Mart ayında emtia piyasalarında benzeri bir likidite problemi yaşanmış, Avrupa’nın en büyük güç traderları hükümete ve merkez bankalarına “acil destek” daveti yapmıştı. Financial Times’da yer alan habere göre BP, Shell üzere güç devlerinin ve Vitol ve Trafigura üzere emtia tüccarlarının yer aldığı Avrupa Güç Tüccarları Federasyonu tarafınca hükümetlere ve merkez bankalarına gönderilen mektupta “doğalgaz ve elektrik piyasalarının işleyişinin devam edebilmesi için kesimin zaman-kısıtlı acil likidite takviyesine gereksinim duyduğu” vurgulanmıştı.
ELEKTRİKTEKİ KISA DURUMLAR SIKIŞTIRIYOR
AVRUPA ACİL DEVALAR ARIYOR
1-DOĞALGAZA DA TAVAN FİYAT GETİRECEKLER
Avrupa doğalgazda tavan fiyat uygulaması getirerek krizi ve bu kışı atlatmaya çalışacak. Kremlin’in yaptırımlar kalkana kadar gaz akışı olmayacağını söylemesi ve Gazprom’un Kuzey Akım 1’deki tüm akışı kesmesi, birlik genelinde biroldukça hükümetin acil durum planlarına geçmesiyle sonuçlandı. AB üyeleri artık de toptan doğalgaz satışlarında tavan fiyat uygulamasına geçmeye hazırlanıyor. Avrupa Komisyonu’nun üye ülkelere tavsiyesi üzerine her ülke kendi güç miksine göre bir acil durum toptan satış tavan fiyatı belirleyerek piyasaların düzgün işleyebilmesi ve faaliyetlerin nizamlı devam edebilmesi için uğraşacak. TTF haberlerle %6,5 düşüşle 230 euro/MWh seviyesinde.
2-DOĞALGAZ VE ELEKTRİĞİ PAYLAŞACAKLAR
Ayrıca AB üyeleri doğalgaz ve elektriği paylaşma planları da yapıyor. Fransa ve Almanya kışın birbirlerine yardım etme kelamı verdi. Ukrayna’da da Başbakan 30 milyar metreküplük doğalgaz stoklarının bir kısmını AB ülkelerine gönderebileceklerini söylemiş oldu.
3-NÜKLEER SANTRALLERİ YİNE ÇALIŞTIRACAKLAR
Doğalgaz fiyatlarında yaşanan rallinin endüstride faaliyetleri tehlikeye sokması ve birfazlaca ülkede endüstriden kesinti yapılıp hanehalklarına güç sağlanmasını önnazarann acil durum planlarının hazırlanması, Avrupa genelinde milyarlarca euro maliyetle kapatılması planlananan biroldukca nükleer tesisin kapatılmasını da erteliyor. Fransa’da 32 nükleer reaktörün bir daha faaliyete geçeceği açıklamalarının akabinde, Almanya’da da güç şirketi E.ON hükümetin 2022 sonunda kapatılması planlanan Isar 2 nükleer tesisin güç krizini atlatmak için faaliyete hazır biçimde tutulması talebini değerlendirdiklerini duyurdu. Lakin kapatıp açması kolay olmayan ve epeyce maliyetli olan nükleer tesislerin hazırda beklemesine ait fizibilite meseleleri sürüyor. Büyük olasılıkla hükümetin güç şirketini maddi manada desteklemesi gerekecek.
yatırım tavsiyesi içermez