Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) İdare Heyeti Lideri Orhan Turan, Türkiye’nin son 40 yılda risklerini düşürmeye değil, faizi düşürmeye odaklandığı için enflasyon dahil bir epey kronik problemini çözemediğine işret ederek “Geçici tahliller değil, kalıcı ıslahatlara muhtaçlığımız olduğu açık” dedi.
İki yılda dört Merkez Bankası Lideri ve üç TÜİK Lideri değişikliği yaşandığını anımsatan Turan, “Bu tablo ekonomik kurumlarımızın şeffaflık, liyakat ve bağımsızlık noktasında sorgulanmasını artırıyor. Riskleri düşürmek istiyorsak, kusurlardan değerli dersler çıkarmakla işe başlamalıyız” diye konuştu. Çatısı altında 30 federasyon ve 275 dernek üzerinden 40 bine yakın şirket yer alan TÜRKONFED Lideri Orhan Turan ile iktisattaki son gelişmeleri konuştuk.
– İkinci kere TÜRKONFED başkanlığına seçildiniz. Yeni devirde öncelik vereceğiniz bahisler ne olacak?
Dünyayı ve Türkiye’yi hem kendimiz tıpkı vakitte insanlık için daha güzel hale getirmek istiyoruz. Her ses, her renk ve her fikrin en büyük zenginlik olduğunun şuuruyla ortak yaşama irademizi, gelişmiş bir iktisat ile kuvvetli bir demokrasi kültürüyle koruyacağımıza inanıyoruz. Pandemi ile giderek derinleşen yoksulluk ve yoksunluğun önlenmesi, Gümrük Birliği’nin KOBİ’ler perspektifinde güncellenmesi, AB’ye tam üyelik amacıyla atılacak adımlar, ikiz dönüşüm olarak da isimlendirilen dijital dönüşüm ve yeşil dönüşüme KOBİ’lerin entegrasyonu, ülkemizin temel beka sorunu olduğuna inandığımız iklim değişikliği, toplumsal cinsiyet eşitliğinin ömrün her alanına yayılması evvelarimiz içinde olacak. İstanbul Sözleşmesi’nden çıkış sonucuna karşın mukavelenin devamlılığının sağlanarak faal bir halde uygulanması gerektiğini düşünüyoruz.
– Yeni periyoda ait bir vizyon evrakı yayımladınız. İçeriğinde neler var?
“Yeni Periyot, Yeni Ufuklar” vizyonumuz, 2030’a hakikat yürüyen ülkemizin sıkıntılarına yönelik tahlil tekliflerimizi içeriyor. Toplumda kimliklere sıkışmışlıklar, siyasi ve kültürel kutuplaşmalar yaşadığımız şu periyotta bir daha “biz olmak” ve “ortak bir ufka bakma” hayalini canlandırmak için yeni ve sivil bir anayasa dahil olmak üzere hukuku baştan aşağı yenilemeli. Demokrasiyi demokratikleştirip bir hayat biçimi haline getirmeliyiz. İstikrar ve denetleme düzenekleri kurulmuş, güçler ayrılığı tesis edilmiş; yasama, yargı ve yürütmenin rol tariflerinin net ve demokratik olduğu bir sistem ile meselelerimizi çözeceğimize inanıyoruz.
KOBİ’lerin direncini artıran ve kapasitelerini geliştiren, global iktisatta faal bir aktör olmayı hedefleyen bir stratejinin oluşturulması gerekiyor. Bölgeler ortası eşitsizliği gidermek ve mahallî kalkınmayı hızlandırmak için lokal idarelerle lokal aktörleri sürece dahil etmeliyiz. En değerli sermayemiz olan gençlerimizi bilakis beyin göçüne ikna edeceğimiz bir ortamı hazırlarken, nitelikli insan kaynağını da ülkemize çekecek iklimi oluşturmalıyız.
– Pandeminin tesirleri konusunda bir hasar tespiti yaptınız mı? bu vakitte bilhassa üyelerinizden ne çeşit şikâyetler alıyorsunuz?
Pandeminin işletmeler üstündeki tesiri kısmen hafifçeliyor üzere görünse de meselelerin kronikleştiğini söylemek mümkün. Bu yılın birinci çeyreğinde yayımladığımız bir araştırmaya katılan firmaların yüzde 41’i krizin tesirlerini büyük ölçüde hissettiğini, yüzde 35’i de etkilendiğini söz etti. Mikro ve küçük ölçekli işletmelerde bu tesir yüzde 51’e çıkıyor. Firmaların iş hacimlerinde de daralmalar devam ediyor. İşletmelerin yüzde 68’i iş hacimlerinde yaşanan daralmaya dikkat çekerken, mikro (yüzde 70) ve küçük (yüzde 73) ölçekli işletmelerde bu oran daha da yüksek görülüyor. Bu işletmelerimizin yüzde 57’si işgücü kaybı yaşadıklarını belirtiyor.
Kriz periyotlarında finansmana erişim işletmeler için hayati bir husus haline geliyor. Nakit akışı, alacak sıkıntıları ve finansman arayışlarında işletmelerimiz bilhassa devletten daha fazla dayanak ve katkı görmek istediklerini aktarıyor. Merkezde alınan kararların alana tam yansımaması da büyük sorun teşkil ediyor.
TAHSİLATTA BÜYÜK SORUN
– Kısa çalışma ödeneği bitti. Vergisel teşvikler de muhakkak takvimler dahilinde sona eriyor. Pandemi periyodunda verilen takviyeler ne kadar işe yaradı?
Pandeminin birinci yılında yaşanan kredi bolluğu, bu yıl kredi maliyetlerindeki artış niçiniyle KOBİ’ler için kapandı. bu biçimde bir ortamda birtakım borçların ötelenmesine dair düzenlemeler ve takviyeler kıymet kazanıyor. Kısa çalışma ödeneğinin (KÇÖ) kapsamının genişletilerek yıl sonuna kadar devam etmesi gerekiyor. Araştırmalarımız işletmelerin yüzde 59’unun KÇÖ’den yararlandığını gösteriyor. Daha kapsamlı ve daha uzun vadeli hibe dayanak paketlerinin açıklanması ekonomik ve toplumsal hayatta rahatlama sağlayacaktır. KGF kredilerinin de bir daha ve aktif bir biçimde yatırım ve ihracat odaklı firmalar kapsamında devreye alınması bilhassa üretim, istihdam ve ihracatta hareketliliği artıracaktır.
– bu vakitte tahsilat konusunda ne cins zahmetler yaşıyorsunuz?
Pandemi devrinde işletmelerin bu periyoda dair risk algılarını ölçtük. Buna bakılırsa firmaların yüzde 37’si iç talep yetersizliğini en büyük risk olarak görürken, bunu yüzde 36 ile alacakların tahsil edilememesi takip ediyor. Aslında bu durum pandemidilk evvel de önemli bir sorundu. Zira KOBİ’lerin “geleceğin büyük firmaları” olması önündeki en büyük mani alacaklarının vaktinde ödenmemesi. Ödemelerin AB’de olduğu üzere 30 güne düşürülmesi, kamu kurumları ile mahallî idarelerin de kapsama alınmasına yönelik “Önce Küçüğü Düşün” unsuru çerçevesinde tekliflerimizi karar vericiler ile sistemli olarak paylaşıyoruz.
KUSURLARDAN DERS ÇIKARMALIYIZ
– Son iki yılda, iktisat kurumlarında ve iktisat idaresinde bakılırsav değişiklikleri oldu. Bu kadar sık nazaranv değişiklikleri ekonomiyi nasıl etkiliyor?
İki yılda dört Merkez Bankası Lideri ve üç TÜİK Lideri değişikliği yaşadık. Bu tablo ekonomik kurumlarımızın şeffaflık, liyakat ve bağımsızlık noktasında sorgulanmasını artırırken, oluşan güvensizlik ülke risk primimizi de yükseltiyor. Zira günümüzde ekonomiler inanç ve istikrar üstüne inşa ediliyor, kalkınma için ekonomik faaliyetler tek başına kâfi görünmüyor. Yatırımcılar itimat duydukları ülkelere hakikat sermaye akışını sağlıyor. Riskleri düşürmek istiyorsak, kusurlardan kıymetli dersler çıkarmakla işe başlamalıyız. Ülkemiz son 40 yılda risklerini düşürmeye değil faizi düşürmeye odaklandığı için enflasyon dahil bir hayli kronik problemini çözemedi. Süreksiz tahliller değil kalıcı ıslahatlara gereksinimimiz olduğu açık.
– Yüksek enflasyon-kur-faiz üçgeni iş yapış halinizi nasıl etkiliyor?
Bilhassa 2018 yılı prestijiyle tesirini derinden hissetmeye başladığımız yüksek kur-faiz-enflasyon sarmalının üzerine gelen Covid-19, mevcut ekonomik dengesizliklerin daha da artmasına yol açtı. Artık yurtiçi yahut yurtdışı tasarruflarla finanse edilmeyen bir kaynağın kur-faiz-enflasyon istikrarlarının korunarak sağlanmasına imkân yok. ötürüsıyla devreye toplam harcamalarda yapılan kısıntılar girecektir. Bu da önümüzdeki periyotta büyümeden feragat edeceğiz manasına geliyor. Finansmana erişim ile yüksek enflasyon, işletmelerimizin performansını en çok kısıtlayan faktörlerde başı çekiyor. Firmaların yüzde 54’ü enflasyonu, faaliyetlerini kısıtlayan, üretim, yatırım ve ihracat gücünü sınırlayan bir faktör olarak görüyor. Enflasyon ile kararlılıkla çaba dahil ülkemizin çıkış yolu üretim iktisadından geçiyor.
– Üretici ve tüketici içindeki fiyat makası giderek açılıyor. Bu devam ettirilebilir mi? Eser fiyatlarına önümüzdeki devirlerde ne kadarlık artırım bekliyorsunuz?
Üretici enflasyonu son aylarda üst üste rekor kırıyor. Haziran ayında yıllık bazda üretici fiyatlarında yıllık artış ise yüzde 42.89 oldu. Tedarik zincirindeki aksamalar, hammadde ve üretim maliyetlerini artırdı. Buna bir de döviz kurundaki gelişmeler ve milletlerarası emtia fiyatlarındaki artış eklenince iş dünyamız hem finansman tıpkı vakitte rekabetçilik manasında olumsuz etkilendi. İşletmelerin güç maliyetlerini değerli ölçüde artıracak son artırım dalgası, borç, nakit külfeti, dövizdeki dalgalanma ve ekonomik dertler, halihazırda pek sıkıntı günler geçiren üreticiyi olumsuz etkileyecektir. Önümüzdeki devirde kesime göre değişmekle bir arada bu durumun eser meblağlarına çeşitli oranlarda yansıması kaçınılmaz görünüyor.
BELİRSİZLİK BÜYÜMEYE PÜRÜZ
– Şu anda Türkiye iktisadının temel kırılganlıkları, en can yakıcı problemleri nelerdir? Tahlil için neler öneriyorsunuz?
Ülkemiz uzunca bir müddetdir orta gelir-orta demokrasi ve orta eğitim tuzaklarına takılmış görünüyor. Bugün daha da gerileyen ve pandemi ile problemleri daha da ağırlaşan bir yapıyla karşı karşıyayız. Bölgesel farklılıkların ayrılmaz bir bütün oluşturduğu ülkemiz için; bütünleşik, bölgesel ve mahallî kalkınma stratejileri düşünülmüş, global iktisada daha kuvvetli ve faal bir halde entegre olmayı hedefleyen, kurumları, kuralları ve hukuku da kapsayan yeni bir ekonomik program kaçınılmaz. Ekonomik dinamizmi teşvik etmek için çocuklara, gençlere, bayanlara yani en büyük zenginliğimiz olan insan kaynağımıza yatırım yapmalıyız.
– Birinci çeyrek büyüme sayılarını ve büyüme amaçlarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu alanlarda ne tıp riskler görüyorsunuz?
Birinci çeyrekte yüzde 7’lik büyüme yakalandı, ikinci çeyrek için ise baz tesiri niçiniyle yüzde 20 düzeyinde yüksek bir büyüme beklentisi var. Kısa vadede tahlil sağlayan kararların uzun vadede ziyanlara yol açtığını biroldukca defa deneyim ettik. Türkiye birinci çeyrekte pek kuvvetli bir performans gösterse de bu kuvvetli performansın maliyeti enflasyon, cari açık ve siyaset çerçevesindeki belirsizliğin kura yansıması oldu. Büyümenin kalıcı istihdam yaratmadığını, işgücüne iştirak oranlarının mevcut seyrinden de nazaranbiliyoruz. Yüksek faiz ortamı, üretim ve yatırım ortamındaki belirsizlikler büyümenin önünde mahzur teşkil ediyor.
LAİK, DEMOKRATİK BİR TÜRKİYE HAYALİ
– TÜRKONFED’in hayalindeki Türkiye’yi anlatır mısınız?
İki yılda dört Merkez Bankası Lideri ve üç TÜİK Lideri değişikliği yaşandığını anımsatan Turan, “Bu tablo ekonomik kurumlarımızın şeffaflık, liyakat ve bağımsızlık noktasında sorgulanmasını artırıyor. Riskleri düşürmek istiyorsak, kusurlardan değerli dersler çıkarmakla işe başlamalıyız” diye konuştu. Çatısı altında 30 federasyon ve 275 dernek üzerinden 40 bine yakın şirket yer alan TÜRKONFED Lideri Orhan Turan ile iktisattaki son gelişmeleri konuştuk.
– İkinci kere TÜRKONFED başkanlığına seçildiniz. Yeni devirde öncelik vereceğiniz bahisler ne olacak?
Dünyayı ve Türkiye’yi hem kendimiz tıpkı vakitte insanlık için daha güzel hale getirmek istiyoruz. Her ses, her renk ve her fikrin en büyük zenginlik olduğunun şuuruyla ortak yaşama irademizi, gelişmiş bir iktisat ile kuvvetli bir demokrasi kültürüyle koruyacağımıza inanıyoruz. Pandemi ile giderek derinleşen yoksulluk ve yoksunluğun önlenmesi, Gümrük Birliği’nin KOBİ’ler perspektifinde güncellenmesi, AB’ye tam üyelik amacıyla atılacak adımlar, ikiz dönüşüm olarak da isimlendirilen dijital dönüşüm ve yeşil dönüşüme KOBİ’lerin entegrasyonu, ülkemizin temel beka sorunu olduğuna inandığımız iklim değişikliği, toplumsal cinsiyet eşitliğinin ömrün her alanına yayılması evvelarimiz içinde olacak. İstanbul Sözleşmesi’nden çıkış sonucuna karşın mukavelenin devamlılığının sağlanarak faal bir halde uygulanması gerektiğini düşünüyoruz.
– Yeni periyoda ait bir vizyon evrakı yayımladınız. İçeriğinde neler var?
“Yeni Periyot, Yeni Ufuklar” vizyonumuz, 2030’a hakikat yürüyen ülkemizin sıkıntılarına yönelik tahlil tekliflerimizi içeriyor. Toplumda kimliklere sıkışmışlıklar, siyasi ve kültürel kutuplaşmalar yaşadığımız şu periyotta bir daha “biz olmak” ve “ortak bir ufka bakma” hayalini canlandırmak için yeni ve sivil bir anayasa dahil olmak üzere hukuku baştan aşağı yenilemeli. Demokrasiyi demokratikleştirip bir hayat biçimi haline getirmeliyiz. İstikrar ve denetleme düzenekleri kurulmuş, güçler ayrılığı tesis edilmiş; yasama, yargı ve yürütmenin rol tariflerinin net ve demokratik olduğu bir sistem ile meselelerimizi çözeceğimize inanıyoruz.
KOBİ’lerin direncini artıran ve kapasitelerini geliştiren, global iktisatta faal bir aktör olmayı hedefleyen bir stratejinin oluşturulması gerekiyor. Bölgeler ortası eşitsizliği gidermek ve mahallî kalkınmayı hızlandırmak için lokal idarelerle lokal aktörleri sürece dahil etmeliyiz. En değerli sermayemiz olan gençlerimizi bilakis beyin göçüne ikna edeceğimiz bir ortamı hazırlarken, nitelikli insan kaynağını da ülkemize çekecek iklimi oluşturmalıyız.
– Pandeminin tesirleri konusunda bir hasar tespiti yaptınız mı? bu vakitte bilhassa üyelerinizden ne çeşit şikâyetler alıyorsunuz?
Pandeminin işletmeler üstündeki tesiri kısmen hafifçeliyor üzere görünse de meselelerin kronikleştiğini söylemek mümkün. Bu yılın birinci çeyreğinde yayımladığımız bir araştırmaya katılan firmaların yüzde 41’i krizin tesirlerini büyük ölçüde hissettiğini, yüzde 35’i de etkilendiğini söz etti. Mikro ve küçük ölçekli işletmelerde bu tesir yüzde 51’e çıkıyor. Firmaların iş hacimlerinde de daralmalar devam ediyor. İşletmelerin yüzde 68’i iş hacimlerinde yaşanan daralmaya dikkat çekerken, mikro (yüzde 70) ve küçük (yüzde 73) ölçekli işletmelerde bu oran daha da yüksek görülüyor. Bu işletmelerimizin yüzde 57’si işgücü kaybı yaşadıklarını belirtiyor.
Kriz periyotlarında finansmana erişim işletmeler için hayati bir husus haline geliyor. Nakit akışı, alacak sıkıntıları ve finansman arayışlarında işletmelerimiz bilhassa devletten daha fazla dayanak ve katkı görmek istediklerini aktarıyor. Merkezde alınan kararların alana tam yansımaması da büyük sorun teşkil ediyor.
TAHSİLATTA BÜYÜK SORUN
– Kısa çalışma ödeneği bitti. Vergisel teşvikler de muhakkak takvimler dahilinde sona eriyor. Pandemi periyodunda verilen takviyeler ne kadar işe yaradı?
Pandeminin birinci yılında yaşanan kredi bolluğu, bu yıl kredi maliyetlerindeki artış niçiniyle KOBİ’ler için kapandı. bu biçimde bir ortamda birtakım borçların ötelenmesine dair düzenlemeler ve takviyeler kıymet kazanıyor. Kısa çalışma ödeneğinin (KÇÖ) kapsamının genişletilerek yıl sonuna kadar devam etmesi gerekiyor. Araştırmalarımız işletmelerin yüzde 59’unun KÇÖ’den yararlandığını gösteriyor. Daha kapsamlı ve daha uzun vadeli hibe dayanak paketlerinin açıklanması ekonomik ve toplumsal hayatta rahatlama sağlayacaktır. KGF kredilerinin de bir daha ve aktif bir biçimde yatırım ve ihracat odaklı firmalar kapsamında devreye alınması bilhassa üretim, istihdam ve ihracatta hareketliliği artıracaktır.
– bu vakitte tahsilat konusunda ne cins zahmetler yaşıyorsunuz?
Pandemi devrinde işletmelerin bu periyoda dair risk algılarını ölçtük. Buna bakılırsa firmaların yüzde 37’si iç talep yetersizliğini en büyük risk olarak görürken, bunu yüzde 36 ile alacakların tahsil edilememesi takip ediyor. Aslında bu durum pandemidilk evvel de önemli bir sorundu. Zira KOBİ’lerin “geleceğin büyük firmaları” olması önündeki en büyük mani alacaklarının vaktinde ödenmemesi. Ödemelerin AB’de olduğu üzere 30 güne düşürülmesi, kamu kurumları ile mahallî idarelerin de kapsama alınmasına yönelik “Önce Küçüğü Düşün” unsuru çerçevesinde tekliflerimizi karar vericiler ile sistemli olarak paylaşıyoruz.
KUSURLARDAN DERS ÇIKARMALIYIZ
– Son iki yılda, iktisat kurumlarında ve iktisat idaresinde bakılırsav değişiklikleri oldu. Bu kadar sık nazaranv değişiklikleri ekonomiyi nasıl etkiliyor?
İki yılda dört Merkez Bankası Lideri ve üç TÜİK Lideri değişikliği yaşadık. Bu tablo ekonomik kurumlarımızın şeffaflık, liyakat ve bağımsızlık noktasında sorgulanmasını artırırken, oluşan güvensizlik ülke risk primimizi de yükseltiyor. Zira günümüzde ekonomiler inanç ve istikrar üstüne inşa ediliyor, kalkınma için ekonomik faaliyetler tek başına kâfi görünmüyor. Yatırımcılar itimat duydukları ülkelere hakikat sermaye akışını sağlıyor. Riskleri düşürmek istiyorsak, kusurlardan kıymetli dersler çıkarmakla işe başlamalıyız. Ülkemiz son 40 yılda risklerini düşürmeye değil faizi düşürmeye odaklandığı için enflasyon dahil bir hayli kronik problemini çözemedi. Süreksiz tahliller değil kalıcı ıslahatlara gereksinimimiz olduğu açık.
– Yüksek enflasyon-kur-faiz üçgeni iş yapış halinizi nasıl etkiliyor?
Bilhassa 2018 yılı prestijiyle tesirini derinden hissetmeye başladığımız yüksek kur-faiz-enflasyon sarmalının üzerine gelen Covid-19, mevcut ekonomik dengesizliklerin daha da artmasına yol açtı. Artık yurtiçi yahut yurtdışı tasarruflarla finanse edilmeyen bir kaynağın kur-faiz-enflasyon istikrarlarının korunarak sağlanmasına imkân yok. ötürüsıyla devreye toplam harcamalarda yapılan kısıntılar girecektir. Bu da önümüzdeki periyotta büyümeden feragat edeceğiz manasına geliyor. Finansmana erişim ile yüksek enflasyon, işletmelerimizin performansını en çok kısıtlayan faktörlerde başı çekiyor. Firmaların yüzde 54’ü enflasyonu, faaliyetlerini kısıtlayan, üretim, yatırım ve ihracat gücünü sınırlayan bir faktör olarak görüyor. Enflasyon ile kararlılıkla çaba dahil ülkemizin çıkış yolu üretim iktisadından geçiyor.
– Üretici ve tüketici içindeki fiyat makası giderek açılıyor. Bu devam ettirilebilir mi? Eser fiyatlarına önümüzdeki devirlerde ne kadarlık artırım bekliyorsunuz?
Üretici enflasyonu son aylarda üst üste rekor kırıyor. Haziran ayında yıllık bazda üretici fiyatlarında yıllık artış ise yüzde 42.89 oldu. Tedarik zincirindeki aksamalar, hammadde ve üretim maliyetlerini artırdı. Buna bir de döviz kurundaki gelişmeler ve milletlerarası emtia fiyatlarındaki artış eklenince iş dünyamız hem finansman tıpkı vakitte rekabetçilik manasında olumsuz etkilendi. İşletmelerin güç maliyetlerini değerli ölçüde artıracak son artırım dalgası, borç, nakit külfeti, dövizdeki dalgalanma ve ekonomik dertler, halihazırda pek sıkıntı günler geçiren üreticiyi olumsuz etkileyecektir. Önümüzdeki devirde kesime göre değişmekle bir arada bu durumun eser meblağlarına çeşitli oranlarda yansıması kaçınılmaz görünüyor.
BELİRSİZLİK BÜYÜMEYE PÜRÜZ
– Şu anda Türkiye iktisadının temel kırılganlıkları, en can yakıcı problemleri nelerdir? Tahlil için neler öneriyorsunuz?
Ülkemiz uzunca bir müddetdir orta gelir-orta demokrasi ve orta eğitim tuzaklarına takılmış görünüyor. Bugün daha da gerileyen ve pandemi ile problemleri daha da ağırlaşan bir yapıyla karşı karşıyayız. Bölgesel farklılıkların ayrılmaz bir bütün oluşturduğu ülkemiz için; bütünleşik, bölgesel ve mahallî kalkınma stratejileri düşünülmüş, global iktisada daha kuvvetli ve faal bir halde entegre olmayı hedefleyen, kurumları, kuralları ve hukuku da kapsayan yeni bir ekonomik program kaçınılmaz. Ekonomik dinamizmi teşvik etmek için çocuklara, gençlere, bayanlara yani en büyük zenginliğimiz olan insan kaynağımıza yatırım yapmalıyız.
– Birinci çeyrek büyüme sayılarını ve büyüme amaçlarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu alanlarda ne tıp riskler görüyorsunuz?
Birinci çeyrekte yüzde 7’lik büyüme yakalandı, ikinci çeyrek için ise baz tesiri niçiniyle yüzde 20 düzeyinde yüksek bir büyüme beklentisi var. Kısa vadede tahlil sağlayan kararların uzun vadede ziyanlara yol açtığını biroldukca defa deneyim ettik. Türkiye birinci çeyrekte pek kuvvetli bir performans gösterse de bu kuvvetli performansın maliyeti enflasyon, cari açık ve siyaset çerçevesindeki belirsizliğin kura yansıması oldu. Büyümenin kalıcı istihdam yaratmadığını, işgücüne iştirak oranlarının mevcut seyrinden de nazaranbiliyoruz. Yüksek faiz ortamı, üretim ve yatırım ortamındaki belirsizlikler büyümenin önünde mahzur teşkil ediyor.
LAİK, DEMOKRATİK BİR TÜRKİYE HAYALİ
– TÜRKONFED’in hayalindeki Türkiye’yi anlatır mısınız?
- Yerküreyle ve yeşil dönüşüm ile uyumlu bir ekonomik atılımı başlatmış,
- Toplumsal, laik ve demokratik hukuk devletini bir daha inşa etmiş,
- Güçler ayrılığını, istikrar ve denetleme düzeneklerini yerli yerine oturtmuş,
- Toplumsal ve siyasal uzlaşmalar ile yeni periyodun, yeni ve sivil anayasasını yapmış,
- Avrupa Birliği’ne tam üye olmuş,
- Hukukun üstünlüğüne inancı artırmış, ortak yaşama iradesini ve toplumsal iyilik ile kuvvetli bir toplumsal dönüşümü başarmış,
- Onurlu hayat hakkını kurumsallaştırmış ve garanti altına almış,
- Adaletsizlik ve yoksullukla çaba siyasetlerinin global öncülerinden olmuş bir Türkiye hayal ediyoruz.