Yurttaşlar, 2022 yılına arka arda gelen artırım haberleriyle girdi. 150 kilowatt’a (KW) kadar olan elektrik tüketimleri yüzde 50 zamlanarak 1,37 TL, 150 KW’ın üstündeki kısım için ise elektrik tüketiminin ünite fiyatı yüzde 125 zamlanarak 2,06 TL oldu.
Güç Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) yapılan açıklamada ise yeni yılla birlikte kademeli tarife uygulamasına geçildiği bildirildi.
REAKSİYONLAR daha sonraSI YENİ DÜZENLEME
Ocak ayında kademeli tarifenin tesiriyle yüklü gelen elektrik faturaları yurttaşı isyan ettirince, AKP Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan bir atılım geldi. Erdoğan, Kabine Toplantısı daha sonrası yaptığı açıklamada “Enerji piyasalarında sürdürebilirliği sağlamak için tarifelerde zarurî düzenlemeye gitmek durumunda kaldık. Vatandaşlarımızın şikayetleri üzerine ilgili kurumlara elektrik faturalarının bir daha düzenleme talimatını verdik. Bu çerçevede aylık tüketimi 150 kilowattan 210 kilowata çıkartıyoruz” tabirlerini kullandı.
“YAPILAN BİR ALGI YÖNETİMİ”
Erdoğan’ın bu atılımı kimi bölümler tarafınca ‘indirim’ olarak yorumlanırken; Cumhuriyet’e konuşan Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İstanbul Şube Lideri Cemil Kocatepe, yapılanın bir algı idaresi olduğunun altını çizdi.
“KABUL EDİLEBİLECEK BİR ARTIRIM DEĞİL”
Yeni düzenlemeyle 210 kilowattlık bir faturada 41 küsur liralık bir azalma kelam konusu olduğunu belirten Kocatepe, “Buna biraz algı idaresi diyelim. Zira artırım epey büyük. Artırım hakikaten kabul edilebilecek bir artırım değil. Hepimizi şok eden bir artırım. Elektrik Üretim A.Ş.’nin dağıtım firmalarına satışı yaklaşık 32 kuruş. Yani, Elektrik Üretim A.Ş. bir kamu kuruluşu olarak 31,86 kuruşa dağıtım firmalarına elektrik satıyor. Birinci kademede konutlarda ise 79 kuruş güç bedeli oluyor, 100 kilowatt ve altı için. Artık siz 32 kuruşa alınan bir şeyi, 79 kuruşa satıyorsunuz. Bu dediğim güç bedelidir. Giydirilmiş bedel olarak aslına bakarsanız 1,37 lira. bu biçimde baktığınız vakit, artırımın ne kadar büyük olduğunu, halkın güç ve elektrik alanında nasıl hakikaten bir soyguna maruz kaldığını görüyorsunuz“ dedi.
“ELEKTRİK ÜRETİMİNİN YÜZDE 80’İ, DAĞITIMIN İSE TÜMÜ ÖZELE GEÇTİ”
Artırımların öne sürülen nedenini, elektrik sisteminin kuruluşuna bağladıklarını söyleyen Kocatepe, şöyleki konuştu:
“Üretimin yüzde 80’i evvelden kamudayken, yüzde 80’i bugün özele geçti. Dağıtımın ise tümü özele geçti. Kurdukları sistem içerisinde dağıtım ve üretimin hepsi dolar bazında satıldı. Bu firmalar dolar bazında borçlandılar. İkinci olarak ise üretime dolar bazında çeşitli takviyeler veriliyor. En hayli bilineni ‘Yenilenebilir Güç Kaynakları Destekleme Mekanizması’ ismi altında. Dayanak, 7.3 sentten başlıyor, 13.3 sente kadar çıkıyor. Ayrıyeten, kimi kömür santrallerine ikili mutabakatla neredeyse 16 sent takviye veriliyor. Bunların hepsi elektriğin maliyetine giriyor. bu biçimde olduğu vakit da, elektriğin üretimden kaynaklı maliyeti neredeyse bugün 2 liralara geliyor.”
“KURDUKLARI SİSTEM DAİMA ARTIRIM ÜRETİYOR”
“Kurdukları sistem, daima artırım üretiyor ve üretecek de” diyen Kocatepe, sistemin epey büyük bir fakirleşmeye yol açtığını ve onun için bu sistemin değişmesi gerektiğini vurguladı.
“DÖVİZ BORÇLARI SİSTEMİN ÜZERİNDEN KALKMALI”
“Üretim ve dağıtımın kesinlikle kamuya geçmesi lazım. Ve bu dolar, döviz borçlarının da bu sistemin üzerinden kalkması lazım” diyen Kocatepe, “Bu kalkmadığı sürece bu sistem artırım üretecek. Bugünkü artırımların en değerli öne sürülen nedeni AKP’nin kurduğu güç, üretim ve satış sistemi. Önümüzdeki aylarda da biz korkuyoruz ki, bu sistem bir daha artırım getirecek. Ancak temelde kamuda olduğu vakit bunu daha ucuza mal etmek kelam konusu. Onun için 32 kuruşa mal edilen şey, vergiler dahil 78 kuruşa mal oluyor” diye konuştu.
“DAĞITIM FİRMALARI YERİNE, DİREKT MESKENLERE YÖNLENDİRİLSİN”
Elektrik Üretim A.Ş.’nin ürettiği elektriği dağıtım firmaları yerine, direkt meskenlere yönlendirmesi talebinde bulunan Kocatepe, “Elektrik Üretim A.Ş.’nin ürettiği elektrik meskenlerin tüketimine yetiyor. bu biçimdesi bir istikrar var ortada. Acil yapılması gereken şey, bu. Hem artırım geri alınmış olacak, tıpkı vakitte kamunun ürettiği elektrik en azından konutlarda faturaların daha az çıkmasına niye olacak ve halk bu manada rahatlayacak” dedi.
“SERMAYEYE SOYGUN SEVİYESİNDE BİR PARA TRANSFERİ VAR”
Sanayi ve ticarethanelere gelen yüzde 125’lik artırıma da değinen Kocatepe, şöyleki konuştu:
“Bugün dükkanlara kiralarından fazla elektrik faturaları geliyor. Yani bu sahiden kabul edilebilecek bir şey değil. AKP’nin, kurduğu elektrik ve güç sistemi üzerinden sermayeye soygun seviyesinde bir para transferi kelam konusu. Bu sistemin ortadan kaldırılması lazım. Bu sistem ortadan kalkmadığı sürece bu artırım düzeneği işliyor. Ancak onlar şayet olmazsa, elektrik hayli ucuza mal olup, halka ucuza verilecek durumda.”
“ELEKTRİK TEMEL BİR İNSAN HAKKIDIR”
“Elektrik, temel bir insan hakkıdır. Elektrik, ticaretin aracı olamaz” diyen Kocatepe, “Üretim ve dağıtımın derhal kamulaştırılması lazım. Türk Lirası değil bu dayanaklar, döviz bazında veriliyor. 7.3 sent rüzgara veriliyor. Güneşe 13.3 sent veriliyor. Jeotermale 10.5 sent dayanak veriliyor. Bir de kömür santrallerine ikili mutabakatlarla saat başına 15.82 sent takviye veriliyor. Bunların hepsi onların maliyetine giriyor ve bu para devletten her ay tıkır tıkır ödeniyor. Onlar ne kadar elektrik üretiyorsa, dolar Türk Lirasına çevirip ödeniyor. 13.3 sent dediğimiz şey şu anda 2 lira” kelamlarını kullandı.
“KDV DE KALDIRILMALI”
“Halka bu kadar yüksek fiyattan elektrik satılamaz” diyen Kocatepe, “Biz KDV’nin de kaldırılması gerektiğini söylüyoruz. Zira temel bir girdi olarak, yüzde 18 KDV ile vergilendirilmesi, temel insan bağlamında olabilecek bir vergilendirilme değildir. Zira elektriğe yapılan bir artırım, tek başına elektriğe yapılan bir artırım değildir. ömrün her alanını pahalılaştırıyorsunuz” diye konuştu.
“DAR GELİRLİLER ‘YÜKSEK TÜKETİMLİ’ AYGITLAR KULLANMAK ZORUNDA KALIYOR”
“En büyük sorun, Türkiye’de ortalama gelirin minimum fiyat olması” tabirlerini kullanan Kocatepe, bugün elektrik faturalarının, bu gelirin yüzde 10’una gelmeye başladığının altını çizdi.
Meskenlerde bulunan eşyaların da tüketimi yüksek aygıtlar olduğunu aktaran Kocatepe, “Çünkü bunlar eski ve güç tüketimi daha yüksek. Gelir düzeyi yüksek olanlar daha tasarruflu olan yeni aygıtları kullanıyor, dar gelirli yurttaşlar daha yüksek tüketimli aygıtlar kullanıyorlar. Tasarruflu aygıtların devlet tarafınca dar gelirlilere fiyatsız olarak verilmesi lazım” dedi.
ERDOĞAN’IN ‘MUM IŞIĞI’ AÇIKLAMASINA KARŞILIK
Evvelki gün Türkiye Genç İş Adamları Konfederasyonu (TÜGİK) Genel Kurulu’nda konuşan AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “İşte 100 bin megawatta Türkiye’nin gücünü çıkaran iktidar biziz. Sizin hayatınızda yalnızca mum vardı mum, gaz lambası vardı. Biz ise bunu bu hale getirdik” kelamlarına de değinen Kocatepe, şöyleki konuştu:
“Evet bugün 100 bin megawatt heyeti gücümüz var fakat beşerler faturalarını ödeyemedikleri için mum ışığında oturuyorlar. Endüstrinin elektriği kesildi 1 hafta bu ülkede. Bu, kabul edilebilecek bir şey değil. Milyarlarca dolar ziyanı oldu bunun ülkeye. Bugün beşerler o kadar yüksek bedel ödememek için mum ışığında oturacak duruma geldiler. Temel ayıp olan, 100 bin megawatt heyeti güce karşılık, bu biçimde bir şeyin yaşanması.”
“SORUMLULAR, YÖNETENLER İSTİFA ETMELİ”
“Kurdukları sistemin bir kısır döngüye dönüştüğünü, artırım ve pahalılık üreteceğini görüyoruz” diyen Kocatepe, kelamlarını şu biçimde noktaladı:
“Bunun oluşmaması için sorumluların, yönetenlerin derhal istifa etmesi gerektiğini savunuyoruz. Bu ülke, daha bunu kaldıracak seviyede değil. Görüyoruz, gözümüzün önünde oluyor bütün şeyler. Biz, işin uzmanları olarak; elektrik ve güçte kullanılan sistemin direkt sermayeye para aktarmak üzerine kurulduğunu ve bu artırımları da bütçede para kalmaması sebebiyle, halktan para koparmak için yapıldığını biliyoruz.”
yatırım tavsiyesi içermez
Güç Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) yapılan açıklamada ise yeni yılla birlikte kademeli tarife uygulamasına geçildiği bildirildi.
REAKSİYONLAR daha sonraSI YENİ DÜZENLEME
Ocak ayında kademeli tarifenin tesiriyle yüklü gelen elektrik faturaları yurttaşı isyan ettirince, AKP Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan bir atılım geldi. Erdoğan, Kabine Toplantısı daha sonrası yaptığı açıklamada “Enerji piyasalarında sürdürebilirliği sağlamak için tarifelerde zarurî düzenlemeye gitmek durumunda kaldık. Vatandaşlarımızın şikayetleri üzerine ilgili kurumlara elektrik faturalarının bir daha düzenleme talimatını verdik. Bu çerçevede aylık tüketimi 150 kilowattan 210 kilowata çıkartıyoruz” tabirlerini kullandı.
“YAPILAN BİR ALGI YÖNETİMİ”
Erdoğan’ın bu atılımı kimi bölümler tarafınca ‘indirim’ olarak yorumlanırken; Cumhuriyet’e konuşan Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İstanbul Şube Lideri Cemil Kocatepe, yapılanın bir algı idaresi olduğunun altını çizdi.
“KABUL EDİLEBİLECEK BİR ARTIRIM DEĞİL”
Yeni düzenlemeyle 210 kilowattlık bir faturada 41 küsur liralık bir azalma kelam konusu olduğunu belirten Kocatepe, “Buna biraz algı idaresi diyelim. Zira artırım epey büyük. Artırım hakikaten kabul edilebilecek bir artırım değil. Hepimizi şok eden bir artırım. Elektrik Üretim A.Ş.’nin dağıtım firmalarına satışı yaklaşık 32 kuruş. Yani, Elektrik Üretim A.Ş. bir kamu kuruluşu olarak 31,86 kuruşa dağıtım firmalarına elektrik satıyor. Birinci kademede konutlarda ise 79 kuruş güç bedeli oluyor, 100 kilowatt ve altı için. Artık siz 32 kuruşa alınan bir şeyi, 79 kuruşa satıyorsunuz. Bu dediğim güç bedelidir. Giydirilmiş bedel olarak aslına bakarsanız 1,37 lira. bu biçimde baktığınız vakit, artırımın ne kadar büyük olduğunu, halkın güç ve elektrik alanında nasıl hakikaten bir soyguna maruz kaldığını görüyorsunuz“ dedi.
“ELEKTRİK ÜRETİMİNİN YÜZDE 80’İ, DAĞITIMIN İSE TÜMÜ ÖZELE GEÇTİ”
Artırımların öne sürülen nedenini, elektrik sisteminin kuruluşuna bağladıklarını söyleyen Kocatepe, şöyleki konuştu:
“Üretimin yüzde 80’i evvelden kamudayken, yüzde 80’i bugün özele geçti. Dağıtımın ise tümü özele geçti. Kurdukları sistem içerisinde dağıtım ve üretimin hepsi dolar bazında satıldı. Bu firmalar dolar bazında borçlandılar. İkinci olarak ise üretime dolar bazında çeşitli takviyeler veriliyor. En hayli bilineni ‘Yenilenebilir Güç Kaynakları Destekleme Mekanizması’ ismi altında. Dayanak, 7.3 sentten başlıyor, 13.3 sente kadar çıkıyor. Ayrıyeten, kimi kömür santrallerine ikili mutabakatla neredeyse 16 sent takviye veriliyor. Bunların hepsi elektriğin maliyetine giriyor. bu biçimde olduğu vakit da, elektriğin üretimden kaynaklı maliyeti neredeyse bugün 2 liralara geliyor.”
“KURDUKLARI SİSTEM DAİMA ARTIRIM ÜRETİYOR”
“Kurdukları sistem, daima artırım üretiyor ve üretecek de” diyen Kocatepe, sistemin epey büyük bir fakirleşmeye yol açtığını ve onun için bu sistemin değişmesi gerektiğini vurguladı.
“DÖVİZ BORÇLARI SİSTEMİN ÜZERİNDEN KALKMALI”
“Üretim ve dağıtımın kesinlikle kamuya geçmesi lazım. Ve bu dolar, döviz borçlarının da bu sistemin üzerinden kalkması lazım” diyen Kocatepe, “Bu kalkmadığı sürece bu sistem artırım üretecek. Bugünkü artırımların en değerli öne sürülen nedeni AKP’nin kurduğu güç, üretim ve satış sistemi. Önümüzdeki aylarda da biz korkuyoruz ki, bu sistem bir daha artırım getirecek. Ancak temelde kamuda olduğu vakit bunu daha ucuza mal etmek kelam konusu. Onun için 32 kuruşa mal edilen şey, vergiler dahil 78 kuruşa mal oluyor” diye konuştu.
“DAĞITIM FİRMALARI YERİNE, DİREKT MESKENLERE YÖNLENDİRİLSİN”
Elektrik Üretim A.Ş.’nin ürettiği elektriği dağıtım firmaları yerine, direkt meskenlere yönlendirmesi talebinde bulunan Kocatepe, “Elektrik Üretim A.Ş.’nin ürettiği elektrik meskenlerin tüketimine yetiyor. bu biçimdesi bir istikrar var ortada. Acil yapılması gereken şey, bu. Hem artırım geri alınmış olacak, tıpkı vakitte kamunun ürettiği elektrik en azından konutlarda faturaların daha az çıkmasına niye olacak ve halk bu manada rahatlayacak” dedi.
“SERMAYEYE SOYGUN SEVİYESİNDE BİR PARA TRANSFERİ VAR”
Sanayi ve ticarethanelere gelen yüzde 125’lik artırıma da değinen Kocatepe, şöyleki konuştu:
“Bugün dükkanlara kiralarından fazla elektrik faturaları geliyor. Yani bu sahiden kabul edilebilecek bir şey değil. AKP’nin, kurduğu elektrik ve güç sistemi üzerinden sermayeye soygun seviyesinde bir para transferi kelam konusu. Bu sistemin ortadan kaldırılması lazım. Bu sistem ortadan kalkmadığı sürece bu artırım düzeneği işliyor. Ancak onlar şayet olmazsa, elektrik hayli ucuza mal olup, halka ucuza verilecek durumda.”
“ELEKTRİK TEMEL BİR İNSAN HAKKIDIR”
“Elektrik, temel bir insan hakkıdır. Elektrik, ticaretin aracı olamaz” diyen Kocatepe, “Üretim ve dağıtımın derhal kamulaştırılması lazım. Türk Lirası değil bu dayanaklar, döviz bazında veriliyor. 7.3 sent rüzgara veriliyor. Güneşe 13.3 sent veriliyor. Jeotermale 10.5 sent dayanak veriliyor. Bir de kömür santrallerine ikili mutabakatlarla saat başına 15.82 sent takviye veriliyor. Bunların hepsi onların maliyetine giriyor ve bu para devletten her ay tıkır tıkır ödeniyor. Onlar ne kadar elektrik üretiyorsa, dolar Türk Lirasına çevirip ödeniyor. 13.3 sent dediğimiz şey şu anda 2 lira” kelamlarını kullandı.
“KDV DE KALDIRILMALI”
“Halka bu kadar yüksek fiyattan elektrik satılamaz” diyen Kocatepe, “Biz KDV’nin de kaldırılması gerektiğini söylüyoruz. Zira temel bir girdi olarak, yüzde 18 KDV ile vergilendirilmesi, temel insan bağlamında olabilecek bir vergilendirilme değildir. Zira elektriğe yapılan bir artırım, tek başına elektriğe yapılan bir artırım değildir. ömrün her alanını pahalılaştırıyorsunuz” diye konuştu.
“DAR GELİRLİLER ‘YÜKSEK TÜKETİMLİ’ AYGITLAR KULLANMAK ZORUNDA KALIYOR”
“En büyük sorun, Türkiye’de ortalama gelirin minimum fiyat olması” tabirlerini kullanan Kocatepe, bugün elektrik faturalarının, bu gelirin yüzde 10’una gelmeye başladığının altını çizdi.
Meskenlerde bulunan eşyaların da tüketimi yüksek aygıtlar olduğunu aktaran Kocatepe, “Çünkü bunlar eski ve güç tüketimi daha yüksek. Gelir düzeyi yüksek olanlar daha tasarruflu olan yeni aygıtları kullanıyor, dar gelirli yurttaşlar daha yüksek tüketimli aygıtlar kullanıyorlar. Tasarruflu aygıtların devlet tarafınca dar gelirlilere fiyatsız olarak verilmesi lazım” dedi.
ERDOĞAN’IN ‘MUM IŞIĞI’ AÇIKLAMASINA KARŞILIK
Evvelki gün Türkiye Genç İş Adamları Konfederasyonu (TÜGİK) Genel Kurulu’nda konuşan AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “İşte 100 bin megawatta Türkiye’nin gücünü çıkaran iktidar biziz. Sizin hayatınızda yalnızca mum vardı mum, gaz lambası vardı. Biz ise bunu bu hale getirdik” kelamlarına de değinen Kocatepe, şöyleki konuştu:
“Evet bugün 100 bin megawatt heyeti gücümüz var fakat beşerler faturalarını ödeyemedikleri için mum ışığında oturuyorlar. Endüstrinin elektriği kesildi 1 hafta bu ülkede. Bu, kabul edilebilecek bir şey değil. Milyarlarca dolar ziyanı oldu bunun ülkeye. Bugün beşerler o kadar yüksek bedel ödememek için mum ışığında oturacak duruma geldiler. Temel ayıp olan, 100 bin megawatt heyeti güce karşılık, bu biçimde bir şeyin yaşanması.”
“SORUMLULAR, YÖNETENLER İSTİFA ETMELİ”
“Kurdukları sistemin bir kısır döngüye dönüştüğünü, artırım ve pahalılık üreteceğini görüyoruz” diyen Kocatepe, kelamlarını şu biçimde noktaladı:
“Bunun oluşmaması için sorumluların, yönetenlerin derhal istifa etmesi gerektiğini savunuyoruz. Bu ülke, daha bunu kaldıracak seviyede değil. Görüyoruz, gözümüzün önünde oluyor bütün şeyler. Biz, işin uzmanları olarak; elektrik ve güçte kullanılan sistemin direkt sermayeye para aktarmak üzerine kurulduğunu ve bu artırımları da bütçede para kalmaması sebebiyle, halktan para koparmak için yapıldığını biliyoruz.”
yatırım tavsiyesi içermez