Elektrik tarifeleri 1 Ocak, 1 Nisan, 1 Temmuz ve 1 Ekim tarihleri olmak üzere yılda 4 kere açıklanıp, Resmi Gazete`de yayımlanırken, bu yıl 1 Ekim tarifelerine yönelik bugüne (5 Ekim 2021) kadar rastgele bir karar yayımlanmadı.
Güç Piyasası Düzenleme Kurumu’nca (EPDK) 30 Eylül 2021 tarihinde yapılan basın açıklamasında “1 Ekim 2021 prestijiyle sonuncu elektrik satış meblağlarında rastgele bir değişiklik yapmamıştır. Bu vesile ile bir kere daha hatırlatmak isteriz ki elektrik tarifelerine yönelik yapılan bütün değişiklikler Kurumumuz tarafınca ŞEFFAF bir biçimde kamuoyu ile paylaşılmakta ve ilgili Resmi Gazete`de yayımlanmaktadır” denilmişti.
Elektrik Mühendisleri Odası yılın üçüncü çeyreği için geçerli olan tarifelerin geçmiş yıllar ve devirlerde de olduğu üzere 1 Ekim 2021 tarihinden itibaren yılın son çeyreği için de geçerli olacağına dair bir sonucun yayımlanmaması üzerine bir açıklamada bulundu.
EMO açıklamasında, durumun akıllara maliyet bazlı fiyatlandırma düzeneğinin yordam ve temellerine alışılmamış olarak 2018 yılının Ağustos ve Eylül aylarında yapılan artırımları getirdiğine işaret edilip “Enerji fiyatlarının enflasyon hesaplamalarından çıkarıldığını da göz önüne aldığımızda EPDK 2021 yılının Kasım ve/veya Aralık aylarına yüklü bir artırım oranı ile girmeyi mi amaçlamaktır?” diye soruldu.
“EPDK NE KADAR ŞEFFAF?”
EMO açıklamada şu tabirler kullanıldı:
“Şeffaflık anlayışını tüm mevzuat düzenlemelerine yansıtan fakat elektrik tarifelerini vatandaşlara kilitli kara kutu ortasında gizlenmiş olarak sunarak vatandaşların bilgi edinme hakkını engelleyen EPDK, 30 Eylül 2021 tarihindeki açıklamasındaki “1 Ekim 2021 tarihi prestijiyle kesin elektrik tarifelerinde bir değişiklik yapılmamıştır” sözlerine açıklık getirmeli ve yılın son çeyreğini kapsayan (var ise) Şura sonucu`nı kamuoyu ile paylaşmalıdır.
“ÖZELLEŞTİRME PAHALILIK, ARTIRIM VE GÜÇ YOKSUNLUĞU OLARAK DÖNDÜ”
İktidarın güçteki özelleştirme siyasetlerinin getirdiği sonuçlara dikkat çekilen açıklamada şu noktalara vurgu yapıldı:
“Kamuoyuna yansıyan bilgilere nazaran günümüzde gelir dayanağı olarak 2.1 milyon hanenin elektrik faturalarının kamu tarafınca ödenmesi, faturasını ödemediği için elektrikleri kesilen yaklaşık 3.7 milyonu aşan hanenin varlığı ülkemizdeki güç yoksulluğunun geldiği noktayı göstermesi açısından kıymetlidir. Özelleştirmeler için topluma sunulan pembe tablonun üstündeki sır vakit ortasında dökülmüş ve karşımıza güç yoksulluğunun fotoğrafını içeren kara bir tablo çıkmıştır.
Sayıştay`ın Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı`nın 2020 hesaplarına yönelik yaptığı inceleme de, elektrik satışı yapan kimi şirketlerin elektrik faturaları üzerinden vatandaştan tahsil ettiği Elektrik Gücü Fonu-EEF fiyatlarını bakanlık hesabına hiç yatırmadığı ya da eksik yatırdığını ortaya koymuştur.
Rapora nazaran, 2019 yılında elektrik satışı yapan 174 firmadan 41`i hiç EEF ödemesi yapmamış, 15`i ise eksik ve gecikmeli ödemiştir. 2019 yılındaki toplam tahsilat 831 milyon 308 bin 688 TL olarak gerçekleşmiştir. 2020 yılında ise elektrik satışı yaptığı bildirilen 197 şirketten 37`si tarafınca hiç ödeme yapılmamış, eksik ve gecikmeli ödeme yapan şirket sayısı ise 18 olmuştur.
Elektrik dağıtım şirketleri ve nazaranvli tedarik şirketlerinin vatandaşa yeni yükler yıkılması kıymetine kollanması kararı gelinen bu noktada artık yandaş şirketler değil tüketiciden yana taraf olunmalı ve yükümlülüklerini yerine getirmeyen şirketlere gerekli yaptırımlar uygulanmalıdır.
Elektrik gücü toplumun ortak ihtiyacı ve çağdaş hayatın vazgeçilemez bir kullanım aracıdır. Bu niçinle yaratacağı ekonomik, toplumsal ve çevresel kıymetleri ile toplumsal faydayı önceleyen bir merkezi planlamayı ve kamusal hizmet anlayışı ile sunulmasını gerekli kılar. Günümüz şartlarında, özelleştirilmiş elektrik dağıtım bölgeleri ile üretim tesislerinin öncelikli olarak kamusal hizmet alanına dahil edilmesi, güç siyasetlerinde kamusallığın siyasi partiler nezdinde acilen ele alınması mecburidir.
“ELEKTRİK FATURALARI ÜZERİNDEKİ YÜKLERİ KALDIRIN”
Açıklamada, faturalara çeşitli isimler altında giren ve maliyeti daha da kabartan vergi kalemleriyle ilgili de şu davetler yapıldı:
“Ekonomik manada güç günler geçiren ve “geçinemiyorum, faturamı nasıl ödeyebilirim” diye feryat eden vatandaşlarımızın yükünü biraz hafifçeletmek ismine elektrik faturalarının yaklaşık yüzde 20`sini oluşturan vergi ve fonların tekrar ele alınarak gerekli yasal düzenlemelerin de bir an evvel hayata geçirilmesi gerekmektedir.
2017 yılında yapılan yasal düzenleme ile sanayi abone kümesinden kaldırılan TRT hissesi kesintisi, tüm abone kümelerinden kaldırılmalı ve elektrik faturalarından TRT hissesi ismi altında bedel tahsil edilmesine son verilmelidir. Emsal uygulama artık maksadını yitirmiş olan güç fonu kesintisi için de geçerli olmalıdır.
Mesken abone kümesinden KDV büsbütün kaldırılmalı ya da yüzde 1 üzere makul bir düzeye indirilmelidir. Emsal uygulama çiftçilik yaparak geçimini sağlayan ziraî sulama abone kümesi için de göz önüne alınmalı, KDV oranı yüzde 5 yahut 8 üzere makul bir düzeye çekilmelidir.”
yatırım tavsiyesi içermez
Güç Piyasası Düzenleme Kurumu’nca (EPDK) 30 Eylül 2021 tarihinde yapılan basın açıklamasında “1 Ekim 2021 prestijiyle sonuncu elektrik satış meblağlarında rastgele bir değişiklik yapmamıştır. Bu vesile ile bir kere daha hatırlatmak isteriz ki elektrik tarifelerine yönelik yapılan bütün değişiklikler Kurumumuz tarafınca ŞEFFAF bir biçimde kamuoyu ile paylaşılmakta ve ilgili Resmi Gazete`de yayımlanmaktadır” denilmişti.
Elektrik Mühendisleri Odası yılın üçüncü çeyreği için geçerli olan tarifelerin geçmiş yıllar ve devirlerde de olduğu üzere 1 Ekim 2021 tarihinden itibaren yılın son çeyreği için de geçerli olacağına dair bir sonucun yayımlanmaması üzerine bir açıklamada bulundu.
EMO açıklamasında, durumun akıllara maliyet bazlı fiyatlandırma düzeneğinin yordam ve temellerine alışılmamış olarak 2018 yılının Ağustos ve Eylül aylarında yapılan artırımları getirdiğine işaret edilip “Enerji fiyatlarının enflasyon hesaplamalarından çıkarıldığını da göz önüne aldığımızda EPDK 2021 yılının Kasım ve/veya Aralık aylarına yüklü bir artırım oranı ile girmeyi mi amaçlamaktır?” diye soruldu.
“EPDK NE KADAR ŞEFFAF?”
EMO açıklamada şu tabirler kullanıldı:
“Şeffaflık anlayışını tüm mevzuat düzenlemelerine yansıtan fakat elektrik tarifelerini vatandaşlara kilitli kara kutu ortasında gizlenmiş olarak sunarak vatandaşların bilgi edinme hakkını engelleyen EPDK, 30 Eylül 2021 tarihindeki açıklamasındaki “1 Ekim 2021 tarihi prestijiyle kesin elektrik tarifelerinde bir değişiklik yapılmamıştır” sözlerine açıklık getirmeli ve yılın son çeyreğini kapsayan (var ise) Şura sonucu`nı kamuoyu ile paylaşmalıdır.
“ÖZELLEŞTİRME PAHALILIK, ARTIRIM VE GÜÇ YOKSUNLUĞU OLARAK DÖNDÜ”
İktidarın güçteki özelleştirme siyasetlerinin getirdiği sonuçlara dikkat çekilen açıklamada şu noktalara vurgu yapıldı:
“Kamuoyuna yansıyan bilgilere nazaran günümüzde gelir dayanağı olarak 2.1 milyon hanenin elektrik faturalarının kamu tarafınca ödenmesi, faturasını ödemediği için elektrikleri kesilen yaklaşık 3.7 milyonu aşan hanenin varlığı ülkemizdeki güç yoksulluğunun geldiği noktayı göstermesi açısından kıymetlidir. Özelleştirmeler için topluma sunulan pembe tablonun üstündeki sır vakit ortasında dökülmüş ve karşımıza güç yoksulluğunun fotoğrafını içeren kara bir tablo çıkmıştır.
Sayıştay`ın Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığı`nın 2020 hesaplarına yönelik yaptığı inceleme de, elektrik satışı yapan kimi şirketlerin elektrik faturaları üzerinden vatandaştan tahsil ettiği Elektrik Gücü Fonu-EEF fiyatlarını bakanlık hesabına hiç yatırmadığı ya da eksik yatırdığını ortaya koymuştur.
Rapora nazaran, 2019 yılında elektrik satışı yapan 174 firmadan 41`i hiç EEF ödemesi yapmamış, 15`i ise eksik ve gecikmeli ödemiştir. 2019 yılındaki toplam tahsilat 831 milyon 308 bin 688 TL olarak gerçekleşmiştir. 2020 yılında ise elektrik satışı yaptığı bildirilen 197 şirketten 37`si tarafınca hiç ödeme yapılmamış, eksik ve gecikmeli ödeme yapan şirket sayısı ise 18 olmuştur.
Elektrik dağıtım şirketleri ve nazaranvli tedarik şirketlerinin vatandaşa yeni yükler yıkılması kıymetine kollanması kararı gelinen bu noktada artık yandaş şirketler değil tüketiciden yana taraf olunmalı ve yükümlülüklerini yerine getirmeyen şirketlere gerekli yaptırımlar uygulanmalıdır.
Elektrik gücü toplumun ortak ihtiyacı ve çağdaş hayatın vazgeçilemez bir kullanım aracıdır. Bu niçinle yaratacağı ekonomik, toplumsal ve çevresel kıymetleri ile toplumsal faydayı önceleyen bir merkezi planlamayı ve kamusal hizmet anlayışı ile sunulmasını gerekli kılar. Günümüz şartlarında, özelleştirilmiş elektrik dağıtım bölgeleri ile üretim tesislerinin öncelikli olarak kamusal hizmet alanına dahil edilmesi, güç siyasetlerinde kamusallığın siyasi partiler nezdinde acilen ele alınması mecburidir.
“ELEKTRİK FATURALARI ÜZERİNDEKİ YÜKLERİ KALDIRIN”
Açıklamada, faturalara çeşitli isimler altında giren ve maliyeti daha da kabartan vergi kalemleriyle ilgili de şu davetler yapıldı:
“Ekonomik manada güç günler geçiren ve “geçinemiyorum, faturamı nasıl ödeyebilirim” diye feryat eden vatandaşlarımızın yükünü biraz hafifçeletmek ismine elektrik faturalarının yaklaşık yüzde 20`sini oluşturan vergi ve fonların tekrar ele alınarak gerekli yasal düzenlemelerin de bir an evvel hayata geçirilmesi gerekmektedir.
2017 yılında yapılan yasal düzenleme ile sanayi abone kümesinden kaldırılan TRT hissesi kesintisi, tüm abone kümelerinden kaldırılmalı ve elektrik faturalarından TRT hissesi ismi altında bedel tahsil edilmesine son verilmelidir. Emsal uygulama artık maksadını yitirmiş olan güç fonu kesintisi için de geçerli olmalıdır.
Mesken abone kümesinden KDV büsbütün kaldırılmalı ya da yüzde 1 üzere makul bir düzeye indirilmelidir. Emsal uygulama çiftçilik yaparak geçimini sağlayan ziraî sulama abone kümesi için de göz önüne alınmalı, KDV oranı yüzde 5 yahut 8 üzere makul bir düzeye çekilmelidir.”
yatırım tavsiyesi içermez