Enflasyonun gerçek bir tehlike olduğunu belirten dünyaca ünlü ekonomist Branko Milanovic, besin meblağları dünya çapında yükseldiği için, alt gelir kümesinde yer alan insanların tükettiği malları içeren sepetin ortalama enflasyondan daha da fazla artacağını söylemiş oldu.
Global iktisattaki gelişmeleri Dünya gazetesinden Elif Karaca’ya pahalandıran Milanovic, “İnsanlar işlerini kaybeder, fiyatları düşer ve besin fiyatları da artmaya devam ederse eşitsizlikte bir patlama durumu kelam konusu olabilir” dedi.
Gelir dağılımı alanındaki çalışmalarıyla öne çıkan Milanovic, Türkiye’de gelir eşitsizliğinin başka OECD ülkelerine nispeten yüksek olduğunu, OECD ortalama bedeli 0,35 olan Gini katsayısının Türkiye için yaklaşık 0,42 düzeyinde bulunduğunu hatırlattı.
Milanovic ile yapılan soru-cevap şu biçimde:
– Türkiye uzun müddettir yüksek enflasyonla çaba ediyor. Birtakım ekonomistler bunun gelir dağılımını daha da bozacağını söylüyor. Siz ne düşünüyorsunuz?
Korkarım bu gerçek bir tehlike. enflasyon ortalama bir sayıdır, lakin bilhassa besin meblağları dünya çapında yükseldiği için, alt gelir kümesinde yer alan insanların tükettiği mallardan oluşan sepet ortalama enflasyondan daha da fazla artacaktır. enflasyonun, Türkiye’nin gelir dağılımındaki alt kesim için işleri daha da karmaşık hale getireceğini düşünüyorum. Türkiye dahil birtakım ülkelerdeki hükümetlerin bunu sahiden ciddiye alması gerekiyor. Beşerler işlerini kaybederlerse ya da gelirleri düşer ve besin meblağlarında artış sürerse eşit- “Enflasyon ciddiye alınmalı, eşitsizlikte patlama yaratabilir” sizlikte bir patlama durumu kelam konusu olabilir.
– Türkiye’de koronavirüs devrinde gelir eşitsizliklerinde büyük artış olduğuna dair bir görüş var, dünyada da emsal bir eğilim var mı?
Buna genel bir yanıt vermek kolay değil ancak COVID-19 periyodunda eşitsizliklerinin arttığı açık. Orta ve üst gelir kümesindeki bir hayli kişi konuttan çalışıp rastgele bir gelir kaybı yaşamazken, hizmet dalında çalışanlar ve özgür meslek sahipleri daha fazla etkilendi. Batı Avrupa ve ABD’de, sıklıkla orta sınıfa ve çalışanlara yönelik olarak tarihin en büyük hükümet gelir takviyesi programları uygulandı. Bu sayede ABD, Almanya ve İtalya üzere birtakım ülkelerde pandemi sırasında gelir eşitsizliği fiilen azaldı. Fakat, Türkiye de dahil olmak üzere, hükümetlerin bu kadar büyük gelir takviyesi sağlamadığı ya da sağlayamadığı ülkelerde, çabucak hemen bunu gösteren datalar bulunmasa da gelir ve servet eşitsizliğinin artmış olabileceğini düşünüyorum.
– Koronavirüs daha sonrası devirde uzaktan çalışmanın yaygınlaşacağı düşünülüyor. Ayrıyeten istihdamda artan bir otomasyon beklentisi var. Bunların pandemi daha sonrası gelir dağılımına tesirleri ne olacak?
Uzaktan çalışmanın bir epeyce şeyi değiştireceğini düşünüyorum, bilhassa de Batı Avrupa ve ABD’deki yüksek fiyatlı personellerle rekabet edebilecek daha orta gelirli ülkelerde yaşayan beşerler için. Bunun Batı’da işlerin giderek daha fazla dış kaynak kullanmasına yol açacağını ve güçlü ülkelerdeki orta sınıfl arı daha da olumsuz etkileyeceğini düşünüyorum. Otomasyona gelince; geçmişteki teknolojik değişim devirlerinde de olduğu üzere, emek piyasası bundan etkilenecek. Kimi ekonomistler toplam çalışan sayısının azalmayabileceğini ve hatta yeni teknolojilerle yeni mal ve gereksinimler oluştukça artabileceğini söylese de işlerini kaybedenler olacak. Otomasyonun artması toplam üretkenlik için yeterli haber, fakat işini kaybedecek olan çalışanlar için makûs bir haber.
2000’LERDEKİ GÜÇLÜ BÜYÜME DAHA DÜZGÜN DEĞERLENDİRİLEBİLİRDİ
– Başka gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’deki gelir eşitsizliği hakkında ne düşünüyorsunuz?
Türkiye’de gelir eşitsizliğinin öteki OECD ülkelerine kıyasla yüksek olduğu söylenebilir. OECD ortalama pahası 0,35 olan Gini katsayısı Türkiye için yaklaşık 0,42 düzeyinde. Öteki bir deyişle eşitsizliğin boyutu ABD ile yakın fakat Avrupa ülkelerinden daha fazla. Resmi datalara nazaran, Türkiye’deki gelir eşitsizliği 2007’deki global finans krizine kadar yükselişteydi, lakin ondan sonrasında muhtemelen en üst gelir kümesinde yer alanların finansal krizden olumsuz etkilenmesi niçiniyle azaldı. On yıldır sistematik olarak yıldan yıla artma eğiliminde olan eşitsizliğin son iki yılda daha da artmış olması olası. Dünyadaki eşitsizliğe bakıldığında ise, Türkiye’nin problemlerinin Latin Amerika’daki kadar ağır olduğu söylenemez lakin Türkiye’nin 21. yüzyılın birinci 10 yılındaki kuvvetli büyümesi ile gelir eşitsizliğinin azaltılması ismine epey daha fazlası yapılabilirdi.
yatırım tavsiyesi içermez
Global iktisattaki gelişmeleri Dünya gazetesinden Elif Karaca’ya pahalandıran Milanovic, “İnsanlar işlerini kaybeder, fiyatları düşer ve besin fiyatları da artmaya devam ederse eşitsizlikte bir patlama durumu kelam konusu olabilir” dedi.
Gelir dağılımı alanındaki çalışmalarıyla öne çıkan Milanovic, Türkiye’de gelir eşitsizliğinin başka OECD ülkelerine nispeten yüksek olduğunu, OECD ortalama bedeli 0,35 olan Gini katsayısının Türkiye için yaklaşık 0,42 düzeyinde bulunduğunu hatırlattı.
Milanovic ile yapılan soru-cevap şu biçimde:
– Türkiye uzun müddettir yüksek enflasyonla çaba ediyor. Birtakım ekonomistler bunun gelir dağılımını daha da bozacağını söylüyor. Siz ne düşünüyorsunuz?
Korkarım bu gerçek bir tehlike. enflasyon ortalama bir sayıdır, lakin bilhassa besin meblağları dünya çapında yükseldiği için, alt gelir kümesinde yer alan insanların tükettiği mallardan oluşan sepet ortalama enflasyondan daha da fazla artacaktır. enflasyonun, Türkiye’nin gelir dağılımındaki alt kesim için işleri daha da karmaşık hale getireceğini düşünüyorum. Türkiye dahil birtakım ülkelerdeki hükümetlerin bunu sahiden ciddiye alması gerekiyor. Beşerler işlerini kaybederlerse ya da gelirleri düşer ve besin meblağlarında artış sürerse eşit- “Enflasyon ciddiye alınmalı, eşitsizlikte patlama yaratabilir” sizlikte bir patlama durumu kelam konusu olabilir.
– Türkiye’de koronavirüs devrinde gelir eşitsizliklerinde büyük artış olduğuna dair bir görüş var, dünyada da emsal bir eğilim var mı?
Buna genel bir yanıt vermek kolay değil ancak COVID-19 periyodunda eşitsizliklerinin arttığı açık. Orta ve üst gelir kümesindeki bir hayli kişi konuttan çalışıp rastgele bir gelir kaybı yaşamazken, hizmet dalında çalışanlar ve özgür meslek sahipleri daha fazla etkilendi. Batı Avrupa ve ABD’de, sıklıkla orta sınıfa ve çalışanlara yönelik olarak tarihin en büyük hükümet gelir takviyesi programları uygulandı. Bu sayede ABD, Almanya ve İtalya üzere birtakım ülkelerde pandemi sırasında gelir eşitsizliği fiilen azaldı. Fakat, Türkiye de dahil olmak üzere, hükümetlerin bu kadar büyük gelir takviyesi sağlamadığı ya da sağlayamadığı ülkelerde, çabucak hemen bunu gösteren datalar bulunmasa da gelir ve servet eşitsizliğinin artmış olabileceğini düşünüyorum.
– Koronavirüs daha sonrası devirde uzaktan çalışmanın yaygınlaşacağı düşünülüyor. Ayrıyeten istihdamda artan bir otomasyon beklentisi var. Bunların pandemi daha sonrası gelir dağılımına tesirleri ne olacak?
Uzaktan çalışmanın bir epeyce şeyi değiştireceğini düşünüyorum, bilhassa de Batı Avrupa ve ABD’deki yüksek fiyatlı personellerle rekabet edebilecek daha orta gelirli ülkelerde yaşayan beşerler için. Bunun Batı’da işlerin giderek daha fazla dış kaynak kullanmasına yol açacağını ve güçlü ülkelerdeki orta sınıfl arı daha da olumsuz etkileyeceğini düşünüyorum. Otomasyona gelince; geçmişteki teknolojik değişim devirlerinde de olduğu üzere, emek piyasası bundan etkilenecek. Kimi ekonomistler toplam çalışan sayısının azalmayabileceğini ve hatta yeni teknolojilerle yeni mal ve gereksinimler oluştukça artabileceğini söylese de işlerini kaybedenler olacak. Otomasyonun artması toplam üretkenlik için yeterli haber, fakat işini kaybedecek olan çalışanlar için makûs bir haber.
2000’LERDEKİ GÜÇLÜ BÜYÜME DAHA DÜZGÜN DEĞERLENDİRİLEBİLİRDİ
– Başka gelişmekte olan ülkelerle karşılaştırıldığında Türkiye’deki gelir eşitsizliği hakkında ne düşünüyorsunuz?
Türkiye’de gelir eşitsizliğinin öteki OECD ülkelerine kıyasla yüksek olduğu söylenebilir. OECD ortalama pahası 0,35 olan Gini katsayısı Türkiye için yaklaşık 0,42 düzeyinde. Öteki bir deyişle eşitsizliğin boyutu ABD ile yakın fakat Avrupa ülkelerinden daha fazla. Resmi datalara nazaran, Türkiye’deki gelir eşitsizliği 2007’deki global finans krizine kadar yükselişteydi, lakin ondan sonrasında muhtemelen en üst gelir kümesinde yer alanların finansal krizden olumsuz etkilenmesi niçiniyle azaldı. On yıldır sistematik olarak yıldan yıla artma eğiliminde olan eşitsizliğin son iki yılda daha da artmış olması olası. Dünyadaki eşitsizliğe bakıldığında ise, Türkiye’nin problemlerinin Latin Amerika’daki kadar ağır olduğu söylenemez lakin Türkiye’nin 21. yüzyılın birinci 10 yılındaki kuvvetli büyümesi ile gelir eşitsizliğinin azaltılması ismine epey daha fazlası yapılabilirdi.
yatırım tavsiyesi içermez