Ukrayna’yı işgali nedeni öne sürülerek Rusya’nın dolar ve euro cinsi rezervlerinin dondurulması ve Moskova’nın son senelerda Çin yuanı cinsi rezervlerini artırması, dünyada bir sefer daha ABD dolarını ve merkez bankalarının rezervlerini gündeme taşıdı.
Memleketler arası Para Fonu (IMF), dün “Dolar Hakimiyetinin Görünmeyen Erozyonu: Etkin Çeşitlendiriciler ve Klasik Olmayan Rezerv Para Ünitelerinin Yükselişi” başlıklı bir rapor yayımladı.
Raporda, 1999 yılında yüzde 72 olan ABD dolarının dünyada merkez bankalarının toplam döviz rezervleri ortasındaki hissesinin, 2021’de yüzde 59’a gerilediği açıklandı.
ÇİN YUANINDA SONLU YÜKSELİŞ
Sözcü’den Emre Deveci’nin haberine bakılırsa, uzun yıllardır IMF’de nazaranv alan Türk iktisatçı Serkan Arslanalp’in de müellifleri içinde olduğu çalışmada, dünya genelinde merkez bankalarının döviz rezervlerini farklı para üniteleriyle çeşitlendirme eğilimi ortasında olduğu vurgulandı.
Doların rezervlerdeki hissesi gerilerken euro, İngiliz sterlini ve Japon yeninin hissesinin artmadığına dikkat çekilen raporda, en çok artış gösteren para ünitesinin Çin yuanı olduğu fakat yuanın hissesindeki artışın yavaş ve hudutlu olduğu, yuanın rezervlerdeki hissesinin yalnızca yüzde 2,5 civarında olduğu kaydedildi.
Çin yuanının uzun vakittir ABD dolarına meydan okuduğunun düşünüldüğünü fakat yuanın hissesinin doların hayli gerisinde olduğu, doların hissesi azalırken gorece küçük ülkelerin para ünitelerinin hissesinde da artış olduğu açıklandı.
TÜRKİYE EN YÜKSEK HİSSEYE SAHİP ÜLKE
2020 sonu prestijiyle döviz rezervlerinde klasik olmayan para ünitelerinin hissesi en az yüzde 5 olan 46 ülke olduğunu aktaran IMF, Türkiye’nin 2020 sonu prestijiyle 48,5 milyar dolar olan brüt döviz rezervinin 15,9 milyar dolarlık kısmının klasik olmayan para üniteleri olduğunu, bunun da toplam ortasında yüzde 33’lük hisseye denk geldiğini yazdı.
Yüzde 33’lük hisse, rezervi 5 milyar dolar üstü ülkeler içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nı (TCMB) birinci sıraya taşıdı. Rusya da yüzde 21’lik hisseyle listede üst sıralarda yer aldı.
2020 daha sonraSINDA ARTTI
18 Mart 2022 tarihi prestijiyle 66,5 milyar dolar olan altın hariç brüt döviz rezervinin 23,6 milyar dolarlık kısmı Katar riyali, Çin yuanı ve Birleşik Arap Emirlikleri dirheminden oluşuyor. Bu swapların toplam döviz rezerv ortasındaki hissesi 35,5.
23,6 milyar dolarlık swap ölçüsünün 15 milyar dolarlık kısmı Katar, 6 milyar dolarlık kısmı Çin, 2,5 milyar dolarlık kısmı ise BAE merkez bankası ile yapılan swap (takas) mutabakatlarından geldi.
Güney Kore Merkez Bankası ile 2 milyar dolar pahasında Güney Kore wonu için yapılan swap muahedesi ise çabucak hemen yürürlüğe girmedi. BAE mutabakatı da 4,9 milyar dolar olarak duyuruldu lakin çabucak hemen paranın yarısı hesaba aktarıldı.
TCMB yetkilileri, swap mutabakatlarının emelinin lokal para cinsi ticareti geliştirmek olduğunu söylese de, birfazlaca uzmanın temel maksadın eksi düzeydeki rezervleri yüksek göstermek olduğunu, ikili ticarette swap ile gelen paralara pek dokunulmadığını vurguluyor.
ÖTEKİ PARA ÜNİTELERİ niye ARTIYOR?
IMF’in çalışmasında, klasik olmayan para ünitelerinin döviz rezervlerindeki hissesinin artışında temel olarak üç faktör öne çıkıyor.
Bunlardan biri, dolar, sterlin, euro ve yen haricindeki para ünitelerinin birbirleriyle değişimindeki süreç maliyetlerinin azalması, bu süreçlerde doların aracı olarak kullanılması gereğinin azalması, buna paralel olarak da merkez bankaları içinde swap mutabakatlarının yapılması.
İkinci niye, merkez bankalarının rezerv varlıklarını daha yüksek getiri maksatlı olarak daha faal kullanmaları. Buna paralel olarak da başka para üniteleri cinsinden varlıklara dönük ilgilerinin artması.
Üçüncü niye de, dolar, sterlin, euro ve yen cinsi tahvillerde getiri oranının sıfıra yaklaşması niçiniyle alternatif getiri arayışına girilmesi.
IMF çalışmasında, bu artışta yaptırımların hissesine dair tabir yer almadı.
KANADA VE AVUSTRALYA DOLARI DA YÜKSELİŞTE
2020 sonu prestijiyle merkez bankalarının 8,3 trilyon dolarlık döviz rezervlerinde 1 trilyon 70 milyar dolarlık kısmın klasik olmayan para ünitelerinden oluştuğunu aktaran IMF, bunun yüzde 25’lik kısmının Çin yuanı, yüzde 23’lük kısmının Kanada doları, yüzde 20’lik kısmının ise Avustralya doları olduğunu kaydetti.
Güney Kore wonu yüzde 8’lik hisseyle dördüncü olurken, İsveç kronası yüzde 6’lık hisseyle beşinci, Singapur doları ve Norveç kronası yüzde 5’erlik hisseyle altı ve yedinci, Danimarka kronası yüzde 4’lük hisseyle sekizinci, İsviçre frangı yüzde 2’lik hisseyle dokuzuncu oldu.
Yeni Zelanda ve Hong Kong dolarının hisseleri ise yüzde 1’er olarak belirtildi.
yatırım tavsiyesi içermez
Memleketler arası Para Fonu (IMF), dün “Dolar Hakimiyetinin Görünmeyen Erozyonu: Etkin Çeşitlendiriciler ve Klasik Olmayan Rezerv Para Ünitelerinin Yükselişi” başlıklı bir rapor yayımladı.
Raporda, 1999 yılında yüzde 72 olan ABD dolarının dünyada merkez bankalarının toplam döviz rezervleri ortasındaki hissesinin, 2021’de yüzde 59’a gerilediği açıklandı.
ÇİN YUANINDA SONLU YÜKSELİŞ
Sözcü’den Emre Deveci’nin haberine bakılırsa, uzun yıllardır IMF’de nazaranv alan Türk iktisatçı Serkan Arslanalp’in de müellifleri içinde olduğu çalışmada, dünya genelinde merkez bankalarının döviz rezervlerini farklı para üniteleriyle çeşitlendirme eğilimi ortasında olduğu vurgulandı.
Doların rezervlerdeki hissesi gerilerken euro, İngiliz sterlini ve Japon yeninin hissesinin artmadığına dikkat çekilen raporda, en çok artış gösteren para ünitesinin Çin yuanı olduğu fakat yuanın hissesindeki artışın yavaş ve hudutlu olduğu, yuanın rezervlerdeki hissesinin yalnızca yüzde 2,5 civarında olduğu kaydedildi.
Çin yuanının uzun vakittir ABD dolarına meydan okuduğunun düşünüldüğünü fakat yuanın hissesinin doların hayli gerisinde olduğu, doların hissesi azalırken gorece küçük ülkelerin para ünitelerinin hissesinde da artış olduğu açıklandı.
TÜRKİYE EN YÜKSEK HİSSEYE SAHİP ÜLKE
2020 sonu prestijiyle döviz rezervlerinde klasik olmayan para ünitelerinin hissesi en az yüzde 5 olan 46 ülke olduğunu aktaran IMF, Türkiye’nin 2020 sonu prestijiyle 48,5 milyar dolar olan brüt döviz rezervinin 15,9 milyar dolarlık kısmının klasik olmayan para üniteleri olduğunu, bunun da toplam ortasında yüzde 33’lük hisseye denk geldiğini yazdı.
Yüzde 33’lük hisse, rezervi 5 milyar dolar üstü ülkeler içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nı (TCMB) birinci sıraya taşıdı. Rusya da yüzde 21’lik hisseyle listede üst sıralarda yer aldı.
2020 daha sonraSINDA ARTTI
18 Mart 2022 tarihi prestijiyle 66,5 milyar dolar olan altın hariç brüt döviz rezervinin 23,6 milyar dolarlık kısmı Katar riyali, Çin yuanı ve Birleşik Arap Emirlikleri dirheminden oluşuyor. Bu swapların toplam döviz rezerv ortasındaki hissesi 35,5.
23,6 milyar dolarlık swap ölçüsünün 15 milyar dolarlık kısmı Katar, 6 milyar dolarlık kısmı Çin, 2,5 milyar dolarlık kısmı ise BAE merkez bankası ile yapılan swap (takas) mutabakatlarından geldi.
Güney Kore Merkez Bankası ile 2 milyar dolar pahasında Güney Kore wonu için yapılan swap muahedesi ise çabucak hemen yürürlüğe girmedi. BAE mutabakatı da 4,9 milyar dolar olarak duyuruldu lakin çabucak hemen paranın yarısı hesaba aktarıldı.
TCMB yetkilileri, swap mutabakatlarının emelinin lokal para cinsi ticareti geliştirmek olduğunu söylese de, birfazlaca uzmanın temel maksadın eksi düzeydeki rezervleri yüksek göstermek olduğunu, ikili ticarette swap ile gelen paralara pek dokunulmadığını vurguluyor.
ÖTEKİ PARA ÜNİTELERİ niye ARTIYOR?
IMF’in çalışmasında, klasik olmayan para ünitelerinin döviz rezervlerindeki hissesinin artışında temel olarak üç faktör öne çıkıyor.
Bunlardan biri, dolar, sterlin, euro ve yen haricindeki para ünitelerinin birbirleriyle değişimindeki süreç maliyetlerinin azalması, bu süreçlerde doların aracı olarak kullanılması gereğinin azalması, buna paralel olarak da merkez bankaları içinde swap mutabakatlarının yapılması.
İkinci niye, merkez bankalarının rezerv varlıklarını daha yüksek getiri maksatlı olarak daha faal kullanmaları. Buna paralel olarak da başka para üniteleri cinsinden varlıklara dönük ilgilerinin artması.
Üçüncü niye de, dolar, sterlin, euro ve yen cinsi tahvillerde getiri oranının sıfıra yaklaşması niçiniyle alternatif getiri arayışına girilmesi.
IMF çalışmasında, bu artışta yaptırımların hissesine dair tabir yer almadı.
KANADA VE AVUSTRALYA DOLARI DA YÜKSELİŞTE
2020 sonu prestijiyle merkez bankalarının 8,3 trilyon dolarlık döviz rezervlerinde 1 trilyon 70 milyar dolarlık kısmın klasik olmayan para ünitelerinden oluştuğunu aktaran IMF, bunun yüzde 25’lik kısmının Çin yuanı, yüzde 23’lük kısmının Kanada doları, yüzde 20’lik kısmının ise Avustralya doları olduğunu kaydetti.
Güney Kore wonu yüzde 8’lik hisseyle dördüncü olurken, İsveç kronası yüzde 6’lık hisseyle beşinci, Singapur doları ve Norveç kronası yüzde 5’erlik hisseyle altı ve yedinci, Danimarka kronası yüzde 4’lük hisseyle sekizinci, İsviçre frangı yüzde 2’lik hisseyle dokuzuncu oldu.
Yeni Zelanda ve Hong Kong dolarının hisseleri ise yüzde 1’er olarak belirtildi.
yatırım tavsiyesi içermez