CHP İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, haftalık kıymetlendirme raporunu bugün yayınladı. Toprak, raporunda şekerden ete kadar biroldukça temel besin unsurlarına gelen artırımları, Rusya ve Ukrayna savaşını kıymetlendirdi.
Toprak’ın raporundaki ana başlıklar şu biçimde:
GENÇLERE YURT DIŞI SEYAHAT TAVSİYELERİ
Gençlere fırsat buldukça bol ölçüde yurt dışına seyahat etmelerini, yanlarında kesinlikle okumak için basılı kitap bulundurmalarını tavsiye eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, gençlerin meselelerinden bihaber olduğunu gösterdi. Akaryakıt artırımlarından daha sonra şehirlerarası otobüs seyahati bile lüks olurken, gençlere uçakla yurt dışına seyahat etmeyi önermek, milyonlarca gençle alay etmektir. Arka arda yapılan akaryakıt artırımlarıyla şehirlerarası otobüs biletleri 400-500 TL’ye çıkarken, kendi ülkesinde seyahat etmesi olanaksız hale gelen gençlere yurt dışına seyahat tavsiyesinde bulunmak, ülke gençlerinin ortasında bulunduğu şartlar konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ve başında bulunduğu iktidarın gerçeklerden koptuğunun, olan bitenden bihaber olduğunun delilidir.
KDV İNDİRİMİNİN AKABİNDE ARTIRIM
Nisan ayının birinci gününden itibaren peş peşe elektrik, doğalgaz, et, şeker, un artırımları ‘müjde’ üzere yürürlüğe konuldu. Şubatta besin hususlarında KDV’yi yüzde 8’den 1’e düşürüp 7 puan indirim yapan iktidar, akabinde ete-şekere-una bu indirimin 10 katına varan artırımlar yaparak indirimi sıfırladı. Ramazan pidesi bir fazlaca vilayette 7,5-10 TL’den satılıyor. TMO’nun un fiyatlarına yüzde 22 artırım yapmasıyla bir arada yakında un, ekmek, makarna başta olmak üzere tüm unlu besinlerin, mamullerin fiyatlarında yeni artışlar olacak. Şubat ayında et, süt, yumurta, un vb. temel besin hususlarında KDV oranını yüzde 8’den yüzde 1’e düşürdüler. Akabinde KDV indirimleri etiketlere yansımazsa ağır para cezaları kesme tehdidinde bulundular. Lakin aslına bakarsan bir epeyce besin hususunun fiyatı aylardır devasa yükseklikte oranlarda zamlandığı için bu KDV indirimlerinin hiç bir tesiri olmadığı üzere şubat ayında yıllık enflasyon yüzde 54,4’e yükseldi.
FAİZ SİYASETİ KİME HİZMET EDİYOR
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın nas ve inatla “faiz indirimi” sonucu yardımıyla bankalar faiz kârlarını iki ayda yüzde 323 artırdı. 2021’in Ocak-Şubat periyodunda 9,2 milyar TL olan kârları bu yılın tıpkı periyodunda 38,9 milyar TL’ye yükseldi. Merkez Bankası’nın (MB) yüzde 14 faizle fonladığı bankalar bu kaynağı iki kata varan faizlerle kullandırarak rekor kâr elde etmeye devam ediyor. Merkez Bankası’nın yüzde 14 faizle fonladığı bankacılık dalı bu kaynakları yüzde 26 faizle hazineye borç vererek, yüzde 26-30 faizle ticari kredi olarak kullandırarak Cumhurbaşkanı Erdoğan yardımıyla bugüne kadar görmediği faiz hasılatları elde ediyor. BDDK sayılarına da yansıyan bu datalar Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faiz tezinin ve MB’ye uygulattığı faiz siyasetinin kime hizmet ettiğini somut biçimde ortaya koyuyor.
EN UCUZ İŞ GÜCÜ TÜRKİYE’DE
Türkiye, saatlik 3,7 Euro ile Avrupa’da en ucuz işgücü ülkesi, ucuz emek cenneti haline geldi. Taban fiyata yüzde 50 artırım yapmakla övünen iktidarın uyguladığı yeni ekonomik modeli niye birinci başta ‘Çin Modeli’ olarak isimlendirdiği ve reaksiyonlar üzerine Türkiye modeline döndüğü bu biçimdece daha yeterli anlaşılıyor. Eurostat tarafınca açıklanan mukayeseli işgücü maliyetlerine ait son sayılar, “en ucuz” işgücünün Türkiye’de olduğunu gösteriyor. AK Parti’nin iktidara geldiği 2002 yılında ağır ekonomik krize karşın Türkiye’de kişi başına düşen ulusal gelir 3688 dolar ile 1,4 milyar nüfuslu ucuz işgücü avantajını kullanan Çin’in 1149 dolarlık kişi başı ulusal gelirinin üç katından fazlaydı. Bu sayılar AK Parti iktidarlarıyla Türkiye’de işgücünün Çin’den de ucuz hale getirildiğini ve süratle yoksullaşıldığını gösteriyor.
ŞEKERDE KASVET
Şeker fabrikalarının peş peşe özelleştirilmesi, şeker pancarı üretimine kota getirilerek üreticinin mağdur edilip üretimden koparılması, pancar üretimini geriletti. senelerca kırmızı et ve canlı hayvan ithaliyle yerli besiciyi tükenme noktasına getiren iktidarın uyguladığı siyasetler; bir epeyce eserde dışa bağımlılığın, kendine yetersizliğin ve artık de kıtlığın tabanını hazırladı. Türkiye şeker pancarı üretiminde dünyada beşinci sırada iken artık fazlaca gerilere gittiği yetmezmiş üzere şeker üretiminde 13. geriledi. Türkiye şeker pancarı ve şekeri üretiminde öbür hiç bir eserde olmadığı kadar yüzde 100 kendi kendine kâfi pozisyonda iken 2018’de başlatılan özelleştirmeler, pancar kotaları, kontratlı üretici modeliyle pancar üretimi üç yılda yüzde 20’nin üzerinde geriledi. Türkşeker uygulanan bu yanlış siyasetlerle ve özelleştirmeler daha sonrası 2019’da 969 milyon, 2020’de 970 milyon lira ziyan etti. Muhtemelen 2021 bilançosu belirtildiğında 1 milyar liranın çok üzerinde bir ziyan açıklayacak. Şeker pancarında yeni hasadın eylül ayında yapılacağı göz önünde tutulduğunda, önümüzdeki 6 ay boyunca şekerde meşakkatin ve yoklukların süreceğini, eser kıtlığı niçiniyle meblağların sıkça zamlanacağını, şekerin güzelce değerleneceğini öngörmekteyim.
TÜRKİYE’DEKİ FİYAT ARTIŞININ niçinİ ÖNGÖRÜSÜZ PARA SİYASETLERİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan 1915 Çanakkale Köprüsü’nde 15 Euro KDV olarak açıklanan geçiş fiyatını indirimli olarak 200 ‘liracık’ formunda söz ederken, Türkiye’de hala tedavüldeki en büyük banknotun 200 TL olduğunu unutmuş görünüyor. Savaş niçiniyle global petrol ve doğalgaz fiyatları, güç meblağları arttı lakin Türkiye’deki artış öteki ülkelerdeki artışın kat kat üzerinde. Cumhurbaşkanı Erdoğan akaryakıt artırımlarının zarurî olarak yapıldığını, tüm dünyada tablonun bu biçimde olduğunu öne sürüyor. halbuki gerçek büsbütün farklı. bir epeyce eserin, mal ve hizmetin fiyatının fahiş biçimde daima artmasının ve bunun da enflasyonu üst çekmesinin gerisinde TL’yi değersizleştiren yanlış ve öngörüsüz para siyasetleri yatıyor.
yatırım tavsiyesi içermez
Toprak’ın raporundaki ana başlıklar şu biçimde:
GENÇLERE YURT DIŞI SEYAHAT TAVSİYELERİ
Gençlere fırsat buldukça bol ölçüde yurt dışına seyahat etmelerini, yanlarında kesinlikle okumak için basılı kitap bulundurmalarını tavsiye eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, gençlerin meselelerinden bihaber olduğunu gösterdi. Akaryakıt artırımlarından daha sonra şehirlerarası otobüs seyahati bile lüks olurken, gençlere uçakla yurt dışına seyahat etmeyi önermek, milyonlarca gençle alay etmektir. Arka arda yapılan akaryakıt artırımlarıyla şehirlerarası otobüs biletleri 400-500 TL’ye çıkarken, kendi ülkesinde seyahat etmesi olanaksız hale gelen gençlere yurt dışına seyahat tavsiyesinde bulunmak, ülke gençlerinin ortasında bulunduğu şartlar konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ve başında bulunduğu iktidarın gerçeklerden koptuğunun, olan bitenden bihaber olduğunun delilidir.
KDV İNDİRİMİNİN AKABİNDE ARTIRIM
Nisan ayının birinci gününden itibaren peş peşe elektrik, doğalgaz, et, şeker, un artırımları ‘müjde’ üzere yürürlüğe konuldu. Şubatta besin hususlarında KDV’yi yüzde 8’den 1’e düşürüp 7 puan indirim yapan iktidar, akabinde ete-şekere-una bu indirimin 10 katına varan artırımlar yaparak indirimi sıfırladı. Ramazan pidesi bir fazlaca vilayette 7,5-10 TL’den satılıyor. TMO’nun un fiyatlarına yüzde 22 artırım yapmasıyla bir arada yakında un, ekmek, makarna başta olmak üzere tüm unlu besinlerin, mamullerin fiyatlarında yeni artışlar olacak. Şubat ayında et, süt, yumurta, un vb. temel besin hususlarında KDV oranını yüzde 8’den yüzde 1’e düşürdüler. Akabinde KDV indirimleri etiketlere yansımazsa ağır para cezaları kesme tehdidinde bulundular. Lakin aslına bakarsan bir epeyce besin hususunun fiyatı aylardır devasa yükseklikte oranlarda zamlandığı için bu KDV indirimlerinin hiç bir tesiri olmadığı üzere şubat ayında yıllık enflasyon yüzde 54,4’e yükseldi.
FAİZ SİYASETİ KİME HİZMET EDİYOR
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın nas ve inatla “faiz indirimi” sonucu yardımıyla bankalar faiz kârlarını iki ayda yüzde 323 artırdı. 2021’in Ocak-Şubat periyodunda 9,2 milyar TL olan kârları bu yılın tıpkı periyodunda 38,9 milyar TL’ye yükseldi. Merkez Bankası’nın (MB) yüzde 14 faizle fonladığı bankalar bu kaynağı iki kata varan faizlerle kullandırarak rekor kâr elde etmeye devam ediyor. Merkez Bankası’nın yüzde 14 faizle fonladığı bankacılık dalı bu kaynakları yüzde 26 faizle hazineye borç vererek, yüzde 26-30 faizle ticari kredi olarak kullandırarak Cumhurbaşkanı Erdoğan yardımıyla bugüne kadar görmediği faiz hasılatları elde ediyor. BDDK sayılarına da yansıyan bu datalar Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faiz tezinin ve MB’ye uygulattığı faiz siyasetinin kime hizmet ettiğini somut biçimde ortaya koyuyor.
EN UCUZ İŞ GÜCÜ TÜRKİYE’DE
Türkiye, saatlik 3,7 Euro ile Avrupa’da en ucuz işgücü ülkesi, ucuz emek cenneti haline geldi. Taban fiyata yüzde 50 artırım yapmakla övünen iktidarın uyguladığı yeni ekonomik modeli niye birinci başta ‘Çin Modeli’ olarak isimlendirdiği ve reaksiyonlar üzerine Türkiye modeline döndüğü bu biçimdece daha yeterli anlaşılıyor. Eurostat tarafınca açıklanan mukayeseli işgücü maliyetlerine ait son sayılar, “en ucuz” işgücünün Türkiye’de olduğunu gösteriyor. AK Parti’nin iktidara geldiği 2002 yılında ağır ekonomik krize karşın Türkiye’de kişi başına düşen ulusal gelir 3688 dolar ile 1,4 milyar nüfuslu ucuz işgücü avantajını kullanan Çin’in 1149 dolarlık kişi başı ulusal gelirinin üç katından fazlaydı. Bu sayılar AK Parti iktidarlarıyla Türkiye’de işgücünün Çin’den de ucuz hale getirildiğini ve süratle yoksullaşıldığını gösteriyor.
ŞEKERDE KASVET
Şeker fabrikalarının peş peşe özelleştirilmesi, şeker pancarı üretimine kota getirilerek üreticinin mağdur edilip üretimden koparılması, pancar üretimini geriletti. senelerca kırmızı et ve canlı hayvan ithaliyle yerli besiciyi tükenme noktasına getiren iktidarın uyguladığı siyasetler; bir epeyce eserde dışa bağımlılığın, kendine yetersizliğin ve artık de kıtlığın tabanını hazırladı. Türkiye şeker pancarı üretiminde dünyada beşinci sırada iken artık fazlaca gerilere gittiği yetmezmiş üzere şeker üretiminde 13. geriledi. Türkiye şeker pancarı ve şekeri üretiminde öbür hiç bir eserde olmadığı kadar yüzde 100 kendi kendine kâfi pozisyonda iken 2018’de başlatılan özelleştirmeler, pancar kotaları, kontratlı üretici modeliyle pancar üretimi üç yılda yüzde 20’nin üzerinde geriledi. Türkşeker uygulanan bu yanlış siyasetlerle ve özelleştirmeler daha sonrası 2019’da 969 milyon, 2020’de 970 milyon lira ziyan etti. Muhtemelen 2021 bilançosu belirtildiğında 1 milyar liranın çok üzerinde bir ziyan açıklayacak. Şeker pancarında yeni hasadın eylül ayında yapılacağı göz önünde tutulduğunda, önümüzdeki 6 ay boyunca şekerde meşakkatin ve yoklukların süreceğini, eser kıtlığı niçiniyle meblağların sıkça zamlanacağını, şekerin güzelce değerleneceğini öngörmekteyim.
TÜRKİYE’DEKİ FİYAT ARTIŞININ niçinİ ÖNGÖRÜSÜZ PARA SİYASETLERİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan 1915 Çanakkale Köprüsü’nde 15 Euro KDV olarak açıklanan geçiş fiyatını indirimli olarak 200 ‘liracık’ formunda söz ederken, Türkiye’de hala tedavüldeki en büyük banknotun 200 TL olduğunu unutmuş görünüyor. Savaş niçiniyle global petrol ve doğalgaz fiyatları, güç meblağları arttı lakin Türkiye’deki artış öteki ülkelerdeki artışın kat kat üzerinde. Cumhurbaşkanı Erdoğan akaryakıt artırımlarının zarurî olarak yapıldığını, tüm dünyada tablonun bu biçimde olduğunu öne sürüyor. halbuki gerçek büsbütün farklı. bir epeyce eserin, mal ve hizmetin fiyatının fahiş biçimde daima artmasının ve bunun da enflasyonu üst çekmesinin gerisinde TL’yi değersizleştiren yanlış ve öngörüsüz para siyasetleri yatıyor.
yatırım tavsiyesi içermez