GÜLAY FAZİLETLİ
Bugüne kadar yapılan teşebbüsler başarılı bir sonuç vermedi lakin bir daha de projeler devam ediyor. 2018 yılında ‘Kripto kent projesi’ olarak tanıtılan Bitcointopia Morgan Rockwell, kripto dünyasında bilinen ismiyle Morgan Rockcoons’un projesiydi. Rockcoons, “Geleceğin kripto para krallığını kuruyorum” diyerek yola çıktı. Rockwell’in şirketi ABD Nevada’daki bir adayı 0.5 bitcoin’e (BTC), iki adayı 1 BTC, üç adayı da 1.4 BTC’ye satışa çıkardı. Rockwell bölgedeki bine yakın adayı bu türlü satışa çıkardı lakin sorun şuydu, Rockwell bu adalardan yalnızca 4-5 adedine sahipti. Doğal ki proje suya düştü ve ‘akıllı’ teşebbüsçü mahpus cezasına çarptırıldı.
Bitcoin krallığı kurup ‘yeni çağın’ ülkesinde yaşama hayalleri yalnızca kara kesimiyle hudutlu kalmadı. 2020 yılında üç deniz ve kripto para tutkunu Grant Romundt, Rüdiger Koch ve Chad Elwartowski, 1991 yılında inşa edilmiş olan 245 metrelik Pasifik Şafağı isimli bir yolcu gemisini 9.5 milyon dolara satın aldı. Hedefleri gemiyi Panama’ya götürmek ve yalnızca kripto para üniteleriyle ticaret yapan yeni bir toplumun merkezini deniz üzerinde inşa etmekti. Geminin ismini Bitcoin’in gizemli mucidi/mucitleri Satoshi Nakamoto’ya hürmetle MS Satoshi olarak değiştirdiler.
Geminin, kendileri üzere insanlara konut sahipliği yapacağını umuyorlardı… Dijital göçebeler, bitcoin zenginleri ve yeni bir ‘ülkede’ yaşamak isteyenler… Plan Panama hükümetinin dayanağını de aldı, bu teşebbüsün turizmi canlandıracağı düşünülüyordu. Gemi su üstündeki iki tünelle tarım, üretim ve park yeri için tasarlanmış yüzen platformlara bağlanacaktı. Tüm proje havadan bitcoin’in ‘B’si üzere görünecekti.
Gemi Güney Kıbrıs’tan Panama’ya yanlışsız hareket edecekti ve 777 kabin seyahat sırasında açık artırmayla satılacaktı. 2021 yılında macerasına başlayan gemi, Panama’ya hakikat ilerlerken konuttaki hesapların çarşıya pek uymadığı da ortaya çıktı. Yatırımcılar Panama hükümetinin geminin ülke sularında kalıcı olarak demirlemesine müsaade vereceği hayal ediliyordu lakin Panama geminin kıyılarında demirlemesine mutlu olsa da MS Satoshi ‘yüzen bir ülke’ değil ‘gemi’ olarak kabul edilecek ve kurallara uyması gerekecekti. Sonuç olarak gemi satıldı ismi bir daha değişti artık de bu ay ortasında Karadağ’dan Hamburg’a birinci yolcu seferini yapmaya hazırlanıyor. Yani proje tam olarak suya düştü!
Orta Amerika’ya akın!
Kripto milyonerleri artık de kendi kentlerini inşa etmek için Orta Amerika’ya para akıtıyor. El Salvador’un kripto para meraklısı devlet lideri Nayib Bukale –ki Eylül 2021’de El Salvador bitcoin’i yasal para ilan eden birinci ülke oldu- ülkede izole bir ‘Bitcoin şehri’ kurmayı planlıyor. El Salvador’da ‘Körfezin Muhafızı’ olarak bilinen Conchagua Yanardağı yakınındaki El Espiritu la Montana’da (Dağ ruhu) inşa edilmesi planlanan kent nefes kesici bir görünüme sahip. Bukele, Kasım 2021’de yanardağın ışıltılı bir bitcoin kentine konut sahipliği yapacağını duyurdu. Hükümetin paylaştığı görsellere göre ‘B’ formundaki merkezi bir plazadan çıkan dairesel bir yerleşim planı görülüyor. Planlara göre mahallî iktisat bitcoin üzerinden olacak. Kent yanardağdan gelen jeoteremal enerjiyi kullanacak. Konut sakinlerinin ödeyeceği tek vergi satın aldıkları mal ve hizmetler üzerinden olacak. Bukele ‘Bitcoin City’yi deklare ettiktan üç gün daha sonra hükümet bölgedeki arazinin kamulaştırılmasına müsaade verecek yeni bir yasa çıkardı.
El Salvador kenti finanse etmek için bir milyar dolarlık ‘volkan tahvilleri’ satıyor. Tahvillerden elde edilecek gelirin yarısı Bitcoin City’ye gidecek, devlet öteki yarısıyla da bitcoin satın alacak. Şayet planlar tutarsa dünyanın birinci kripto kenti kurulmuş olacak. Orta Amerika uzun bir ‘ekonomik sömürü’ geçmişine sahip, kripto kent de yabancı yatırımcılar için ağız sulandıran yeni bir kaynak olabilir!
Honduras’ta da benzeri bir gelişme devam ediyor lakin halkın reaksiyonu bu projenin geleceğini tehlikeye atabilir.
Kripto para taraftarları yüzlerce bitcoin kenti yaratmayı umuyor. Bu ‘bitcoin kaleleri’ ütopyası ne kadar gerçekleşir şimdilik net değil. Tahminen fazlaca da uzak olmayan bir gelecekte birileri kripto paralarıyla yeni çağın hayat biçimini şekillendirirken biz hala elektrik faturalarını konuşuyor oluruz!
DİĞERİ OLMA KENDİN OL!
Z neslinin yeni tutkusu BeReal! 2020 yılında Fransız yazılımcı Alexis Barreyat tarafınca geliştirilen toplumsal medya uygulaması giderek popülerliğini artırıyor. BeReal yılın birinci çeyreğinde yüzde 315 büyüme gösterdi. App Store’da toplumsal ağ kategorisinde de ikinci sırada. Milyonlarca dolar yatırım alan BeReal, öteki toplumsal medya uygulamalarından biraz farklı. Gençler içinde ‘hit’ olan BeReal, rastgele bir vakitte fotoğraf çekip arkadaşlarınızla paylaşmanızı isteyen bir bildirim gönderiyor. Paylaşımı yapmak için yalnızca iki dakikanız var. Şayet paylaşım yapmayayım, etrafta kim, ne göndermiş bakayım diyorsanız hayal kırıklığına uğrarsınız zira diğerlerinin fotoğraflarını bakılırsabilmek için paylaşım yapmanız gerekiyor. Tiktok ve Instagram’dan farklı olarak, içerikler her gün ana sayfadan siliniyor.
BeReal’in yaklaşık 7 milyon kullanıcısı var. Uygulama hiç bir fotoğraf filtresine müsaade vermiyor. Yani o denli iki filtre attırayım, kendim üzere değil olmak istediğim üzere görüneyim diyenler için değil. Bu uygulamada reklam yok, görünür takipçi sayısı da yok, yani aman şu kadar tık almışım, takipçi gelmiş gitmiş baskısı hissetmiyorsunuz. BeReal’in ‘gönderi’ konusundaki sonlu yaklaşımı öteki toplumsal medya uygulamalarına farklı bir alternatif sunuyor. Vakit geldiğinde fotoğrafınızı paylaşın, şöyleki bir etrafa bakın ve daha sonra ömrünüzü yaşayın felsefesi! Emel, gerçek hayatı arkadaşlarla paylaşmak.
Kullanıcılar ve toplumsal medya uzmanları, BeReal’in özgünlüğü niçiniyle de tuttuğunu düşünüyor. Hatırlarsanız birkaç hafta evvel yazdığım, fenomen oyun Wordle da (günde bir kere oynanabilen söz bulma oyunu) tıpkı mantığa dayanıyor.
Kimilerine göre BeReal’in süratli yükselişi devam etmeyecek Yo ve Frontback üzere, bir vakit içinder çok tanınan olan uygulamalar üzere yok olup gidecek.
Z jenerasyonu içinde süratle yayılan BeReal, sayısız paylaşıma müsaade veren, her türlü filtreyle kullanıcıların ‘oldukları’ üzere değil ‘ideallerindeki kişi’ üzere görünmelerini destekleyen, ortasında saatler geçirilen uygulamalar içinde nasıl bir yere oturacak bakılırsaceğiz.
NETFLİX SIKINTI vakit içindeRDAN GEÇİYOR
Netflix 10 yıldır görüntü akış platformların başkanıydı. Kullanıcılar Netflix’teki dizileri izlemek için sabahlara kadar ekran karşısında kaldı. Hele de karantinaların yaşandığı pandemi periyodunda en büyük cümbüş kaynağı oldu. Fakat son günlerde Netflix için tehlike çanları çalmaya başladı. Yılın birinci çeyreğinde 2 milyon abone daha eklemeyi planlayan şirket 200 bin abone kaybetti, payları de yüzde 32 düştü, olağan ki yatırımcıları da diken üzerinde.
Abonelik meblağlarına artırım yapan Netflix, parola paylaşımına da sınırlama getirmeyi planlıyor. Dünya çapında 100 milyon kullanıcı bir oburunun parolasını kullanıyor, yani küsecek kullanıcı sayısı fazlaca fazla. Netflix’in büyümesine yardımcı olan ‘paylaşım’ fenomenini yıkmaya çalışmasının gerisinde daha epey para kazanmak var kuşkusuz fakat bunlar şirket için tehlikeli sular. Kovid-19 önlemlerinin birçok kaldırıldığı için beşerler artık daha epey dışarıda vakit geçiriyor ve ekrana ayrılan müddet azalıyor.
Bir öteki gelişme de rakiplerin sayısının artması. Amazon, Disney, Apple, Hulu, HBO görüntü akış hizmeti sunan başka büyük oyuncular. bir süre önceye kadar Hollywood, Netflix’in tonlarca eski sinema ve diziyi platformunda kullanımına müsaade veriyordu. Lakin artık büyük sinema ve TV şirketleri Netflix’e verdikleri bir fazlaca üretimi geri aldılar ve kendi platformlarına koydular. Üstelik yeni projelerle de Netflix’le rekabet ediyorlar.
Bugüne kadar yapılan teşebbüsler başarılı bir sonuç vermedi lakin bir daha de projeler devam ediyor. 2018 yılında ‘Kripto kent projesi’ olarak tanıtılan Bitcointopia Morgan Rockwell, kripto dünyasında bilinen ismiyle Morgan Rockcoons’un projesiydi. Rockcoons, “Geleceğin kripto para krallığını kuruyorum” diyerek yola çıktı. Rockwell’in şirketi ABD Nevada’daki bir adayı 0.5 bitcoin’e (BTC), iki adayı 1 BTC, üç adayı da 1.4 BTC’ye satışa çıkardı. Rockwell bölgedeki bine yakın adayı bu türlü satışa çıkardı lakin sorun şuydu, Rockwell bu adalardan yalnızca 4-5 adedine sahipti. Doğal ki proje suya düştü ve ‘akıllı’ teşebbüsçü mahpus cezasına çarptırıldı.
Bitcoin krallığı kurup ‘yeni çağın’ ülkesinde yaşama hayalleri yalnızca kara kesimiyle hudutlu kalmadı. 2020 yılında üç deniz ve kripto para tutkunu Grant Romundt, Rüdiger Koch ve Chad Elwartowski, 1991 yılında inşa edilmiş olan 245 metrelik Pasifik Şafağı isimli bir yolcu gemisini 9.5 milyon dolara satın aldı. Hedefleri gemiyi Panama’ya götürmek ve yalnızca kripto para üniteleriyle ticaret yapan yeni bir toplumun merkezini deniz üzerinde inşa etmekti. Geminin ismini Bitcoin’in gizemli mucidi/mucitleri Satoshi Nakamoto’ya hürmetle MS Satoshi olarak değiştirdiler.
Geminin, kendileri üzere insanlara konut sahipliği yapacağını umuyorlardı… Dijital göçebeler, bitcoin zenginleri ve yeni bir ‘ülkede’ yaşamak isteyenler… Plan Panama hükümetinin dayanağını de aldı, bu teşebbüsün turizmi canlandıracağı düşünülüyordu. Gemi su üstündeki iki tünelle tarım, üretim ve park yeri için tasarlanmış yüzen platformlara bağlanacaktı. Tüm proje havadan bitcoin’in ‘B’si üzere görünecekti.
Gemi Güney Kıbrıs’tan Panama’ya yanlışsız hareket edecekti ve 777 kabin seyahat sırasında açık artırmayla satılacaktı. 2021 yılında macerasına başlayan gemi, Panama’ya hakikat ilerlerken konuttaki hesapların çarşıya pek uymadığı da ortaya çıktı. Yatırımcılar Panama hükümetinin geminin ülke sularında kalıcı olarak demirlemesine müsaade vereceği hayal ediliyordu lakin Panama geminin kıyılarında demirlemesine mutlu olsa da MS Satoshi ‘yüzen bir ülke’ değil ‘gemi’ olarak kabul edilecek ve kurallara uyması gerekecekti. Sonuç olarak gemi satıldı ismi bir daha değişti artık de bu ay ortasında Karadağ’dan Hamburg’a birinci yolcu seferini yapmaya hazırlanıyor. Yani proje tam olarak suya düştü!
Orta Amerika’ya akın!
Kripto milyonerleri artık de kendi kentlerini inşa etmek için Orta Amerika’ya para akıtıyor. El Salvador’un kripto para meraklısı devlet lideri Nayib Bukale –ki Eylül 2021’de El Salvador bitcoin’i yasal para ilan eden birinci ülke oldu- ülkede izole bir ‘Bitcoin şehri’ kurmayı planlıyor. El Salvador’da ‘Körfezin Muhafızı’ olarak bilinen Conchagua Yanardağı yakınındaki El Espiritu la Montana’da (Dağ ruhu) inşa edilmesi planlanan kent nefes kesici bir görünüme sahip. Bukele, Kasım 2021’de yanardağın ışıltılı bir bitcoin kentine konut sahipliği yapacağını duyurdu. Hükümetin paylaştığı görsellere göre ‘B’ formundaki merkezi bir plazadan çıkan dairesel bir yerleşim planı görülüyor. Planlara göre mahallî iktisat bitcoin üzerinden olacak. Kent yanardağdan gelen jeoteremal enerjiyi kullanacak. Konut sakinlerinin ödeyeceği tek vergi satın aldıkları mal ve hizmetler üzerinden olacak. Bukele ‘Bitcoin City’yi deklare ettiktan üç gün daha sonra hükümet bölgedeki arazinin kamulaştırılmasına müsaade verecek yeni bir yasa çıkardı.
El Salvador kenti finanse etmek için bir milyar dolarlık ‘volkan tahvilleri’ satıyor. Tahvillerden elde edilecek gelirin yarısı Bitcoin City’ye gidecek, devlet öteki yarısıyla da bitcoin satın alacak. Şayet planlar tutarsa dünyanın birinci kripto kenti kurulmuş olacak. Orta Amerika uzun bir ‘ekonomik sömürü’ geçmişine sahip, kripto kent de yabancı yatırımcılar için ağız sulandıran yeni bir kaynak olabilir!
Honduras’ta da benzeri bir gelişme devam ediyor lakin halkın reaksiyonu bu projenin geleceğini tehlikeye atabilir.
Kripto para taraftarları yüzlerce bitcoin kenti yaratmayı umuyor. Bu ‘bitcoin kaleleri’ ütopyası ne kadar gerçekleşir şimdilik net değil. Tahminen fazlaca da uzak olmayan bir gelecekte birileri kripto paralarıyla yeni çağın hayat biçimini şekillendirirken biz hala elektrik faturalarını konuşuyor oluruz!
DİĞERİ OLMA KENDİN OL!
Z neslinin yeni tutkusu BeReal! 2020 yılında Fransız yazılımcı Alexis Barreyat tarafınca geliştirilen toplumsal medya uygulaması giderek popülerliğini artırıyor. BeReal yılın birinci çeyreğinde yüzde 315 büyüme gösterdi. App Store’da toplumsal ağ kategorisinde de ikinci sırada. Milyonlarca dolar yatırım alan BeReal, öteki toplumsal medya uygulamalarından biraz farklı. Gençler içinde ‘hit’ olan BeReal, rastgele bir vakitte fotoğraf çekip arkadaşlarınızla paylaşmanızı isteyen bir bildirim gönderiyor. Paylaşımı yapmak için yalnızca iki dakikanız var. Şayet paylaşım yapmayayım, etrafta kim, ne göndermiş bakayım diyorsanız hayal kırıklığına uğrarsınız zira diğerlerinin fotoğraflarını bakılırsabilmek için paylaşım yapmanız gerekiyor. Tiktok ve Instagram’dan farklı olarak, içerikler her gün ana sayfadan siliniyor.
BeReal’in yaklaşık 7 milyon kullanıcısı var. Uygulama hiç bir fotoğraf filtresine müsaade vermiyor. Yani o denli iki filtre attırayım, kendim üzere değil olmak istediğim üzere görüneyim diyenler için değil. Bu uygulamada reklam yok, görünür takipçi sayısı da yok, yani aman şu kadar tık almışım, takipçi gelmiş gitmiş baskısı hissetmiyorsunuz. BeReal’in ‘gönderi’ konusundaki sonlu yaklaşımı öteki toplumsal medya uygulamalarına farklı bir alternatif sunuyor. Vakit geldiğinde fotoğrafınızı paylaşın, şöyleki bir etrafa bakın ve daha sonra ömrünüzü yaşayın felsefesi! Emel, gerçek hayatı arkadaşlarla paylaşmak.
Kullanıcılar ve toplumsal medya uzmanları, BeReal’in özgünlüğü niçiniyle de tuttuğunu düşünüyor. Hatırlarsanız birkaç hafta evvel yazdığım, fenomen oyun Wordle da (günde bir kere oynanabilen söz bulma oyunu) tıpkı mantığa dayanıyor.
Kimilerine göre BeReal’in süratli yükselişi devam etmeyecek Yo ve Frontback üzere, bir vakit içinder çok tanınan olan uygulamalar üzere yok olup gidecek.
Z jenerasyonu içinde süratle yayılan BeReal, sayısız paylaşıma müsaade veren, her türlü filtreyle kullanıcıların ‘oldukları’ üzere değil ‘ideallerindeki kişi’ üzere görünmelerini destekleyen, ortasında saatler geçirilen uygulamalar içinde nasıl bir yere oturacak bakılırsaceğiz.
NETFLİX SIKINTI vakit içindeRDAN GEÇİYOR
Netflix 10 yıldır görüntü akış platformların başkanıydı. Kullanıcılar Netflix’teki dizileri izlemek için sabahlara kadar ekran karşısında kaldı. Hele de karantinaların yaşandığı pandemi periyodunda en büyük cümbüş kaynağı oldu. Fakat son günlerde Netflix için tehlike çanları çalmaya başladı. Yılın birinci çeyreğinde 2 milyon abone daha eklemeyi planlayan şirket 200 bin abone kaybetti, payları de yüzde 32 düştü, olağan ki yatırımcıları da diken üzerinde.
Abonelik meblağlarına artırım yapan Netflix, parola paylaşımına da sınırlama getirmeyi planlıyor. Dünya çapında 100 milyon kullanıcı bir oburunun parolasını kullanıyor, yani küsecek kullanıcı sayısı fazlaca fazla. Netflix’in büyümesine yardımcı olan ‘paylaşım’ fenomenini yıkmaya çalışmasının gerisinde daha epey para kazanmak var kuşkusuz fakat bunlar şirket için tehlikeli sular. Kovid-19 önlemlerinin birçok kaldırıldığı için beşerler artık daha epey dışarıda vakit geçiriyor ve ekrana ayrılan müddet azalıyor.
Bir öteki gelişme de rakiplerin sayısının artması. Amazon, Disney, Apple, Hulu, HBO görüntü akış hizmeti sunan başka büyük oyuncular. bir süre önceye kadar Hollywood, Netflix’in tonlarca eski sinema ve diziyi platformunda kullanımına müsaade veriyordu. Lakin artık büyük sinema ve TV şirketleri Netflix’e verdikleri bir fazlaca üretimi geri aldılar ve kendi platformlarına koydular. Üstelik yeni projelerle de Netflix’le rekabet ediyorlar.