Besin meblağlarında düşüş hayal olurken market raflarındaki alevler sönmüyor

İktidarın enflasyonla gayret kapsamında besin mamüllerinde KDV’yi yüzde 1’e indirmesinin ve tıpkı oranda bir indirimi marketlerden de dilemesinin üzerinden bir buçuk ay geçti. Ricayla yapılan indirimler birkaç lira ile hudutlu kalırken, ekonomistler artan girdi maliyetleri sebebi ile meblağların artmaya devam edeceğini belirtmişler, KDV indirimlerinin uygulanmasının akabinde 16 Şubat günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise “1-2 ay ortasında rafların nasıl düzeleceğini goreceğiz” demişti.

Ortadan geçen bir buçuk ayda fiyatlardaki artış durulmadı. Fiyatlardaki değişiklikleri yorumlayan ekonomistler, enflasyonla uğraşın bu üzere süreksiz dönemsel tedbirlerle olmayacağını vurgularken iktidarın enflasyonla çabadan vazgeçtiğini belirtiyor.

YÜZDE 45’İ BULDU

Her ay takip ettiğimiz birtakım mamüllerin fiyatlarını KDV indiriminin öncesindeki ve şimdiki fiyatlarıyla karşılaştırdık. Ne yazık ki indirimden daha sonra hayli kısa müddet düşük kalan fiyatlar bir daha uçuşa geçmiş. 225 gram dana sucuk indirim öncesi 46.25 liraya satılırken bugün yüzde 14’lük artışla 53.16 liraya satılıyor. KDV indirimi öncesi 13 lira 25 kuruşa satılan 1 kg’lık küp şeker, indirimle birlikte 11 lira 17 kuruşa düşmüştü.

Bugünkü satış fiyatı ise 15 lira 90 kuruş. 2 litrelik ayçiçeği yağı da birebir KDV indirimi öncesi 68 lira 50 kuruş iken KDV indirimi ile 64 liraya düştü. Şu anki satış fiyatı ise yüzde 45 artışla 93.90 lira oldu. İndirimdilk evvel 42.50 liraya satılan bir kilogramlık çay paketi ise indirim daha sonrası 39.74 iken artık 45.90 lira oldu. İndirim öncesi 77.90 liraya satılan inek peyniri de ortadan geçen bir buçuk ayda yüzde 28 artışla 99.90 lira oldu. bir daha tıpkı biçimde 13.95 liraya satılan pirinç ise şu anda 14.45 liraya satılıyor.

“ENFLASYONU TETİKLİYORLAR”

Enflasyonla gayretin bu üzere süreksiz tedbirlerle olamayacağını söyleyen Prof. Dr. Duran Bülbül, iktidarın enflasyonu önlemenin tersine tetikleyici siyasetler izlediğini belirtti. Raflardaki artışların devam edeceğini de aktaran Bülbül, “Siz köprü geçişlerine, elektriğe, akaryakıta ve vergilere bu türlü artırımlar yapmaya devam ederken raflardaki eser fiyatlarının nasıl düşmesini bekliyorsunuz? KDV indirimi yapıldığında da ‘Bu indirim yalnızca aracıları ve toptancıları kurtarır, üreticiye de tüketiciye de bir yararı olmaz’ demiştik. Gerçekten etiketlerin epey değil bir ay daha sonra geldiği duruma bakınca kararı görüyorsunuz” dedi. Bülbül, maliyetlerdeki ve vergilendirmedeki bu artışın üreticileri ve satıcıları kayıt dışına yönlendireceğini de belirterek “Maliyet artışları bir yerden daha sonra herkesi kayıt dışına itecektir. Bilhassa güçte bu maliyetler karşılanamaz duruma geldi” diye konuştu.

“FİYATLAMA DAVRANIŞLARI BOZULDU”

Marketlerdeki KDV indiriminin devletin gelirlerini ve marketlerin nakit istikrarını bozmaktan öteki bir işe yaramadığını söyleyen Prof. Sadi Uzunoğlu ise “Bu atak geldiğinde de tıpkı şeyi söylemiştik. KDV indirimini fırsata çevirip o oranda artırım yapanlar oldu satış meblağlarına. Zira piyasalardaki fiyatlama davranışları bozuldu. Asıl sorun da bu. Bizim bunu onarmamız uzun yıllar alacak. Maliyetler de bir yandan daima artıyor ve devlet besinde atabileceği asıl adımları atmıyor. Hâlâ kente besin getiren kamyonlar üçüncü köprüye mecbur bırakılıyor. Adam oradan gelirken taşıma maliyeti taşıdığı mal kadar etmiyor” dedi. Maliyetleri azaltmak için daha temelden adımlar atılması gerektiğini de belirten Uzunoğlu şu biçimde konuştu:

“Kur sabitlenmeli, tedarik zinciri oluşturulmalı, akaryakıttaki ÖTV ve KDV azaltılmalı, çiftçinin maliyeti düşürülmeli.”

yatırım tavsiyesi içermez
 
Üst