İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Lideri Ali Kopuz, İSTİB olarak besin israfına yönelik yürüttükleri çalışmalar sonucunda elde ettikleri bulgulara ait yaptığı açıklamada, israfın her basamakta önlenmesi gerektiğini belirtti.
Kopuz, “Tarladan market ve sofraya kadar olan kısımda, yani lojistik, paketleme ve depolama sürecinde besin israfını engellemenin yolu teknolojiden geçiyor. Örneğin, domatesi naklederken küçük kasalar yerine, römorklara yığma olarak yüklerseniz büyük bir kayıp yaşarsınız. Eser ömrünü uzatan paketleme teknolojileri kullanırsanız bu niçinle oluşan besin kayıplarını engellersiniz. Depoları ileri teknolojilerle donatırsanız besin kayıplarını azaltırsınız. özetlemek gerekirsesı, besin israfını birinci etapta engellemenin yolu yüksek teknolojik yatırımlardan geçiyor” dedi.
Marketlerdeki israfın büyük oranda, iade sisteminden dolayı gerçekleştiğini aktaran Kopuz, “Marketler, raflarındaki yahut depolarındaki besinleri, son tüketim, hatta tavsiye edilen tüketim tarihi yaklaştığında üreticiye iade ediyor. Üstelik yüksek indirimle alabilmek için bu eserleri satabileceklerinden çok alabiliyorlar. Bu sistem, besin israfını kaçınılmaz hale getiren bir kısır döngü doğuruyor. Besin mamüllerinde iadenin engellenmesi yahut en azından kısıtlanması için bir düzenleme yapılması bu bahiste tahlil olacaktır” diye konuştu.
Sofradaki israfın engellenmesinin en zoru olduğunu belirten Kopuz, şunları kaydetti:
“GIDA ARZI VE TALEBİ ORTASINDAKİ İSTİKRAR BOZULDUKÇA BESİN SORUNU KRİZE DÖNÜŞECEK”
Ali Kopuz, besin israfına ait 2018’de başlattıkları İSTİB Besin İsrafının Engellenmesi Projesi ile çalışmalarını sistematik hale getirdiklerini aktararak, besin israfının günümüz dünyasının trajik bir sorunu olduğunu vurguladı.
Nüfus ve dünyanın farklı bölgelerindeki refah artışı ötürüsıyla besin talebinde yükseliş olduğunu hatırlatan Kopuz, “Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO), 2050 yılında yüzde 50 daha fazla besine gereksinimimiz olacağını söz ediyor. İklim değişikliği, toprak kalitesi ve ziraî yerlerin azalması niçiniyle besin üretiminde bir tehdit altındayız. Bu uzun vadeli sorunun yanında kuraklıklar, savaşlar ve salgınlar niçiniyle yaşadığımız dönemsel besin krizlerine de maruz kalabiliyoruz. Sonuçta, bugün yaşadığımız üzere yüksek besin enflasyonu tüm dünyayı tesiri altına alıyor” halinde konuştu.
Kopuz, besinin üçte birinin israf edildiğini belirterek, “Bu dünya ortalaması ve bizde de misal bir tablo var. FAO datalarına bakılırsa, her yıl 1,3 milyon ton besin çöpe gidiyor ve bunun en az yüzde 40’ı tüketilebilecek vasıflarda. Besin israfı, refahla ilgili bir olgu. Endüstrileşmiş ülkelerde israf edilen besinin birçok sofradan israf, yani sofraya kadar ulaşmış besinin israfı. Sahraaltı Afrika’nın yoksul ülkelerinde ise israfın birden fazla, tarla ile sofra içinde yaşanıyor. Bunun sebebi ise lojistik ve depolama teknolojilerinin ilkelliği. Yoksul ülkelerde sofraya ulaşan besinin birden fazla tüketiliyor, varlıklı ülkelerde ise bir kısmı çöpe gidiyor” dedi.
Artan nüfusun teknoloji yardımıyla şimdilik beslenebildiğini lakin besin arzı ve talebi içindeki istikrar bozuldukça besin probleminin krize dönüşeceğini savunan Kopuz, besin israfıyla ilgili dataların, gelecekteki besin krizi tahlilinin israfın önlenmesinden geçtiğini gösterdiğini, besinin israf edilmesinin engellenmemesi halinde israf edilen besinin da bulunamayacağını söylemiş oldu.
“İFTAR SOFRALARINDA İSRAFA KARŞI DAHA HASSAS OLUNMALI”
İSTİB Lideri Kopuz, yaklaşan ramazan ayına ait şu değerlendirmelerde bulundu:
“İftar sofraları maalesef ramazan ayının manasına epey ters bir hale gelebiliyor. Ramazanda hem nefsimizi terbiye etmek birebir vakitte Allah’ın verdiği nimetlerin bedelinin farkına varıp şükretmek ve bu nimetleri bulamayanları daha uygun anlamak için oruç tutuyoruz. Kimi açık büfe iftar sofralarındaki görüntüler, ramazan ayının manasından ne kadar uzaklaştığımızın göstergesi üzere. Büyük bir israf vesilesi haline gelmiş bir iftar sofrası ile orucumuzu açmak ne kadar hakikat, alimlerin cevaplaması gereken bir soru. Lakin, Allah, A’raf Mühleti 31. ayette açık bir biçimde belirtiyor; ‘yiyiniz, içiniz, lakin israf etmeyiniz. Zira Allah israf edenleri sevmez.’ Bu niçinle lüks açık büfelerdeki iftarlar konusunda hem işletmelerin tıpkı vakitte Müslümanların hassas olması gerekiyor”
Besin dalının besin israfındaki hissesinin en kıymetli niçinlerinin teknolojik yatırım eksiklikleri ve mevzuat sıkıntıları olduğunu vurgulayan Kopuz, teknoloji yatırımları konusunda üyelerini bilinçlendirici ve bilgilendirici faaliyetlerde bulunduklarını, hususla ilgili yatırım dayanaklarını, teknolojik gelişmeleri onlara duyurduklarını, rekabet avantajı sağlamaları için yapmaları gerekenleri anlattıklarını, eğitimler düzenlediklerini bildirdi.
Kopuz, “Gıda mamüllerinin iadesinin engellenmesi ya da en azından kısıtlanması için gerekli mevzuat değişikliklerinin yapılması için karar alıcılar nezdinde teşebbüslerde bulunuyoruz. Son tüketim tarihi ve tavsiye edilen tüketim tarihi ile ilgili etiket düzenlemeleri konusunda birtakım sonuçlar da aldık fakat iade sıkıntısı hakkındaki çalışmalarımız çabucak hemen neticelenmedi. İnşallah bu mevzuda da bir düzenleme gerçekleşirse tarla ile sofra içindeki besin israfının kıymetli bir kısmının engellenmesi mümkün olacak” dedi.
yatırım tavsiyesi içermez
Kopuz, “Tarladan market ve sofraya kadar olan kısımda, yani lojistik, paketleme ve depolama sürecinde besin israfını engellemenin yolu teknolojiden geçiyor. Örneğin, domatesi naklederken küçük kasalar yerine, römorklara yığma olarak yüklerseniz büyük bir kayıp yaşarsınız. Eser ömrünü uzatan paketleme teknolojileri kullanırsanız bu niçinle oluşan besin kayıplarını engellersiniz. Depoları ileri teknolojilerle donatırsanız besin kayıplarını azaltırsınız. özetlemek gerekirsesı, besin israfını birinci etapta engellemenin yolu yüksek teknolojik yatırımlardan geçiyor” dedi.
Marketlerdeki israfın büyük oranda, iade sisteminden dolayı gerçekleştiğini aktaran Kopuz, “Marketler, raflarındaki yahut depolarındaki besinleri, son tüketim, hatta tavsiye edilen tüketim tarihi yaklaştığında üreticiye iade ediyor. Üstelik yüksek indirimle alabilmek için bu eserleri satabileceklerinden çok alabiliyorlar. Bu sistem, besin israfını kaçınılmaz hale getiren bir kısır döngü doğuruyor. Besin mamüllerinde iadenin engellenmesi yahut en azından kısıtlanması için bir düzenleme yapılması bu bahiste tahlil olacaktır” diye konuştu.
Sofradaki israfın engellenmesinin en zoru olduğunu belirten Kopuz, şunları kaydetti:
“GIDA ARZI VE TALEBİ ORTASINDAKİ İSTİKRAR BOZULDUKÇA BESİN SORUNU KRİZE DÖNÜŞECEK”
Ali Kopuz, besin israfına ait 2018’de başlattıkları İSTİB Besin İsrafının Engellenmesi Projesi ile çalışmalarını sistematik hale getirdiklerini aktararak, besin israfının günümüz dünyasının trajik bir sorunu olduğunu vurguladı.
Nüfus ve dünyanın farklı bölgelerindeki refah artışı ötürüsıyla besin talebinde yükseliş olduğunu hatırlatan Kopuz, “Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO), 2050 yılında yüzde 50 daha fazla besine gereksinimimiz olacağını söz ediyor. İklim değişikliği, toprak kalitesi ve ziraî yerlerin azalması niçiniyle besin üretiminde bir tehdit altındayız. Bu uzun vadeli sorunun yanında kuraklıklar, savaşlar ve salgınlar niçiniyle yaşadığımız dönemsel besin krizlerine de maruz kalabiliyoruz. Sonuçta, bugün yaşadığımız üzere yüksek besin enflasyonu tüm dünyayı tesiri altına alıyor” halinde konuştu.
Kopuz, besinin üçte birinin israf edildiğini belirterek, “Bu dünya ortalaması ve bizde de misal bir tablo var. FAO datalarına bakılırsa, her yıl 1,3 milyon ton besin çöpe gidiyor ve bunun en az yüzde 40’ı tüketilebilecek vasıflarda. Besin israfı, refahla ilgili bir olgu. Endüstrileşmiş ülkelerde israf edilen besinin birçok sofradan israf, yani sofraya kadar ulaşmış besinin israfı. Sahraaltı Afrika’nın yoksul ülkelerinde ise israfın birden fazla, tarla ile sofra içinde yaşanıyor. Bunun sebebi ise lojistik ve depolama teknolojilerinin ilkelliği. Yoksul ülkelerde sofraya ulaşan besinin birden fazla tüketiliyor, varlıklı ülkelerde ise bir kısmı çöpe gidiyor” dedi.
Artan nüfusun teknoloji yardımıyla şimdilik beslenebildiğini lakin besin arzı ve talebi içindeki istikrar bozuldukça besin probleminin krize dönüşeceğini savunan Kopuz, besin israfıyla ilgili dataların, gelecekteki besin krizi tahlilinin israfın önlenmesinden geçtiğini gösterdiğini, besinin israf edilmesinin engellenmemesi halinde israf edilen besinin da bulunamayacağını söylemiş oldu.
“İFTAR SOFRALARINDA İSRAFA KARŞI DAHA HASSAS OLUNMALI”
İSTİB Lideri Kopuz, yaklaşan ramazan ayına ait şu değerlendirmelerde bulundu:
“İftar sofraları maalesef ramazan ayının manasına epey ters bir hale gelebiliyor. Ramazanda hem nefsimizi terbiye etmek birebir vakitte Allah’ın verdiği nimetlerin bedelinin farkına varıp şükretmek ve bu nimetleri bulamayanları daha uygun anlamak için oruç tutuyoruz. Kimi açık büfe iftar sofralarındaki görüntüler, ramazan ayının manasından ne kadar uzaklaştığımızın göstergesi üzere. Büyük bir israf vesilesi haline gelmiş bir iftar sofrası ile orucumuzu açmak ne kadar hakikat, alimlerin cevaplaması gereken bir soru. Lakin, Allah, A’raf Mühleti 31. ayette açık bir biçimde belirtiyor; ‘yiyiniz, içiniz, lakin israf etmeyiniz. Zira Allah israf edenleri sevmez.’ Bu niçinle lüks açık büfelerdeki iftarlar konusunda hem işletmelerin tıpkı vakitte Müslümanların hassas olması gerekiyor”
Besin dalının besin israfındaki hissesinin en kıymetli niçinlerinin teknolojik yatırım eksiklikleri ve mevzuat sıkıntıları olduğunu vurgulayan Kopuz, teknoloji yatırımları konusunda üyelerini bilinçlendirici ve bilgilendirici faaliyetlerde bulunduklarını, hususla ilgili yatırım dayanaklarını, teknolojik gelişmeleri onlara duyurduklarını, rekabet avantajı sağlamaları için yapmaları gerekenleri anlattıklarını, eğitimler düzenlediklerini bildirdi.
Kopuz, “Gıda mamüllerinin iadesinin engellenmesi ya da en azından kısıtlanması için gerekli mevzuat değişikliklerinin yapılması için karar alıcılar nezdinde teşebbüslerde bulunuyoruz. Son tüketim tarihi ve tavsiye edilen tüketim tarihi ile ilgili etiket düzenlemeleri konusunda birtakım sonuçlar da aldık fakat iade sıkıntısı hakkındaki çalışmalarımız çabucak hemen neticelenmedi. İnşallah bu mevzuda da bir düzenleme gerçekleşirse tarla ile sofra içindeki besin israfının kıymetli bir kısmının engellenmesi mümkün olacak” dedi.
yatırım tavsiyesi içermez