Hükümetin yüzde 50 artışla deklare ettiğı 4 bin 250 TL’lik yeni taban fiyat, çalışma hayatında yeni soru işaretleri yarattı. Maaşları taban fiyatın altında kalan ve vergileri hâlâ devam eden emekçi, memur ve emekli merakla alınacak kararları bekliyor. Taban fiyatla birlikte tahlil bekleyen meseleler ve karşılık beklenen sorular şöyleki:
- Memur ve emekliler: Milyonlarca memur ile memur emeklisine gelecek yıl için yüzde 5+7 artırım verilmişti. Bu durumda kimi memur ve memur emeklilerinin maaşları neredeyse taban fiyat düzeyine inmiş oldu. Memur sendikaları hemen kendilerine de artırım yapılmasını istiyor. İktidar ise “ek protokol” ile “enflasyon farkının üzerini tamamlama” biçiminde bir tahlil öngörüyor.
- Vergi muafiyeti: Taban fiyattan gelir ve damga vergisi alınmayacak. Tıpkı biçimde öbür emekçilerin fiyatlarındaki minimum fiyat kadar olan kısım de vergiden muaf olacak. Memurlardan ise vergi kesilmeye devam edileceği için yılın ikinci yarısında memur maaşları azalacak. Memurlar da gelir vergisinden muaf olmak istiyor.
- Açık oluşacak: Vergiden vazgeçilmesi, bütçe gelirlerinde azalmaya niye olacak. İktidar bütçedeki bu azalmayı nasıl telafi edecek? Fiyat artışları ile aslına bakarsanız temel tüketim hususlarından alınan vergiler de artıyor. Bunun üzerine öbür vergi artışları da olacak mı? Gelir vergisi tarifesi nasıl belirlenecek?
- Emekli 2 bin TL altında: Bilhassa emekçi ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşları epeyce düşük. 2 bin TL’nin altında maaş alan binlerce emekli var. Taban fiyat ile bu maaşlar içindeki makas epey açıldı. Personel emeklilerine altı aylık enflasyona nazaran artırım yapılıyor. 3 Ocak’ta açıklanacak enflasyon oranlarına nazaran personel emeklisi gelecek yılın birinci altı ay artırımını alacak. Emekliler de maaşlarında seyyanen artış istiyor.
- AGİ kayıp yaratacak mı?: Emekçilerin taban fiyata kadar olan hasılatları gelir vergisi dışı bırakılacağı için artık minimum geçim indirimi (AGİ) de olmayacak. Bu emekçide kayba niye olacak mı?
- Yürürlüğe girmeden eridi: Taban fiyatta yüzde 50’nin üzerinde artış oldu lakin dolar kurundaki artış da devam ediyor. Dün öğlen saatlerinde dolar kuru 16.42 TL’ydi. 1 Ocak’ta minimum fiyatın karşılığı 380 dolardı. Dün öğlen saatlerinde ise yeni minimum fiyatın karşılığı 259 dolara kadar indi.
- Taban, asgarinin altında: Yaklaşık 1 milyona yakın kamu emekçisi için yaz aylarında çerçeve muahede protokolü imzalandı. Taban fiyatlar 4 bin 100 TL’ye çekildi. Üzerine de birinci yıl için yüzde 12+5 artırım yapıldı. Artık ise taban fiyat 4 bin 253 TL’ye çıkarıldı. Belirlenen taban fiyat, taban fiyatın altında kaldı. Artık ne olacak?