39 yıl sonda bir birinci: Boğazlardan geçiş fiyatı 5 kat artırıldı

Bakanlıktan yapılan açıklamaya bakılırsa, 20 Temmuz 1936’da imzalanan Montrö Boğazlar Kontratı ile ticaret gemilerinin Türk Boğazları’nda geçiş serbestisi prensibi korunmakla birlikte, boğaz geçiş rejimi Türkiye’nin güvenliği dikkate alınarak bir daha düzenlendi.

Türkiye açısından büyük stratejik, siyasi ve ekonomik değeri haiz bir bölgeyi yakından ilgilendiren Montrö Boğazlar Mukavelesi, imzalandığı tarihten bu yana ayakta kalabilen az epey taraflı mutabakatlardan biri olarak uygulanıyor. Türkiye’nin 86 yılı aşkın müddettir tam bir tarafsızlık ortasında ve titizlikle uyguladığı Kontrat, Türkiye’nin yanı sıra Karadeniz’e kıyıdaş devletlerin ve üçüncü ülkelerin tümü için makul ve uygulanabilir bir çıkar istikrarı oluşturuyor.


Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin 2’nci unsuru, Türk Boğazları’ndan uğraksız geçecek gemilerden alınacak vergi ve harçları düzenliyor. Buna nazaran, Türk Boğazları’ndan uğraksız geçecek gemilerden sıhhat kontrolü, fener ve tahlisiye hizmetleri olmak üzere 3 kalem üzerinden fiyat alınıyor.

Bu fiyatların hesaplanmasında, 1936 Montrö Boğazlar Kontratı kararlarında belirtilen “Altın Frank” ünitesinin temel alınması gerekiyor.

Ayrıca Sözleşme’nin ekinde “Türk hükümetinin bu vergilerde ve harçlarda kabul edeceği indirimler, bayrak ayrımı gözetilmeksizin uygulanacaktır.” kararı yer alıyor.


1983 YILINDAN BERİ BİRİNCİ FİYAT GÜNCELLEMESİ

1983 yılında Devlet tarafınca alınan bir kararla Türk hükümetine verilen indirim yetkisine binaen fiyatlarda yaklaşık yüzde 75’lik bir indirim yapılmış ve o gün belirlenmiş indirimli “Altın Frank” bedeli 2022 yılına gelinceye kadar kullanılmıştı.

Aradan geçen müddet zarfında, indirimli “Altın Frank” pahasında rastgele bir güncelleme yapılmadı.

Türk Boğazları’ndan geçecek gemilerin ödeyeceği sıhhat kontrolü hizmeti, fener hizmeti ve tahlisiye hizmeti fiyatlarına temel olacak “Altın Frank” bedelinin güncellenmesi kararlaştırıldı.


Buna nazaran, 1983 yılında 1 indirimli Altın Frank kıymeti “0,8063 ABD doları” iken 7 Ekim 2022’den itibaren uygulanmak üzere “4,08 ABD doları” olarak güncellendi.

Bu suretle, halihazırda uğraksız geçen gemilerden alınmakta olan fener hizmeti ve tahlisiye hizmeti fiyatları 5 katına çıkarıldı.

Kararla bundan bu biçimde “Altın Frank”ın sabit bırakılmaması ve belirlenen metotla her yıl haziran sonunda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafınca 1 Temmuz tarihi prestijiyle güncellenmesi kararlaştırıldı.
 
Üst