Ramazan ayında 17 günlük alkollü içki satış yasağı içki tüketimini artırdı. 27 Nisan’da açıklanan ve 17 günü kapsayan tam kapanma periyodunda 29 Nisan ile 17 Mayıs tarihleri içinde alkollü içki satışı da yasaklanmıştı. Yasak haberini duyan birfazlaca yurttaş inhisar bayileri ve marketlere akın etmişti.
Yasağın uygulandığı Nisan-Mayıs 2021 periyodunda alkollü içki satışı 139 milyon 463 bin 702 litreye çıktı. Geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 5’lik artış sözkonusu. 2020 Nisan-Mart devrinde iç piyasaya arz edilen toplam içki ölçüsü 133 milyon litre civarındaydı.
VİSKİDE YÜZDE 80 ARTIŞ
Bu yılın birinci 5 ayında da toplam alkollü içki satışında yüzde 5’lik artış var. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı datalarına bakılırsa, Ocak-Mayıs 2021 devrinde toplam iç piyasaya arz edilen alkollü içki ölçüsü 300 milyon 60 bin 820 litreye çıktı. Geçen yıl tıpkı periyotta bu ölçü 286 milyon 320 bin 662 litre civarındaydı. Bu yılın birinci 5 ayında iç piyasaya arz edilen alkollü içkilerde viskide yüzde 80, şarapta yüzde 28, rakıda yüzde 14.5’lik artış yaşandı. Ölçü olarak en büyük hisse birada bulunmasına karşın piyasaya arz edilen birada artış yüzde 1’i bile bulmadı. Ocak-Mayıs devrinde satılan içkinin 252 milyon 130 bin litresi bira kategorisinde gerçekleşti. Geçen yıl birinci 5 ayda 22 milyon litre bira ihraç edilirken bu yıl bu ölçü 28 milyon litreye çıktı.
Bu yılın birinci 5 ayında iç piyasaya arz edilen ulusal içki rakı ölçüsü ise 8 milyon 644 bin litre oldu. Birebir periyotta iç piyasaya arz edilen viski ölçüsü 5 milyon 878 bin litre olurken, şarap ölçüsü da 25 milyon 503 bin litreyi aştı.
20 MİLYON LİTRELİK DÜŞÜŞ
Bu yılın birinci 5 ayında alkollü içki satışı artmasına karşın aslında Türkiye’de içki satışlarında dramatik bir düşüş sözkonusu. 2020’de Türkiye’de alkollü içki tüketimi 20 milyon litre civarında azalışla, 1 milyar 8 milyon 180 bin litreye geriledi. Tüketimi en çok düşen küme rakı oldu. 2011 yılında iç piyasaya arz edilen toplam rakı ölçüsü 48 milyon 810 bin litreyken ortada geçen 10 yılda bu ölçü yüzde 62’lik düşüş göstererek geçen yıl sonunda 30 milyon 103 bin litreye geriledi.
Tüketim düşüşünün ana sebebi ise kesim üstündeki vergi yükü ve fahiş fiyatlar. Türkiye’de içki fiyatlarına her yıl iki sefer artırım geliyor. 2021’in Ocak ayında alkollü içkilerde ÖTV yüzde 17.07 artırıldı. İstisnai olarak temmuz ayı için ÖTV artışı yapılmadı. Türkiye, kişi başına düşen gelir yahut satın alma gücü paritesi açısından bakıldığında Avrupa üzere varlıklı ülkeler içinde dahi alkollü içkileri en çok vergilendiren ülkelerin başında geliyor.
Türkiye’deki vergi yapısının Avrupa Birliği ve gelişmiş ülkelerden, ayrıyeten Dünya Sıhhat Örgütü’nün önerdiği çağdaş vergilendirme sisteminden farklılaştığı görülüyor. Dünya Sıhhat Örgütü, alkollü içkileri içerdiği alkol ölçüsüne nazaran farklılaştırarak vergilendirmeyi tavsiye ediyor. Bunun öne sürülen nedenini de insanların daha uzun müddette daha az mutlak alkol tüketmesini sağlayarak, toplum sıhhatini korumak olarak açıklıyor.
Almanya’da yüksek alkollü içkilerden alınan vergi, biradan alınan verginin 6.5 katı. Avrupa Birliği’nin ortalamasında ise yüksek alkollü içkiden alınan vergi bira üzere düşük alkollü içkiden alınan verginin ortalamada 2.7 katı. Türkiye’de ise yüksek alkollü ile düşük alkollü içkiler içindeki vergi paritesi 1.37’dir. Yani Avrupa Birliği ülkelerinin yarısı düzeyinde.
AYDA 1.3 MİLYAR TL ÖTV GELİRİ
Türkiye alkollü içkilerden aylık 1.3 milyar TL civarında ÖTV geliri elde ediliyor. Bu yıl 83.4 milyar lira ile toplam ÖTV’nin yüzde 39’unun, toplam vergi gelirlerinin ise yüzde 9’unun alkol ve tütün mamüllerinden elde edilmesinin hedefleniyor. 2021’de KDV’den 265.5, ÖTV’den ise 213.2 milyar lira gelir bekleniyor. Tütün mamullerinden 65.5, alkollü içeceklerden 17.9 milyar lira ÖTV hedefleniyor.
TÜRKİYE 148. SIRADA
Türkiye’de kişi başı mutlak alkol tüketiminin 1 litrenin de altında olduğu kestirim ediliyor. Avrupa’da bu sayı Türkiye’nin 10 katı. Dünyada ise kişi başına mutlak alkol tüketimi yaklaşık 7 litre. Turizm sayılarının dahil edildiği haliyle bile Türkiye, dünyada kişi başı alkol tüketiminde 148. sırada yer alıyor. Türkiye, OECD ülkeleri içinde da mutlak alkol tüketiminde sonuncu.
Global olarak alkollü içkiler kesimi, 2020’de 1,49 trilyon dolarlık ekonomik hacme ulaştı. 2025 yılında da 2.2 trilyon doların üzerine çıkması bekleniyor. Dünya Ticaret Örgütü datalarına bakılırsa alkollü içkilerde global dış ticaret hacmi 118,1 milyar dolar oldu. Fransa 17.4 milyar dolar, İtalya 10,9 milyar dolar, İngiltere 8,4 milyar dolarla önde gelen ihracatçılar pozisyonunda. Türkiye’nin ihracatı ise 2020’de 338 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Türkiye ihracatta dünyada 40. sırada.
Öte yandan son senelerda Türkiye’nin yüksek alkollü içkilerin ithalatında süratli var. Viski ithalatının son 15 yılda paha olarak 11.5 katına, iç piyasaya arz olarak 17,5 yükseldiği görülüyor. Yüksek alkollü içkilerdeki vergi avantajının bunda kıymetli bir etken olduğu düşünülüyor.
yatırım tavsiyesi içermez
Yasağın uygulandığı Nisan-Mayıs 2021 periyodunda alkollü içki satışı 139 milyon 463 bin 702 litreye çıktı. Geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 5’lik artış sözkonusu. 2020 Nisan-Mart devrinde iç piyasaya arz edilen toplam içki ölçüsü 133 milyon litre civarındaydı.
VİSKİDE YÜZDE 80 ARTIŞ
Bu yılın birinci 5 ayında da toplam alkollü içki satışında yüzde 5’lik artış var. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı datalarına bakılırsa, Ocak-Mayıs 2021 devrinde toplam iç piyasaya arz edilen alkollü içki ölçüsü 300 milyon 60 bin 820 litreye çıktı. Geçen yıl tıpkı periyotta bu ölçü 286 milyon 320 bin 662 litre civarındaydı. Bu yılın birinci 5 ayında iç piyasaya arz edilen alkollü içkilerde viskide yüzde 80, şarapta yüzde 28, rakıda yüzde 14.5’lik artış yaşandı. Ölçü olarak en büyük hisse birada bulunmasına karşın piyasaya arz edilen birada artış yüzde 1’i bile bulmadı. Ocak-Mayıs devrinde satılan içkinin 252 milyon 130 bin litresi bira kategorisinde gerçekleşti. Geçen yıl birinci 5 ayda 22 milyon litre bira ihraç edilirken bu yıl bu ölçü 28 milyon litreye çıktı.
Bu yılın birinci 5 ayında iç piyasaya arz edilen ulusal içki rakı ölçüsü ise 8 milyon 644 bin litre oldu. Birebir periyotta iç piyasaya arz edilen viski ölçüsü 5 milyon 878 bin litre olurken, şarap ölçüsü da 25 milyon 503 bin litreyi aştı.
20 MİLYON LİTRELİK DÜŞÜŞ
Bu yılın birinci 5 ayında alkollü içki satışı artmasına karşın aslında Türkiye’de içki satışlarında dramatik bir düşüş sözkonusu. 2020’de Türkiye’de alkollü içki tüketimi 20 milyon litre civarında azalışla, 1 milyar 8 milyon 180 bin litreye geriledi. Tüketimi en çok düşen küme rakı oldu. 2011 yılında iç piyasaya arz edilen toplam rakı ölçüsü 48 milyon 810 bin litreyken ortada geçen 10 yılda bu ölçü yüzde 62’lik düşüş göstererek geçen yıl sonunda 30 milyon 103 bin litreye geriledi.
Tüketim düşüşünün ana sebebi ise kesim üstündeki vergi yükü ve fahiş fiyatlar. Türkiye’de içki fiyatlarına her yıl iki sefer artırım geliyor. 2021’in Ocak ayında alkollü içkilerde ÖTV yüzde 17.07 artırıldı. İstisnai olarak temmuz ayı için ÖTV artışı yapılmadı. Türkiye, kişi başına düşen gelir yahut satın alma gücü paritesi açısından bakıldığında Avrupa üzere varlıklı ülkeler içinde dahi alkollü içkileri en çok vergilendiren ülkelerin başında geliyor.
Türkiye’deki vergi yapısının Avrupa Birliği ve gelişmiş ülkelerden, ayrıyeten Dünya Sıhhat Örgütü’nün önerdiği çağdaş vergilendirme sisteminden farklılaştığı görülüyor. Dünya Sıhhat Örgütü, alkollü içkileri içerdiği alkol ölçüsüne nazaran farklılaştırarak vergilendirmeyi tavsiye ediyor. Bunun öne sürülen nedenini de insanların daha uzun müddette daha az mutlak alkol tüketmesini sağlayarak, toplum sıhhatini korumak olarak açıklıyor.
Almanya’da yüksek alkollü içkilerden alınan vergi, biradan alınan verginin 6.5 katı. Avrupa Birliği’nin ortalamasında ise yüksek alkollü içkiden alınan vergi bira üzere düşük alkollü içkiden alınan verginin ortalamada 2.7 katı. Türkiye’de ise yüksek alkollü ile düşük alkollü içkiler içindeki vergi paritesi 1.37’dir. Yani Avrupa Birliği ülkelerinin yarısı düzeyinde.
AYDA 1.3 MİLYAR TL ÖTV GELİRİ
Türkiye alkollü içkilerden aylık 1.3 milyar TL civarında ÖTV geliri elde ediliyor. Bu yıl 83.4 milyar lira ile toplam ÖTV’nin yüzde 39’unun, toplam vergi gelirlerinin ise yüzde 9’unun alkol ve tütün mamüllerinden elde edilmesinin hedefleniyor. 2021’de KDV’den 265.5, ÖTV’den ise 213.2 milyar lira gelir bekleniyor. Tütün mamullerinden 65.5, alkollü içeceklerden 17.9 milyar lira ÖTV hedefleniyor.
TÜRKİYE 148. SIRADA
Türkiye’de kişi başı mutlak alkol tüketiminin 1 litrenin de altında olduğu kestirim ediliyor. Avrupa’da bu sayı Türkiye’nin 10 katı. Dünyada ise kişi başına mutlak alkol tüketimi yaklaşık 7 litre. Turizm sayılarının dahil edildiği haliyle bile Türkiye, dünyada kişi başı alkol tüketiminde 148. sırada yer alıyor. Türkiye, OECD ülkeleri içinde da mutlak alkol tüketiminde sonuncu.
Global olarak alkollü içkiler kesimi, 2020’de 1,49 trilyon dolarlık ekonomik hacme ulaştı. 2025 yılında da 2.2 trilyon doların üzerine çıkması bekleniyor. Dünya Ticaret Örgütü datalarına bakılırsa alkollü içkilerde global dış ticaret hacmi 118,1 milyar dolar oldu. Fransa 17.4 milyar dolar, İtalya 10,9 milyar dolar, İngiltere 8,4 milyar dolarla önde gelen ihracatçılar pozisyonunda. Türkiye’nin ihracatı ise 2020’de 338 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Türkiye ihracatta dünyada 40. sırada.
Öte yandan son senelerda Türkiye’nin yüksek alkollü içkilerin ithalatında süratli var. Viski ithalatının son 15 yılda paha olarak 11.5 katına, iç piyasaya arz olarak 17,5 yükseldiği görülüyor. Yüksek alkollü içkilerdeki vergi avantajının bunda kıymetli bir etken olduğu düşünülüyor.
yatırım tavsiyesi içermez