Riskli Bebeklerde Duyusal İşlemlemenin Kıymeti

Beynimiz bedenin ortasından ve dışarıdan gelen duyusal ayrıntıları alır, işler ve uygun karşılıklar (motor, duyusal, bağlantı, duygusal, bilişsel gibi) açığa çıkarır. Duyusal işlemlemenin bu basamaklarında ortaya çıkacak rastgele bir sorun bebeğin günlük ömür kalitesini tesirler.

Prematüre doğan bebeklerin duyusal işlemleme marifetleri açısından büyük bir risk ile doğdukları dünya çapında yapılan araştırmalar ile kanıtlanmıştır. Bunun birinci niçini; duyusal ayrıntıları işleyecek nöral yapıları (beyindeki hudut sistemine ilişkin merkezler) olgunlaşmadan doğmalarıdır. İkinci en büyük sebep ise hayati risklerinden dolayı dünyaya geldikten daha sonraki birinci günlerini kuvözde geçirmeleridir. Kuvöz ortamı bebeklerin hayati işlevlerini devam ettirebilmeleri açısından değerlidir lakin bu süreçte annelerinin dokunuşlarından ve hareketlerinden (kucakta gezinmek gibi) uzakta kalırlar, şayet bu vakitte uyutulmaları gerekirse kendi hareketlerinden de yoksun kalırlar. Bu uyaranlara az maruz kalırken, hastane ışıkları, takviye ünitelerine ilişkin sesler üzere uygun olmayan duyusal uyaranlara da maruz kalırlar. Tüm bu duyusal karmaşalar bu bebeklerin ileri devirde duyusal bilgiyi işlemleme hünerlerinde yaşıtlarından geri kalmalarına niye olur.

Duyusal bilgiler, motor hareketlerin de temelini oluşturmaktadır. Bebeğin doğumundan itibaren annesi ve babası ile cilt deriye temasta olması, kucaklarında olması, hareketlerine eşlik etmesi, ilerleyen devirde çevreyi ağzı ve elleri ile keşfetmeye çalışması bu süreçlerin doğal olarak seyretmesini sağlamaktadır. Bebek duyusal olarak bedeninin farkına vardıkça hareketlerinin sonuçlarının da farkına varır (ellerini ağzına götürmesinin kararında gösterilen oyuncağı alması ve ağzına götürmesi gibi), hareketlerinin kararında elde ettiği duyusal bilgiler ile de yeni motor marifetler kazanır.

Küçük doğum haftası ile doğmanın, düşük doğum tartısı ile doğmanın, kuvözde uzun mühlet kalmanın ve nörolojik sistemi etkileyen durumların (beyinde görülen intrakranial, periventriküler ve germinal matriks kanamaları, beynin dokusunun oksijensiz kalmasına sebep olan hipoksi gibi) hem duyusal maharetleri tıpkı vakitte motor hünerleri bir arada etkilediği yapılan bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmıştır. Bilhassa risk kümesinde olan bebeklerin olabilecek en erken devirde hem duyusal hem motor alanlarda, bu alanda eğitimlerini tamamlamış ve tecrübeli olan terapistlerce kıymetlendirilmesi ileride meydana gelebilecek sorunların önüne geçilmesi açısından kıymetlidir.
 
Beynimiz bedenin ortasından ve dışarıdan gelen duyusal ayrıntıları alır, işler ve uygun karşılıklar (motor, duyusal, bağlantı, duygusal, bilişsel gibi) açığa çıkarır. Duyusal işlemlemenin bu basamaklarında ortaya çıkacak rastgele bir sorun bebeğin günlük ömür kalitesini tesirler.

Prematüre doğan bebeklerin duyusal işlemleme marifetleri açısından büyük bir risk ile doğdukları dünya çapında yapılan araştırmalar ile kanıtlanmıştır. Bunun birinci niçini; duyusal ayrıntıları işleyecek nöral yapıları (beyindeki hudut sistemine ilişkin merkezler) olgunlaşmadan doğmalarıdır. İkinci en büyük sebep ise hayati risklerinden dolayı dünyaya geldikten daha sonraki birinci günlerini kuvözde geçirmeleridir. Kuvöz ortamı bebeklerin hayati işlevlerini devam ettirebilmeleri açısından değerlidir lakin bu süreçte annelerinin dokunuşlarından ve hareketlerinden (kucakta gezinmek gibi) uzakta kalırlar, şayet bu vakitte uyutulmaları gerekirse kendi hareketlerinden de yoksun kalırlar. Bu uyaranlara az maruz kalırken, hastane ışıkları, takviye ünitelerine ilişkin sesler üzere uygun olmayan duyusal uyaranlara da maruz kalırlar. Tüm bu duyusal karmaşalar bu bebeklerin ileri devirde duyusal bilgiyi işlemleme hünerlerinde yaşıtlarından geri kalmalarına niye olur.

Duyusal bilgiler, motor hareketlerin de temelini oluşturmaktadır. Bebeğin doğumundan itibaren annesi ve babası ile cilt deriye temasta olması, kucaklarında olması, hareketlerine eşlik etmesi, ilerleyen devirde çevreyi ağzı ve elleri ile keşfetmeye çalışması bu süreçlerin doğal olarak seyretmesini sağlamaktadır. Bebek duyusal olarak bedeninin farkına vardıkça hareketlerinin sonuçlarının da farkına varır (ellerini ağzına götürmesinin kararında gösterilen oyuncağı alması ve ağzına götürmesi gibi), hareketlerinin kararında elde ettiği duyusal bilgiler ile de yeni motor marifetler kazanır.

Küçük doğum haftası ile doğmanın, düşük doğum tartısı ile doğmanın, kuvözde uzun mühlet kalmanın ve nörolojik sistemi etkileyen durumların (beyinde görülen intrakranial, periventriküler ve germinal matriks kanamaları, beynin dokusunun oksijensiz kalmasına sebep olan hipoksi gibi) hem duyusal maharetleri tıpkı vakitte motor hünerleri bir arada etkilediği yapılan bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmıştır. Bilhassa risk kümesinde olan bebeklerin olabilecek en erken devirde hem duyusal hem motor alanlarda, bu alanda eğitimlerini tamamlamış ve tecrübeli olan terapistlerce kıymetlendirilmesi ileride meydana gelebilecek sorunların önüne geçilmesi açısından kıymetlidir.
daha önce denk gelmediğim bir konu içeriği yazınız sayesinde konu hakkında oldukça fikir edindik emeğinize sağlık.
 
Üst