Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) haziran ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 1,94 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 17,53’e yükseldiğini açıklamasının akabinde TCMB’nin Haziran Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayımlandı. Rapora bakılırsa, enflasyondaki yükseliş besin ve temel mal kümelerinden kaynaklanırken, güç ve hizmet kümelerinde yıllık bazda gerileme kaydedildi. Tüketici enflasyonundaki yükselişe en bariz katkı besin kümesinden gelirken, fiyat artışları alt kümeler geneline yayıldı, kırmızı et ve et mamüllerindeki artış dikkati çekti. Mayıs ayındaki kapanma daha sonrasındaki denetimli olağanlaşma süreci ile bir arada bu vakitte birtakım kesimlerde üst istikametli fiyat hareketleri izlendi.
Buna ek olarak, döviz kuru gelişmelerinin yansımaları ve emtia fiyatlarındaki birikimli artışlara istinaden temel mal kümesi yıllık enflasyonu yükseldi. Türk lirası cinsinden petrol fiyatlarındaki gelişmelere rağmen eşel taşınabilir sisteminin sınırlayıcı tesiri sürerken, bu vakitte güç fiyatları yıllık enflasyonu baz tesiriyle geriledi. Hizmet yıllık enflasyonu kademeli olağanlaşma sürecinin başta lokanta ve oteller olmak üzere birtakım alt kalemler üstündeki yukarı istikametli tesirine karşın bir ölçü yavaşladı. Üretici fiyatlarındaki artış eğilimi güç ve orta malları fiyatları öncülüğünde devam etti. Bu gelişmelerle, tüketici meblağları üstündeki üretici fiyatları kaynaklı baskılar güçlenerek devam etti. Hizmet meblağları haziran ayında yüzde 1,94 yükselirken, küme yıllık enflasyonu 0,16 puan azalarak yüzde 13,46 olarak gerçekleşti.
Küme enflasyonunun seyrinde gerek bu yıl gerekse geçen yıl gerçekleşen açılma kararlarının tesirleri izlendi. Yıllık enflasyon, lokanta-otel, başka hizmetler ve kirada yükselirken, ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinde geriledi. Lokanta-otel alt kümesinde, fiyatlar aylık bazda yüzde 3,82 yükselirken, kademeli olağanlaşmanın de tesiriyle hem dışarıda yenen yemek tıpkı vakitte konaklama kümesinde yüksek fiyat artışları görüldü. Başka hizmetler alt kümesi yıllık enflasyonundaki artışta açılmayla bir arada yüksek fiyat artışları sergileyen cümbüş ve kültür hizmetlerinin yanı sıra bakım ve tamirat hizmetleri öne çıktı.
TÜKETİCİ FİYATLARINDA BASKI SÜRDÜ
Yurt içi üretici meblağları haziran ayında yüzde 4,01 yükselirken, yıllık enflasyon 4,56 puan artarak yüzde 42,89’a ulaştı. Üretici fiyatlarındaki bu yükselişte, döviz kuru gelişmeleri, milletlerarası emtia fiyatlarındaki birikimli artışlar ve süregelen arz kısıtları belirleyici olmaya devam etti. Bu gelişmelerle, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi meblağlarının eğilimi yüksek düzeyini korudu. Ana sanayi kümelerine bakılırsa incelendiğinde, yıllık enflasyon alt kümeler genelinde besbelli artışlar gösterirken bilhassa orta malı kümesindeki artış ön plana çıktı. Haziran ayında orta malları fiyatlarındaki yüzde 4,26’lık artışta demir-çelik ve ferro alaşımlar, tahıl eserleri, ahşap ve mantar eserler, plastik eserler, hayvan yemleri ve kimyasal mamüllerin tesiri hissedildi. Güçlü tüketim malları fiyatlarındaki artışta mobilya, konut aletleri ve mücevherat belirleyici olurken, dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki yükselişte et eserleri, başka dokuma eserleri ve katı-sıvı yağlar öne çıktı. Bu gelişmelerle, tüketici fiyatları üstündeki üretici meblağları kaynaklı baskılar güçlenerek devam etti.
1 TEMMUZ AÇILIŞI FİYATLARA YANSIDI
Paket cins kalemi ise yüksek aylık fiyat artışı sergilemesine karşın, yıllık enflasyonu düşük düzeylerde kalmaya devam etti. Öte yandan, ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar, kara yolu ile kentler ortası yolcu nakliyeciliği kaynaklı olarak, aylık yüzde 2,46 artarken, yıllık enflasyon 3,44 puan düşüşle yüzde 10,28’e geriledi. Kapasite kısıtları, kentler ortası otobüs fiyatlarını olumsuz etkilemeye haziran ayında da devam ederken, geçen yılın birebir ayında gerçekleşen artışların daha besbelli olması ulaştırma hizmetleri yıllık enflasyonunu düşüren ana öge oldu. Temel mal yıllık enflasyonu haziran ayında 1,08 puan artarak yüzde 21,92 oldu. bu vakitte yıllık enflasyon, öteki temel mallar kümesinde daha besbelli olmak üzere tüm alt kümelerde artış gösterdi.
KUR TESİRİ DEVAM EDİYOR
Giysi ve ayakkabı kümesinde yıllık enflasyon 1,30 puan artarak 6,86 düzeyine ulaşırken, bu gelişmede mayıs ayındaki kapanma daha sonrası haziran ayındaki olağanlaşma süreci tesirli oldu. Sağlam mal fiyatları bu vakitte alt kümeler geneline yayılan artışlar gösterdi (aylık yüzde 2,98) ve küme yıllık enflasyonu 0,12 puan artarak 30,86 oldu. Öbür temel mallar kümesinde son periyot kur gelişmelerinin tesirleri izlendi ve alt kalemler genelinde yüksek fiyat artışları görüldü. Özetle, bu vakitte Türk lirasındaki görünüm, emtia fiyatlarındaki birikimli artışlar ve denetimli olağanlaşma ile bir arada temel mal kümesi yıllık enflasyonu yükseliş kaydetti.
Buna ek olarak, döviz kuru gelişmelerinin yansımaları ve emtia fiyatlarındaki birikimli artışlara istinaden temel mal kümesi yıllık enflasyonu yükseldi. Türk lirası cinsinden petrol fiyatlarındaki gelişmelere rağmen eşel taşınabilir sisteminin sınırlayıcı tesiri sürerken, bu vakitte güç fiyatları yıllık enflasyonu baz tesiriyle geriledi. Hizmet yıllık enflasyonu kademeli olağanlaşma sürecinin başta lokanta ve oteller olmak üzere birtakım alt kalemler üstündeki yukarı istikametli tesirine karşın bir ölçü yavaşladı. Üretici fiyatlarındaki artış eğilimi güç ve orta malları fiyatları öncülüğünde devam etti. Bu gelişmelerle, tüketici meblağları üstündeki üretici fiyatları kaynaklı baskılar güçlenerek devam etti. Hizmet meblağları haziran ayında yüzde 1,94 yükselirken, küme yıllık enflasyonu 0,16 puan azalarak yüzde 13,46 olarak gerçekleşti.
Küme enflasyonunun seyrinde gerek bu yıl gerekse geçen yıl gerçekleşen açılma kararlarının tesirleri izlendi. Yıllık enflasyon, lokanta-otel, başka hizmetler ve kirada yükselirken, ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinde geriledi. Lokanta-otel alt kümesinde, fiyatlar aylık bazda yüzde 3,82 yükselirken, kademeli olağanlaşmanın de tesiriyle hem dışarıda yenen yemek tıpkı vakitte konaklama kümesinde yüksek fiyat artışları görüldü. Başka hizmetler alt kümesi yıllık enflasyonundaki artışta açılmayla bir arada yüksek fiyat artışları sergileyen cümbüş ve kültür hizmetlerinin yanı sıra bakım ve tamirat hizmetleri öne çıktı.
TÜKETİCİ FİYATLARINDA BASKI SÜRDÜ
Yurt içi üretici meblağları haziran ayında yüzde 4,01 yükselirken, yıllık enflasyon 4,56 puan artarak yüzde 42,89’a ulaştı. Üretici fiyatlarındaki bu yükselişte, döviz kuru gelişmeleri, milletlerarası emtia fiyatlarındaki birikimli artışlar ve süregelen arz kısıtları belirleyici olmaya devam etti. Bu gelişmelerle, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi meblağlarının eğilimi yüksek düzeyini korudu. Ana sanayi kümelerine bakılırsa incelendiğinde, yıllık enflasyon alt kümeler genelinde besbelli artışlar gösterirken bilhassa orta malı kümesindeki artış ön plana çıktı. Haziran ayında orta malları fiyatlarındaki yüzde 4,26’lık artışta demir-çelik ve ferro alaşımlar, tahıl eserleri, ahşap ve mantar eserler, plastik eserler, hayvan yemleri ve kimyasal mamüllerin tesiri hissedildi. Güçlü tüketim malları fiyatlarındaki artışta mobilya, konut aletleri ve mücevherat belirleyici olurken, dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki yükselişte et eserleri, başka dokuma eserleri ve katı-sıvı yağlar öne çıktı. Bu gelişmelerle, tüketici fiyatları üstündeki üretici meblağları kaynaklı baskılar güçlenerek devam etti.
1 TEMMUZ AÇILIŞI FİYATLARA YANSIDI
Paket cins kalemi ise yüksek aylık fiyat artışı sergilemesine karşın, yıllık enflasyonu düşük düzeylerde kalmaya devam etti. Öte yandan, ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar, kara yolu ile kentler ortası yolcu nakliyeciliği kaynaklı olarak, aylık yüzde 2,46 artarken, yıllık enflasyon 3,44 puan düşüşle yüzde 10,28’e geriledi. Kapasite kısıtları, kentler ortası otobüs fiyatlarını olumsuz etkilemeye haziran ayında da devam ederken, geçen yılın birebir ayında gerçekleşen artışların daha besbelli olması ulaştırma hizmetleri yıllık enflasyonunu düşüren ana öge oldu. Temel mal yıllık enflasyonu haziran ayında 1,08 puan artarak yüzde 21,92 oldu. bu vakitte yıllık enflasyon, öteki temel mallar kümesinde daha besbelli olmak üzere tüm alt kümelerde artış gösterdi.
KUR TESİRİ DEVAM EDİYOR
Giysi ve ayakkabı kümesinde yıllık enflasyon 1,30 puan artarak 6,86 düzeyine ulaşırken, bu gelişmede mayıs ayındaki kapanma daha sonrası haziran ayındaki olağanlaşma süreci tesirli oldu. Sağlam mal fiyatları bu vakitte alt kümeler geneline yayılan artışlar gösterdi (aylık yüzde 2,98) ve küme yıllık enflasyonu 0,12 puan artarak 30,86 oldu. Öbür temel mallar kümesinde son periyot kur gelişmelerinin tesirleri izlendi ve alt kalemler genelinde yüksek fiyat artışları görüldü. Özetle, bu vakitte Türk lirasındaki görünüm, emtia fiyatlarındaki birikimli artışlar ve denetimli olağanlaşma ile bir arada temel mal kümesi yıllık enflasyonu yükseliş kaydetti.