Faiz oranlarının seyri ve bunun enflasyon ile döviz kuru üstündeki tesirlerine dair tartışmalar sürüyor. Klasik iktisat teorisinde, faizlerin yüksek tutulmasının enflasyonu aşağı çekme ve ilgili ülkenin para ünitesini de güçlendirme tarafında bir tesiri olacağı düşünülüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, enflasyonu düşürmek için faizlerin indirilmesi görüşünü savunuyor.
FAİZLERİN DÜŞÜRÜLMESİ NE MANAYA GELİYOR?
23 Eylül 2021 Perşembe günü gerçekleşen Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası toplantısından, çıktı. Piyasaların genel beklentisi ise eylül toplantısında faizin sabit tutulması tarafındaydı.
Enflasyon ve faiz oranları içinde yakın bir ilgi bulunuyor. Faiz ayrıyeten döviz kurunu da etkileyen ögeler içinde yer alıyor. Uygulanan siyasetlerle bunlar içinde bir istikrar kurulmaya çalışılıyor.
Merkez Bankası’nın piyasadaki para arzını yönetebilmek için sahip olduğu araçlardan birisi siyaset faiz oranları.
Siyaset faiz oranlarında yapılan değişiklikler piyasadaki oyuncuların borç alma ve verme maliyetlerini değiştirdiğinden hem bankaların uyguladığı faizleri tıpkı vakitte tahvil, pay senedi üzere varlıkların bedelini etkiliyor.
Faiz oranlarının seviyesi, bireylerin ve kurumların kaynaklarını tasarrufa ya da harcamaya yöneltmesinde belirleyici oluyor.
Örneğin, faiz oranlarının düşük olduğu bir ortamda tasarruf üzerinden elde edilecek gelir de düşük olduğundan harcama eğilimi artıyor.
FAİZLERİN DÜŞÜRÜLMESİNİN RİSKLERİ NELER?
ötürüsıyla faiz oranlarının düşürülmesinin tüketim harcamalarını artırması ve ekonomik büyümeyi desteklemesi bekleniyor.
Lakin tüketim harcamalarının artması birlikteinde enflasyonun yükselmesi riskini getiriyor.
Bir öteki husus da faizlerin düşük olduğu bir ortamda kredi alma ve verme eğiliminin artmasının piyasadaki mahallî para ünitesi ölçüsünün yükselmesine niye olması. Bu da enflasyon riski yaratan bir öteki öge olarak ortaya çıkıyor.
Bu niçinle genel kabul nazarann iktisat teorisinde, faiz oranlarının düşük tutulmasının enflasyon yaratacağı ve enflasyonun arttığı bir periyotta de fiyat artışlarını dizginlemek için faiz artırımına gidilmesi gerektiği görüşü bulunuyor.
FAİZLER NASIL DÜŞÜRÜLÜR VE ARTIRILIR?
Bankalar müşterilerine kredi verdiklerinde para yaratır. bir daha sıradanleştirerek, faizler düştüğünde yaratılan para ölçüsünün azaldığını, arttığında ise yaratılan paranın azaldığını söyleyebiliriz.
Faiz arttığında birebir eseri almak için takas edilmesi gereken ‘para’ ölçüsünü artar. Bu, enflasyona sebep olur. Karşıtı durumda, yani MB faizi artırdığında ise daha az ölçüde borçlanma olur ve daha az ölçüde para yaratılır. Bu da enflasyonu azaltır.
Kendi inisiyatifindeki faiz oranıyla ülkenin ekonomik büyümesine dair süreçte bulunabilmesi o merkez bankasının bağımsız para siyasetine sahip olduğunu gösterir.
Ama bankanın finansal istikrarı sağlayabilmek için faiz haricinde, sermaye hareketlerini ve para ünitesinin öbür para üniteleri karşısındaki pahasını de göz önünde bulundurması gerekir.
FAİZLERİN DÜŞÜRÜLMESİ NE MANAYA GELİYOR?
23 Eylül 2021 Perşembe günü gerçekleşen Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası toplantısından, çıktı. Piyasaların genel beklentisi ise eylül toplantısında faizin sabit tutulması tarafındaydı.
Enflasyon ve faiz oranları içinde yakın bir ilgi bulunuyor. Faiz ayrıyeten döviz kurunu da etkileyen ögeler içinde yer alıyor. Uygulanan siyasetlerle bunlar içinde bir istikrar kurulmaya çalışılıyor.
Merkez Bankası’nın piyasadaki para arzını yönetebilmek için sahip olduğu araçlardan birisi siyaset faiz oranları.
Siyaset faiz oranlarında yapılan değişiklikler piyasadaki oyuncuların borç alma ve verme maliyetlerini değiştirdiğinden hem bankaların uyguladığı faizleri tıpkı vakitte tahvil, pay senedi üzere varlıkların bedelini etkiliyor.
Faiz oranlarının seviyesi, bireylerin ve kurumların kaynaklarını tasarrufa ya da harcamaya yöneltmesinde belirleyici oluyor.
Örneğin, faiz oranlarının düşük olduğu bir ortamda tasarruf üzerinden elde edilecek gelir de düşük olduğundan harcama eğilimi artıyor.
FAİZLERİN DÜŞÜRÜLMESİNİN RİSKLERİ NELER?
ötürüsıyla faiz oranlarının düşürülmesinin tüketim harcamalarını artırması ve ekonomik büyümeyi desteklemesi bekleniyor.
Lakin tüketim harcamalarının artması birlikteinde enflasyonun yükselmesi riskini getiriyor.
Bir öteki husus da faizlerin düşük olduğu bir ortamda kredi alma ve verme eğiliminin artmasının piyasadaki mahallî para ünitesi ölçüsünün yükselmesine niye olması. Bu da enflasyon riski yaratan bir öteki öge olarak ortaya çıkıyor.
Bu niçinle genel kabul nazarann iktisat teorisinde, faiz oranlarının düşük tutulmasının enflasyon yaratacağı ve enflasyonun arttığı bir periyotta de fiyat artışlarını dizginlemek için faiz artırımına gidilmesi gerektiği görüşü bulunuyor.
FAİZLER NASIL DÜŞÜRÜLÜR VE ARTIRILIR?
Bankalar müşterilerine kredi verdiklerinde para yaratır. bir daha sıradanleştirerek, faizler düştüğünde yaratılan para ölçüsünün azaldığını, arttığında ise yaratılan paranın azaldığını söyleyebiliriz.
Faiz arttığında birebir eseri almak için takas edilmesi gereken ‘para’ ölçüsünü artar. Bu, enflasyona sebep olur. Karşıtı durumda, yani MB faizi artırdığında ise daha az ölçüde borçlanma olur ve daha az ölçüde para yaratılır. Bu da enflasyonu azaltır.
Kendi inisiyatifindeki faiz oranıyla ülkenin ekonomik büyümesine dair süreçte bulunabilmesi o merkez bankasının bağımsız para siyasetine sahip olduğunu gösterir.
Ama bankanın finansal istikrarı sağlayabilmek için faiz haricinde, sermaye hareketlerini ve para ünitesinin öbür para üniteleri karşısındaki pahasını de göz önünde bulundurması gerekir.