DW Türkçe’den Alican Uludağ CİMER üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (TCMB) muhalefetin sık sık gündeme getirdiği “128 milyar dolar nerede?” sorusunu 16 Nisan 2021’de sordu. Merkez Bankası yaklaşık 7,5 ay daha sonra bu soruya karşılık verdi. TCMB’den yapılan açıklamada, 128 milyar doların “Türkiye’de artan sermaye çıkışları, azalan direkt yatırımlar, turizm ve ihracatta yaşanan süratli daralma niçiniyle iktisatta yüksek fiyatta döviz talep fazlası ortaya çıkması” niçiniyle satıldığı savunuldu. Merkez Bankası satılan rezervlerle piyasanın döviz likidite muhtaçlığının karşılandığını ileri sürdü.
Kasım 2020’de Instagram üzerinden istifasını duyuran eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak‘ın Merkez Bankası rezervlerini mahallî seçimler öncesinde dolardaki yükselişi frenlemek için satılmasına göz yumduğu ekonomistler ve muhalefet tarafınca sık sık gündeme getiriliyordu.
128 milyar doların akıbetini soran muhalefete iktidar kanadından çelişkili karşılıklar gelmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptığı açıklamada, rezevrlerin Merkez Bankası’nın kasasında durduğunu söylerken, öteki bir açıklamada koronavirüs salgını niçiniyle vatandaşların durumu uygunlaştırmak için satıldığını tabir etmişti.
MERKEZ BANKASI: SALGINDA HARCANDI
Merkez Bankası CİMER üzerinden verilen yazılı cevapta, dünyada daha evvel görülmeyen bir krize yol açan koronavirüs salgının tüm ülkeleri sıra dışı önlemler almak mecburiyetinde bıraktığı savunuldu. Merkez Bankası, verdiği cevapta 128 milyar doların satılmasının öne sürülen nedenini şu biçimde savundu:
“Diğer gelişmekte olan ülkelerde olduğu üzere Türkiye’de bu vakitte artan sermaye çıkışları, azalan direkt yatırımlar, turizm ve ihracatta yaşanan süratli daralma niçiniyle iktisatta yüksek meblağda döviz talep fazlası ortaya çıkmıştır. Ek olarak mevcut jeopolitik konjonktürün de yarattığı baskılar, makro finansal istikrarı sağlamak üzere iktisatta döviz likidite muhtaçlığının karşılanması gerekliliğini doğurmuştur. Bu niçinlerle finansal istikrarın korunması, ödemeler istikrarı finansmanı ve döviz arz-talep dinamikleri kapsamında süreçler gerçekleştirilmiştir.”
Satılan 128 milyar dolarla gerçek dal, finans kesiti ve kamu kurumlarının muhtaçlığı için kullanıldığını süren Merkez Bankası açıklamasına şöyleki devam etti:
“Bu sayede ülkemiz iktisadının üretim, istihdam ve ihracat kapasitesi korunmuş, gerçek dalın, finansal bölümün ve kamu kurumlarının döviz likiditesine erişim ve dış ödemeler noktasında rastgele bir sıkıntıyla karşılaşmaması için gerekli önlemler alınmıştır”
KERİM ROTA: O GÜN TL’Yİ MUHAFAZAYA ÇALIŞAN İKTİDAR BUGÜN AYKIRISINI SAVUNUYOR
128 milyar dolar rezervin Merkez Bankası tarafınca satıldığını ortaya birinci çıkaran isimlerden Gelecek Partisi İktisat Siyasetleri Lideri, bankacı Kerim Rota, Merkez Bankası’nın bu cevabının iktidarın mevcut iktisat siyasetleriyle çeliştiğini kaydetti. Cevabın değerli cümleler barındırdığını belirten Rota, bunlardan birincisinin bu süreçlerin üretim, istihdam ve ihracatı desteklemek için yapıldığı argümanı olduğunu kaydetti. Rota, “Bunu epeyce farklı buldum. çabucak hemen ortadan bir sene geçti bu 128 milyar dolar probleminden üzerinden. Artık üretim, istihdam ve ihracatın desteklenmesi için tam aykırısı bir siyasetin, yani Türk parasının değersizleştirme siyasetini bir daha tıpkı iktidar yapıyor” dedi.
Merkez Bankası’nın bu süreçleri likidite sağlamak için yaptığını savunmasını da eleştiren Rota, “halbuki Merkez Bankası’nın biliyorsunuz likidite sağlamak için birfazlaca aracı var, döviz satmak bunlardan en sonuncusu olması gereken ve en kısa olması gereken. halbuki bu birinci seçenek ve en uzun vadeli seçenek olarak merkez bankasınca tercih edildi” değerlendirmesini yaptı.
Kerim Rota, kamu kurumlarının döviz muhtaçlıklarını Merkez Bankası’ndan Hazine yoluyla sağlamak için yasal bir alt yapıya sahip olduğuna dikkat çekti. Bu niçinle bunun için kapı gerisinden süreç yapmaya gerek olmadığını söz eden Rota, “Net biçimde Hazine, Merkez Bankası’ndan bu dövizleri satın alabilir ve bu süreçleri kamuya açıklayabilirlerdi. Bunu yapmamışlar” dedi.
Kerim Rota, bu vakitte bankaların ve aracı kurumların önemli manada döviz alım satımı yapmadığını belirtti. Merkez Bankası’nın karşılığında “finansal kesim” diyerek vatandaşın dövize olan kışkırtılan tercihinin üzerini peçelediğini kaydetti.
Kasım 2020’de Instagram üzerinden istifasını duyuran eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak‘ın Merkez Bankası rezervlerini mahallî seçimler öncesinde dolardaki yükselişi frenlemek için satılmasına göz yumduğu ekonomistler ve muhalefet tarafınca sık sık gündeme getiriliyordu.
128 milyar doların akıbetini soran muhalefete iktidar kanadından çelişkili karşılıklar gelmişti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptığı açıklamada, rezevrlerin Merkez Bankası’nın kasasında durduğunu söylerken, öteki bir açıklamada koronavirüs salgını niçiniyle vatandaşların durumu uygunlaştırmak için satıldığını tabir etmişti.
MERKEZ BANKASI: SALGINDA HARCANDI
Merkez Bankası CİMER üzerinden verilen yazılı cevapta, dünyada daha evvel görülmeyen bir krize yol açan koronavirüs salgının tüm ülkeleri sıra dışı önlemler almak mecburiyetinde bıraktığı savunuldu. Merkez Bankası, verdiği cevapta 128 milyar doların satılmasının öne sürülen nedenini şu biçimde savundu:
“Diğer gelişmekte olan ülkelerde olduğu üzere Türkiye’de bu vakitte artan sermaye çıkışları, azalan direkt yatırımlar, turizm ve ihracatta yaşanan süratli daralma niçiniyle iktisatta yüksek meblağda döviz talep fazlası ortaya çıkmıştır. Ek olarak mevcut jeopolitik konjonktürün de yarattığı baskılar, makro finansal istikrarı sağlamak üzere iktisatta döviz likidite muhtaçlığının karşılanması gerekliliğini doğurmuştur. Bu niçinlerle finansal istikrarın korunması, ödemeler istikrarı finansmanı ve döviz arz-talep dinamikleri kapsamında süreçler gerçekleştirilmiştir.”
Satılan 128 milyar dolarla gerçek dal, finans kesiti ve kamu kurumlarının muhtaçlığı için kullanıldığını süren Merkez Bankası açıklamasına şöyleki devam etti:
“Bu sayede ülkemiz iktisadının üretim, istihdam ve ihracat kapasitesi korunmuş, gerçek dalın, finansal bölümün ve kamu kurumlarının döviz likiditesine erişim ve dış ödemeler noktasında rastgele bir sıkıntıyla karşılaşmaması için gerekli önlemler alınmıştır”
KERİM ROTA: O GÜN TL’Yİ MUHAFAZAYA ÇALIŞAN İKTİDAR BUGÜN AYKIRISINI SAVUNUYOR
128 milyar dolar rezervin Merkez Bankası tarafınca satıldığını ortaya birinci çıkaran isimlerden Gelecek Partisi İktisat Siyasetleri Lideri, bankacı Kerim Rota, Merkez Bankası’nın bu cevabının iktidarın mevcut iktisat siyasetleriyle çeliştiğini kaydetti. Cevabın değerli cümleler barındırdığını belirten Rota, bunlardan birincisinin bu süreçlerin üretim, istihdam ve ihracatı desteklemek için yapıldığı argümanı olduğunu kaydetti. Rota, “Bunu epeyce farklı buldum. çabucak hemen ortadan bir sene geçti bu 128 milyar dolar probleminden üzerinden. Artık üretim, istihdam ve ihracatın desteklenmesi için tam aykırısı bir siyasetin, yani Türk parasının değersizleştirme siyasetini bir daha tıpkı iktidar yapıyor” dedi.
Merkez Bankası’nın bu süreçleri likidite sağlamak için yaptığını savunmasını da eleştiren Rota, “halbuki Merkez Bankası’nın biliyorsunuz likidite sağlamak için birfazlaca aracı var, döviz satmak bunlardan en sonuncusu olması gereken ve en kısa olması gereken. halbuki bu birinci seçenek ve en uzun vadeli seçenek olarak merkez bankasınca tercih edildi” değerlendirmesini yaptı.
Kerim Rota, kamu kurumlarının döviz muhtaçlıklarını Merkez Bankası’ndan Hazine yoluyla sağlamak için yasal bir alt yapıya sahip olduğuna dikkat çekti. Bu niçinle bunun için kapı gerisinden süreç yapmaya gerek olmadığını söz eden Rota, “Net biçimde Hazine, Merkez Bankası’ndan bu dövizleri satın alabilir ve bu süreçleri kamuya açıklayabilirlerdi. Bunu yapmamışlar” dedi.
Kerim Rota, bu vakitte bankaların ve aracı kurumların önemli manada döviz alım satımı yapmadığını belirtti. Merkez Bankası’nın karşılığında “finansal kesim” diyerek vatandaşın dövize olan kışkırtılan tercihinin üzerini peçelediğini kaydetti.