TL’nin kıymet kaybı yabancıya yaradı: Haksız yere vatandaşlık

Yabancılara satılan gayrimenkullerin değerleme sürecine ait 20 Eylül’de yürürlüğe giren düzenlemenin akabinde fazlaca sayıda ekspertiz raporu konutların satış bedelinin altında kalırken; bilhassa vatandaşlık için gerekli $250,000 bedele ulaşamayan ekspertizler niçiniyle satış iptalleri yaşandığı belirtiliyor.

Yabancılar Türkiye’de asgarî $250,000 gayrimenkul edinimi ile vatandaşlık hakkı elde edebildiği için, konut kıymetinin ekspertiz raporuyla belgelenmesi gerekiyor.

İlgili genelgede değişikliğin öne sürülen nedeni olarak, “sunulan değerleme raporlarında bir kadro aksaklıklar ve problemler yaşandığı görülmüştür” denildi.

Bölüm temsilcilerinden edinilen bilgiye nazaran; düzenleme değişikliğinin arkasında, daha düşük bedelli konutların vatandaşlık için gerekli $250,000 üzere gösterildiği birtakım berbat uygulamalar yatıyor.

HAKSIZ YERE VATANDAŞLIK

Buna nazaran mesela gerçek ekspertiz pahası $150,000 olması gereken bir konut, değerleme şirketi ile anlaşılarak $250,000 olarak gösteriliyor. Tapudaki $250,000 sürecin akabinde konut firması ortadaki $100,000 farkı yabancı alıcının hesabına geri transfer ediyor. bu biçimdece aslında ülkeye yalnızca $150,000 döviz girdisi sağlayan bir yabancı haksız yere vatandaşlık elde etmiş oluyor.

20 Eylül’den itibaren ise değerlemeyi yapacak uzmanlar, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü sistemi üzerinden otomatik olarak atanmaya başlandı.

Dal temsilcilerinin verdiği bilgiye göre, bu değişiklikle yabancılara satılan epey sayıda gayrimenkulün ekspertiz pahasında yüzde 30-45 düşüş ortaya çıktı. Ekspertiz pahasının satış fiyatının altında kalmasıyla, alım muahedesi yapsa bile vatandaşlığa hak kazanamadığını bakılırsan birfazlaca yabancı da meskeni almaktan vazgeçti.

SATIŞLAR İPTALE DÖNÜYOR

Satışlarının büyük kısmını yabancılara yapan Babacan Holding’in İdare Konseyi Lideri İbrahim Babacan, “Gayrimenkulu satıyoruz lakin değerlemeye gelen uzmanlar daha düşük bedeller veriyorlar, burada da müşteriye karşı güç duruma düşüyoruz. Bizden 250,000 dolara alan kişi vatandaşlık hayali ile alıyor. daha sonra değerleme uzmanı hayır 200,000 dolar eder diyince, satış iptaline dönüyor” dedi ve ekledi:

“Bunun yansımasını Ekim satışlarında nazaranceğiz. örneğin biz 10 tane sattığımızın 6 adedini iptal edip parasını geri gönderiyoruz. Zira değerleme raporu düşük çıkınca, uğraşarak yaptığımız satış iptale dönüşüyor.”

OFİSLERDEKİ SATIŞ YOĞUNLUĞU DURDU

Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği (GİGDER) Lideri Ömer Faruk Akbal da yeni uygulama daha sonrasında değerlemelerde yüzde 30-yüzde 45 düşüş gözlendiğini belirtti.

Akbal yazılı değerlendirmesinde, “Yılsonunda 50,000 adet konut satışını yakalamayı hedeflerken, değerleme sistemindeki yeni düzenleme daha sonrasında oluşan paha farklılıkları niçiniyle yabancı alıcıların itimadının kırılmasının satış ofislerinin yoğunluklarını kaybetmesine ve rezervasyonların satışa çevrilememesine niye olduğunu gözlemliyoruz…50,000 satış adedinin artık hayal olması gündeme gelebilir” dedi.

TCMB bilgilerine göre, Ağustos sonu prestijiyle yabancıların son 12 aylık net gayrimankul yatırımları $5.7 milyar oldu.

Ocak-Eylül’de yabancılara satışlar yüzde 43 artarken, en çok satış İran, Irak, Rus ve Afgan vatandaşlarına yapıldı. Eylül ayı özelinde ise yabancılara 6,630 konut satışı ile rekor kırıldı.

TL’DEKİ KAYIP TÜRKİYE’Yİ CAZİP KILIYOR

Yabancı ilgisindeki artışın en kıymetli niçininin TL’deki bedel kaybı olduğunu belirten TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, “Yabancıya satışta aylık ortalamamız 4,000-4,400 düzeylerindeydi. Eylül’de ise 6,630 konut ile aylık bazda tüm vakit içinderın rekoru kırıldı. Burada en büyük etken döviz kuru. TL’nin bedel kaybetmesiyle Türkiye’deki gayrimenkul meblağları yabancılar için ucuzluyor” diye konuştu.

Dolar/TL bu hafta 9.37 ile tarihi doruğa yükselirken, TL Eylül ayı başından bu yana yüzde 11 kıymet kaybetti.

Babacan Holding’den Babacan, kurun yükselmesiyle birlikte gayrimenkullerin emsal pazarlara nazaran epeyce ucuz kaldığını belirterek, “Kıyasladığımızda, İstanbul’da Dubai’nin 5’te bir fiyatına gayrimenkul satıyoruz. Yani yalnızca vatandaşlık değil, yatırım emelli da giriş oluyor” dedi ve ekledi:

“İç talebin durduğu bir periyotta yabancıya yapılan satış epey bedelli… Ülkeye fazlaca önemli döviz kazandırıyorken, bu düzenleme gözden geçirilmezse, bu trend maalesef olumsuz etkilenecek.”

yatırım tavsiyesi içermez
 
Üst